Kontrola e-maili: czy pracodawca musi mieć zgodę?

Przeczytaj także: Monitoring pracowników: co wolno?

Pracodawca zgodnie z prawem pracy ma uprawnienie do kontroli i oceny pracy pracownika. Do owej kontroli zalicza się też sprawdzenie służbowej korespondencji elektronicznej pracownika. Inaczej sytuacja wygląda natomiast przy korespondencji prywatnej pracownika. Tutaj mamy bowiem do czynienia z jego sferą prywatną, a co za tym idzie – taka kontrola powoduje naruszenie sfery prywatności, której ochronę gwarantuje sama Konstytucja. Eksperci wskazują, że kontrola korespondencji prywatnej nawet w sytuacji, gdy zostaje wysłana ze służbowej skrzynki mailowej, jest naruszeniem dóbr osobistych oraz przepisów o ochronie danych osobowych.

Oddzielną kwestią jest to, czy pracodawca powinien powiadamiać pracowników o możliwości takiej kontroli. Eksperci w tej materii są raczej zgodni i wskazują, że zgodnie z doktryną prawa (mimo że nie wynika to wprost z przepisów) obowiązek taki na pracodawcy ciąży. Większy podział zdań występuje natomiast w kwestii otrzymania zgody od pracownika na taką kontrolę.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywateliskich Janusza Kochanowskiego obowiązek uprzedzania pracowników przez pracodawców o możliwości kontroli poczty elektronicznej powinien wynikać z przepisów kodeksu prawa pracy. Dużym udogodnieniem byłoby tutaj zatwierdzenie przez rząd odpowiedniego przepisu o ochronie danych elektronicznych pracownika w kodeksie pracy. Zapis taki z całą pewnością rozjaśniłby prawa i obowiązki zarówno pracodawcy jak i kontrolowanego pracownika.

Obecnie regulacje w tym zakresie zawierają przepisy o ochronie danych osobowych i przepisy o obowiązku szanowania godności i innych dóbr pracownika - zapisy ujęte w Konstytucji RP -art. 30, 31, 47 i 51 a także w kodeksie cywilnym - art. 23, 24, 448.

W kodeksie pracy znalazł się natomiast art. 11¹, który określa, iż pracodawca obowiązany jest szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Taki zapis według profesora Krzysztofa Rączki z Uniwersytetu Warszawskiego gwarantuje już wyrażnie ochronę korespondencji pracownika. A zatem dodatkowe uregulowanie w tej kwestii jego zdaniem jest zbyteczne. Z tym stanowiskiem zgadza się także Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że Trybunał Europejski Praw Człowieka w Strasburgu w kwietniu 2007 r. orzekł w sprawie Copland przeciwko Wielkiej Brytanii wykazując, że z mocy przepisów prawa o godności życia prywatnego i tajemnicy korespondencji pracowników – niedopuszczalne i niezgodne z prawem jest czytanie przez pracodawcę e-meilowej korespondencji pracowników i podsłuchiwanie ich rozmów.

Najczęstsze nadużycia Internetu w firmach:

• Korzystanie z poczty elektronicznej w sprawach prywatnych
• Robienie zakupów w sklepach i serwisach aukcyjnych
• Naruszanie praw autorskich (nielegalne pobieranie bądź udostępnianie plików
• Marnotrawienie czasu na przeglądaniu stron WWW niezwiązanych z pracą
• Infekowanie sieci firmowej wirusami pobieranymi z plikami z Internetu
• Korzystanie z treści pornograficznych