Równoważny system czasu pracy a nadgodziny

Przeczytaj także: Czas pracy - kiedy może zostać wydłużony?

Naruszenie doby pracowniczej w równoważnym systemie czasu pracy, zgodnie z jedną interpretacją, w opisanym w pytaniu przypadku, nie powoduje pracy w godzinach nadliczbowych. Zgodnie zaś z interpretacją Państwowej Inspekcji Pracy takie naruszenie powoduje, że za 1 godzinę nadliczbową trzeba zapłacić dodatek z tego tytułu.

1. Zgodnie z pierwszą interpretacją - dojdzie do naruszenia doby, ale nie powstaną nadgodziny

Czas pracy pracownika zatrudnionego w równoważnym systemie czasu pracy nie może przekraczać 12 godzin na dobę. Doba to zaś 24 kolejne godziny poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Doba pracownicza trwa zatem zawsze 24 kolejne godziny. Jeśli pracownik w danym dniu rozpoczyna pracę np. o 8.00, to doba pracownicza rozpoczęta w tym dniu trwa od 8.00 w tym dniu do 8.00 w dniu następnym. Z powyższego zatem wynika, iż w sytuacji, gdy pracownik rozpoczyna pracę we wtorek o 7.00, doba pracownicza trwa od 7.00 w tym dniu do 7.00 w środę, a co za tym idzie, czas pracy pracownika zatrudnionego w systemie równoważnego czasu pracy, przypadający w tym przedziale czasowym, nie może przekraczać 12 godzin. Jeśli zatem pracownik rozpocznie pracę we wtorek o 7.00 i pracuje do 15.00, czyli 8 godzin, a w środę rozpoczyna pracę o 6.00, to praca w środę od 6.00 do 7.00 należy jeszcze do doby wtorkowej. Oznacza to, że pracownik w dobie wtorkowej przepracuje faktycznie 9 godzin - od 7.00 do 15.00 we wtorek i od 6.00 do 7.00 w środę. Praca od 6.00 do 7.00 nie będzie jednak pracą w godzinach nadliczbowych, jeśli wynikała z harmonogramu czasu pracy. Takie zaplanowanie pracy jest jednak nieprawidłowe, gdyż powoduje ponowne rozpoczęcie pracy w tej samej dobie pracowniczej, co dopuszczalne jest tylko w przerywanym systemie czasu pracy.

2. Według interpretacji PIP - naruszenie doby powoduje pracę nadliczbową

Inaczej jednak uważa Państwowa Inspekcja Pracy, zdaniem której za tę jedną godzinę pracy przysługuje wynagrodzenie wraz z dodatkiem z tytułu pracy nadliczbowej. Pracodawca zaplanował bowiem nieprawidłowo harmonogram czasu pracy. Pracownik zamiast pracować 8 godzin bez przerwy pracował 9 godzin z przerwą. Inspekcja wychodzi z założenia, że pracodawca w takiej sytuacji miał zamiar zaplanować pracownikowi pracę na dobę wtorkową w wymiarze 8 godzin, a przez błędne ułożenie harmonogramu zaplanował ją na 9 godzin, a więc ta 1 godzina jest godziną nadliczbową. W sytuacji zaś, gdy pracownik na środę miał zaplanowaną pracę od 7.00 do 15.00, a przyszedł na 6.00 na wezwanie pracodawcy, to praca od 6.00 do 7.00 w środę stanowiła, bezwzględnie, pracę nadliczbową, za którą należy się dodatek.

3. Gdy doby pracownicze się nakładają - nadgodziny mogą nie powstać

Jeśli pracownik miał zaplanowaną pracę w środę od 7.00 do 15.00, a praca od 6.00 była wykonywana na wezwanie pracodawcy, to doba środowa rozpoczyna się o 7.00 w środę. Doba to bowiem 24 godziny od momentu rozpoczęcia pracy zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy. W takiej dobie pracownik pracował zatem 8 godzin. Jeśli zaś pracownik miał od początku zaplanowaną pracę w środę od 6.00 do 15.00, to doba środowa rozpoczyna się o 6.00 w środę. Ma tu miejsce nakładanie się na siebie doby wtorkowej i środowej, gdzie praca w środę od 6.00 do 7.00 należy zarówno do jednej, jak i do drugiej doby pracowniczej. Taka sytuacja nie powoduje jednak, że w dobie środowej pracownik ma nadgodziny, miał bowiem zaplanowanych 9 godzin pracy, co w równoważnym systemie czasu pracy jest dopuszczalne.

Podstawa prawna:

• art. 128 § 3 pkt 1, art. 135 § 1, art. 151 § 1, art. 151¹ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.