Wyższe kary dla pracodawców

Przeczytaj także: Wzrosną grzywny za naruszenie przepisów prawa pracy

Zgodnie z nowymi przepisami inspektorzy pracy, za naruszenie prawa pracy (czyli za nieprzestrzeganie przepisów o czasie pracy, rozwiązywaniu umów, przepisów bhp itp.), mają prawo nałożyć na pracodawcę mandat do wysokości 2 000 zł, a jeżeli w przeciągu 2 lat wykroczenie takie się powtórzy (bądź powtórzyło) – mandat ten może wynieść nawet 5 000 zł.

Zwiększona także została kwota grzywny, jaką może nałożyć sąd za naruszenie prawa pracy. Jej górna granica została zwiększona 6-krotnie i wynosi obecnie 30 000 zł, dolna granica natomiast została podniesiona do 1 000 zł. Ponadto za niewykonanie orzeczenia sądu nakazującego pracodawcy wypłacenie pracownikowi wynagrodzenia (lub innego należnego świadczenia) – może mu zostać zasądzona grzywna, kara ograniczenia wolności, a nawet kara pozbawienia wolności do lat 3.

W przypadku niewykonania nakazu inspektora pracy zostanie wszczęte postępowanie egzekucyjne, wynikiem którego może być nałożenie na pracodawcę kolejnej grzywny, której podstawowa stawka wynosi 10 000 zł dla osób fizycznych oraz 50 000 zł jeżeli pracodawcą jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Wskazać jednak należy, iż grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą w sumie przekroczyć odpowiednio kwot 50 000 zł oraz 200 000 zł.

Zadania policji pracy działającej przy urzędach wojewódzkich przejęła Państwowa Inspekcja Pracy. Policja ta zajmowała się kontrolą legalności zatrudnienia. Niektórzy kontrolerzy z likwidowanych jednostek znajdą teraz zatrudnienie w PIP. Warunkiem jednak jest, aby posiadali oni wyższe wykształcenie. Będą ponadto musieli przejść tzw. aplikację inspektorską, która kończy się egzaminem państwowym.

Zwiększone zostały także uprawnienia kontrolne inspektorów pracy w stosunku do pracodawców zatrudniających pracowników na podstawie umów cywilnoprawnych bądź pracujących na zasadzie samozatrudnienia. Zgodnie z nowymi przepisami w tym zakresie inspektorzy pracy mają prawo sprawdzać i wymagać bezpiecznych warunków pracy dla takich pracowników, jeżeli praca ta jest świadczona w miejscu wskazanym przez danego pracodawcę lub przedsiębiorcę. Ponadto inspektor może obecnie sprawdzać tożsamość każdej osoby przebywającej na terenie przedsiębiorstwa bez względu na fakt, czy wykonuje ona jakąkolwiek pracę, czy jest np klientem.

Nowością jest także dodanie zapisu wskazującego, iż kontrola może być przeprowadzana w miejscu przechowywania dokumentacji (a więc np. w biurze rachunkowym), co do tej pory było kwestią niewyjaśnioną. Pozostał jednak zapis, iż to kontrolujący wyznacza miejsce kontroli i może żądać dostarczenia do niego odpowiednich dokumentów.

Ustawa dopuszcza również utajnienie przez inspektora danych osobowych osoby przesłuchiwanej, wykonującej pracę na rzecz kontrolowanego pracodawcy, jeżeli uzna on, że ujawnienie tych informacji może zaszkodzić przesłuchiwanemu. Czynność ta jest dokonywana w drodze stosownego postanowienia. Pracodawca może się przed tym bronić poprzez złożenie zażalenia do okręgowego inspektora pracy. Ma na to 3 dni licząc od momentu doręczenia postanowienia. Jeżeli okręgowy inspektor pracy uwzględni to zażalenie – protokół przesłuchania zostaje zniszczony i nie jest wykorzystywany jako dowód. Dodać jednak należy, iż postępowanie takie objęte jest tajemnicą służbową i toczy się bez udziału pracodawcy.

W kompetencji inspektorów pracy jest również kontrolowanie pracodawców, aby przestrzegali obowiązku powiadamiania powiatowych urzędów pracy o zatrudnieniu bezrobotnego. PIP uprawniony jest do sprawdzania czy opłacane są składki na Fundusz Pracy. Inspektorzy mają możliwość wglądu do danych z rejestru REGON, PESEL oraz bazy danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pracodawca ma także (zgodnie ze znowelizowanym Kodeksem Pracy) obowiązek przechowywać dokumentację związaną ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników w taki sposób, aby nie uległy one uszkodzeniu lub zniszczeniu. Nie przestrzeganie tego przepisu grozi sankcją karną.