Relokacja firmy z Ukrainy do Polski

Przeczytaj także: Własny biznes: jak założyć firmę i przetrwać na rynku?

Jakie wymagania powinien spełnić obywatel Ukrainy chcący zarejestrować w Polsce jakąkolwiek formę działalności gospodarczej? Pierwszą istotną kwestią jest legalność pobytu oraz posiadanie numeru PESEL. Obywatel Ukrainy powinien zadbać o zalegalizowanie swojego pobytu na terenie naszego kraju, co jest obecnie w dużej mierze ułatwione dzięki przepisom ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Jednoosobowa działalność gospodarcza w Polsce

Po zalegalizowaniu swojego pobytu oraz uzyskaniu numeru PESEL cudzoziemiec może zarejestrować w zasadzie dowolną formę działalności gospodarczej w Polsce, na takich samych zasadach jak obywatel polski. Przedmiotowa działalność może być prowadzona w drodze jednoosobowej działalności gospodarczej lub w formie spółki osobowej bądź kapitałowej. Najprostszą formą prowadzenia biznesu w Polsce jest oczywiście jednoosobowa działalność gospodarcza. Jej rejestracja jest całkowicie bezpłatna, a wszelkie formalności mogą być dokonane online. Ta forma działalności nie wymaga również kapitału początkowego, a przedsiębiorca płaci w Polsce podatek dochodowy od osób fizycznych zgodnie z wybraną formą opodatkowania. Swego rodzaju wadą prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej jest bez wątpienia odpowiedzialność przedsiębiorcy, gdyż w tym przypadku odpowiada on za zobowiązania całym swoim majątkiem.

Obywatel Ukrainy chcący podjąć się prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej powinien jednak pamiętać, iż potrzebne mu będzie m.in. zapewnienie konkretnego miejsca prowadzenia przedmiotowej działalności, rejestracja w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, czy też prowadzenie księgowości. Niezbędny również okaże się rachunek bankowy, którego założenie spotkało się obecnie z szeregiem ułatwień ze strony polskich banków.

Jak przenieść dużą firmę do Polski?

Z problematyką relokacji swojego biznesu zmaga się sporo większych ukraińskich podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą w formie różnego rodzaju spółek, z których najpopularniejszą – podobnie jak w Polsce – jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Założenie tej, jak i innych spółek prawa handlowego w Polsce, jest możliwe zarówno online (poprzez system S24 lub Portal Rejestrów Sądowych – PRS), jak i tradycyjnie, co wiąże się z obowiązkową wizytą u notariusza. Podkreślenia wymaga fakt, iż podobnie jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, obywatel Ukrainy może zarejestrować spółkę prawa handlowego na takich samych zasadach jak obywatel polski.

Co więcej, procedura ta może zostać przeprowadzona bez konieczności osobistego stawiennictwa w Polsce, tj. poprzez skorzystanie z usług profesjonalnego pełnomocnika.

Zarówno w Polsce jak i w Ukrainie najpopularniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej przez większe podmioty gospodarcze jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Taka forma prowadzenia działalności powinna być najbardziej optymalna dla podmiotów chcących dokonać relokacji swojego biznesu do Polski. Wspólnikiem relokowanej spółki może wówczas zostać zarówno osoba fizyczna jak i sama spółka ukraińska. Proces rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest nazbyt skomplikowany z uwagi na możliwość dopełnienia wszelkich formalności w systemie S24 lub PRS. Jedyną trudnością, która może wystąpić na tym etapie jest konieczność uzyskania podpisu kwalifikowanego lub polskiego profilu zaufanego. Trudność tą można jednak pokonać powierzając proces rejestracji spółki pełnomocnikowi.

Innym sposobem na relokację biznesu do Polski jest połączenie polskiej spółki z o.o. oraz spółki ukraińskiej w drodze nabycia 100% udziałów spółki polskiej (tj. na podstawie art. 492 §1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych). Nabycie udziałów wymaga zawarcia stosownej umowy sprzedaży przed notariuszem. W przypadku chęci zawarcia przedmiotowej umowy poprzez pełnomocnika, pełnomocnictwo powinno zostać udzielone również przed notariuszem, co może stanowić pewne ograniczenie. Po dopełnieniu wszelkich formalności nabywca, czyli podmiot ukraiński, powinien zostać ujawniony w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Ciekawym, a przede wszystkim bardzo szybkim rozwiązaniem powiązanym z opisaną powyżej procedurą jest możliwość zakupu tzw. shelf company – gotowej spółki bez historii operacyjnej, która nigdy nie prowadziła działalności gospodarczej oraz nie posiada jakichkolwiek zobowiązań czy pracowników. To rozwiązanie w sposób znaczący przyspiesza proces rozpoczęcia działalności gospodarczej w Polsce i jest dedykowane głównie cudzoziemcom. Zdecydowaną większość formalności może w tym przypadku dokonać za kupującego pełnomocnik, a nabywana spółka może zostać dowolnie dostosowana do potrzeb nabywcy.

Możliwość relokacji biznesu do Polski gwarantuje również treść art. 155 Kodeksu spółek handlowych, który przyznaje zagranicznym spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością uprawnienie do tworzenia oddziałów lub przedstawicielstw na terenie Rzeczypospolitej. Oddział może prowadzić działalność w takim samym zakresie jak spółka matka znajdująca się na terenie Ukrainy. Jego nazwa powinna wskazywać wprost na powiązanie ze spółką ukraińską, co może zapewnić zachowanie marki rozpoznawalnym podmiotom. Proces założenia polskiego oddziału jest jednak dość sformalizowany i czasochłonny, gdyż wymaga m.in. podpisania szeregu dokumentów korporacyjnych ustanawiających oddział w Polsce, czy też wyznaczenia osób do reprezentacji oddziału na terenie Polski. Niezbędna okaże się również rejestracja całego przedsięwzięcia w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Podsumowując, relokacja biznesu z objętej działaniami wojennymi Ukrainy nie jest procesem czasochłonnym i skomplikowanym. Wszystko zależy od wyboru właściwej formy prowadzenia działalności w Polsce. Obywatel Ukrainy chcący prowadzić działalność gospodarczą na terenie Polski ma do dyspozycji szereg ułatwień, które znacząco przyspieszają standardową procedurę. Działalność może być prowadzona zarówno w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, jak i spółek uregulowanych przepisami Kodeksu spółek handlowych. Co ważne, wiele czynności administracyjno-urzędowych może zostać dokonanych z pomocą pełnomocnika, co daje gwarancję profesjonalnego i szybkiego doprowadzenia procedury do mety, którą jest start biznesu na terenie naszego kraju.

Tomasz Miarecki – aplikant radcowski,