Czy w salonie dealerskim musi być cennik samochodów?

Przeczytaj także: Ceny bez tajemnic, czyli jak nie wpaść w pułapkę w Black Friday

Kwestię informacji o cenie towaru lub usługi reguluje ustawa z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (dalej jako InfCenTiUU) oraz Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 9 grudnia 2015 r. w sprawie uwidaczniania cen towarów i usług. Ustawa oraz przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie mają zastosowanie do obrotu B2C (business to consumer), a także do obrotu B2B (business to business). Zgodnie z art. 4 ust. 1 InfCenTiUU w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru (usługi) w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen.

Ustawa w art. 3, który zawiera definicje legalne określa cenę jako wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę, natomiast cena jednostkowa towaru (usługi) to cena ustalona za jednostkę określonego towaru (usługi), którego ilość lub liczba jest wyrażona w jednostkach miar w rozumieniu przepisów o miarach. W cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym. Przez cenę rozumie się również stawkę taryfową.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy, w miejscu sprzedaży detalicznej i świadczenia usług uwidacznia się cenę oraz cenę jednostkową towaru (usługi) w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen.

Zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia, cenę uwidacznia się w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów, na danym towarze, bezpośrednio przy towarze lub w bliskości towaru, którego dotyczy, w szczególności na wywieszce, w cenniku, katalogu, na obwolucie, w postaci nadruku lub napisu na towarze lub opakowaniu. W cenniku uwidacznia się ceny towarów przeznaczonych do sprzedaży detalicznej umieszczonych w miejscu niedostępnym lub niewidocznym dla konsumentów. Wywiesza się je, wykłada lub udostępnia w inny sposób w miejscu sprzedaży towarów (§ 8).

W związku z powyższym pojawia się pytanie: czy w salonie dealerskim powinien być cennik wszystkich sprzedawanych pojazdów? Kwestia cennika jest istotna, ponieważ przepisy InfCenTiUU określają nie tylko sposób informowania o cenach towarów i usług, ale również konsekwencje niewłaściwego wywiązywania się z obowiązków nałożonych na przedsiębiorcę. Gwarancję ochrony indywidualnego interesu konsumenta zawiera art. 5 InfCenTiUU, który kreuje po stronie konsumenta uprawnienie do żądania sprzedaży towaru lub usługi po cenie dla niego najkorzystniejszej w przypadku wystąpienia rozbieżności lub wątpliwości co do ceny za oferowany towar lub usługę. Ponadto, jeżeli przedsiębiorca nie wykonuje obowiązków z ustawy, może liczyć się z konsekwencjami natury finansowej. Kontrolę w zakresie przestrzegania przepisów InfCenTiUU sprawuje wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej, który w drodze decyzji administracyjnej może nałożyć na dany podmiot karę pieniężną w wysokości do 20 000 zł, a w przypadku co najmniej trzykrotnego niewykonania ustawowych obowiązków w okresie liczącym 12 miesięcy, kara pieniężna może wynieść nawet do 40 000 zł.

Kwestia cennika w salonie dealerskim może być problematyczna. Zazwyczaj w miejscu sprzedaży wystawionych jest kilka aut demonstracyjnych wraz z informacją cenową, mającą charakter niewiążącej rekomendacji, w szczególności niestanowiącej oferty w rozumieniu art. 66 Kodeksu cywilnego. Z uwagi na specyfikę i dynamikę branży motoryzacyjnej niektóre elementy wyposażenia samochodów mogą być niedostępne lub dostępne tylko za dodatkową opłatą. Ponadto specyfikacje pojazdów mogą ulegać zmianie. Wszystkie te czynniki sprawiają, że określenie sztywnego cennika wszystkich oferowanych do sprzedaży pojazdów może być niemożliwe do wykonania, a co za tym idzie – nie sposób wymagać od dealera pełnego wypełnienia obowiązków wynikających z InfCenTiUU. Pewną wskazówką może być art. 8 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, który stanowi, że najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta, o ile informacje te nie wynikają już z okoliczności, w sposób jasny i zrozumiały m.in. o łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości – sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za dostarczenie, usługi pocztowe oraz jakichkolwiek innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat – o obowiązku ich uiszczenia. Wydaje się, że to właśnie wspomniany w przepisie charakter przedmiotu świadczenia pozwala na mniej rygorystyczne podejście do obowiązku informowania o cenie, który wynika z przepisów InfCenTiUU w kontekście salonów samochodowych.

Ponadto, mając na uwadze treść wspomnianego art. 4 ust. 1 ustawy, należy przyjąć, że obowiązek udostępniania ceny istnieje jedynie co do towarów i usług dostępnych na miejscu. W salonie dealerskim pojazdy się tam znajdujące są „tylko” ekspozycją i umożliwiają zapoznanie się z danym modelem, a najczęściej (przynajmniej w pewnym okresie czasu) nie są dostępne do kupienia. W salonie bardzo często nie dochodzi też do zawierania umów sprzedaży, a jedynie do zawierania umów przedwstępnych ich sprzedaży (w formie zamówień). Tym samym jeżeli już miałby istnieć obowiązek znajdowania się w nim cennika to jedynie dla aut znajdujących się tam fizycznie i tylko dla aut które są aktualnie możliwe do kupienia tam „od ręki”.