Ochrona pracy kobiet

Przeczytaj także: Jakie prawa kobiet w pracy w okresie ciąży i macierzyństwa?

Przykład
Pracownica urodziła dziecko w dniu 20 czerwca. W dniu 13 sierpnia (dwa dni przed upływem 8 tygodni) dziecko zmarło. W takim przypadku pracownica ma prawo pozostawać na urlopie macierzyńskim jeszcze przez 7 dni od dnia zgonu dziecka, czyli do 20 sierpnia, a nie do 15 sierpnia, kiedy upływa 8 tygodni od dnia porodu.

Pracownicy, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

Przykład
Pracownica przy pierwszym porodzie urodziła dwoje dzieci. W związku z tym pracodawca udzielił jej 28 tygodni urlopu macierzyńskiego. Po 3 tygodniach jedno z dzieci zmarło. W takiej sytuacji urlop ulega skróceniu do 18 tygodni.

Do skrócenia urlopu macierzyńskiego dochodzi także w sytuacji, gdy matka rezygnuje z wychowywania dziecka i jednocześnie oddaje je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka. Wtedy nie przysługuje jej część urlopu macierzyńskiego przypadająca po dniu oddania dziecka. Jednakże przepisy gwarantują pracownicy w takiej sytuacji prawo do urlopu macierzyńskiego po porodzie w wymiarze nie mniejszym niż 8 tygodni (art. 182 KP).

Przykład
Pracownica urodziła dziecko, a pracodawca udzielił jej 16 tygodni urlopu macierzyńskiego. Po wykorzystaniu 6 tygodni urlopu kobieta oddała dziecko w celu przysposobienia. W takiej sytuacji, po kolejnych 2 tygodniach, pracownica powinna stawić się do pracy.

Pracownica ma obowiązek zawiadomić pracodawcę o zaistnieniu faktów, które z mocy prawa skutkują skróceniem wymiaru urlopu macierzyńskiego. W przeciwnym razie pracodawca może uznać nadużywanie urlopu macierzyńskiego za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i zwolnić pracownicę w trybie dyscyplinarnym (art. 52 KP), szczególnie w sytuacji, gdy była ona świadoma zakresu przysługujących jej uprawnień.

Przerwanie urlopu macierzyńskiego

Generalnie pracownica powinna wykorzystać urlop macierzyński w sposób ciągły. Przerwanie urlopu macierzyńskiego może nastąpić wyłącznie w sytuacji, gdy dziecko po urodzeniu wymaga opieki szpitalnej, a pracownica wykorzystała co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie (art. 181 KP). Przerwa w wykorzystywaniu urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko na wniosek pracownicy, który jest dla pracodawcy wiążący.

Pracownica do wniosku o przerwanie urlopu i dopuszczenie jej do pracy dołącza zaświadczenie lekarskie stwierdzające pobyt dziecka w szpitalu.

Pozostałą część urlopu pracownica powinna wykorzystać niezwłocznie po wyjściu dziecka ze szpitala. Przerwa w wykorzystywaniu urlopu nie powinna bowiem trwać dłużej niż czas pobytu dziecka w szpitalu. Pracownica ma prawo do wykorzystania pozostałej części urlopu macierzyńskiego po powrocie dziecka ze szpitala, choćby nastąpiło to kilka miesięcy po porodzie. Nawet przerwa w wykorzystywaniu urlopu o znacznej długości nie powoduje utraty prawa do niewykorzystanej części urlopu.

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka. Taki pracownik ma prawo do 18 tygodni urlopu, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. Jeżeli natomiast pracownik przyjął dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczenia obowiązku szkolnego – do 10 roku życia, ma prawo do 8 tygodni urlopu (art. 183 KP).

Przykład
Pracownica przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, po czym zwróciła się do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego. Dziecko ukończyło 6 lat i 11 miesięcy życia. W takim przypadku pracodawca udziela jej urlopu w wymiarze 8 tygodni.