Kiedy odprawa pośmiertna?

Przeczytaj także: Odprawa pośmiertna albo ubezpieczenie na życie

Uregulowania w zakresie odprawy pośmiertnej znalazły się w art. 93 kodeksu pracy. Zgodnie z nim, osobami uprawnionymi do nabycia prawa do odprawy są członkowie rodziny pracownika: małżonek lub inni członkowie rodziny, którzy spełniają warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Odprawa taka wypłacana jest rodzinie pracownika przede wszystkim w sytuacji, gdy jego zgon nastąpił w czasie trwania stosunku pracy. Bez znaczenia pozostaje tutaj natomiast fakt, czy w tym czasie świadczył on pracę, czy przebywał np. na urlopie wypoczynkowym, macierzyńskim, chorobowym, lub innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Odprawa pośmiertna przysługuje także w sytuacji, gdy śmierć nastąpiła po rozwiązaniu stosunku pracy, ale w czasie pobierania przez pracownika zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby.

Przy wypłacie odprawy pośmiertnej bez znaczenia pozostaje natomiast przyczyna śmierci. Przysługuje ona nawet wówczas, gdy śmierć nastąpiła z winy pracownika lub popełnił on samobójstwo.

Wysokość odprawy pośmiertnej uzależniona jest od okresu zatrudnienia zmarłego pracownika u danego pracodawcy, przy czym liczy się tutaj cały staż zakładowy, a nie tylko okres ostatniego zatrudnienia. Ponadto wlicza się tutaj także okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy w sytuacji, gdy zachodzi przypadek następstwa prawnego pracodawcy, np. wskutek przejęcia zakładu pracy w trybie art. 23¹. Wysokość odprawy pośmiertnej wynosi:

• jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat,
• trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat,
• sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny. Gdy świadczenie przysługuje tylko jednej osobie, to wypłaca się je w wysokości połowy odprawy określonej wyżej.

Obowiązek wypłaty odprawy jednak nie zawsze występuje. Pracodawca jest z niego całkowicie lub częściowo zwolniony, jeżeli ubezpieczył pracownika na życie. W takiej sytuacji, gdy wypłacone odszkodowanie w razie śmierci pracownika będzie równe bądź wyższe od przysługującej odprawy, pracodawca jest zwolniony z jej wypłaty. Natomiast gdy odszkodowanie będzie niższe niż odprawa pośmiertna, to pracodawca obowiązany jest wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.