Licencja wspólnotowa dla busów. Co należy wiedzieć?

Przeczytaj także: Transport międzynarodowy: licencja wspólnotowa krok po kroku

Nawet 12 tys. kary dla przewoźnika za każdą kontrolę drogową

Jak podaje Główny Inspektorat Transportu Drogowego, do połowy maja 2022 roku wpłynęły 2194 wnioski dotyczące pojazdów o dmc od 2,5 do 3,5. W tym 1516 wniosków dla firm posiadających wyłącznie pojazdy od 2,5 do 3,5 tony, a 678 dotyczyło m.in. rozszerzenia dotychczasowych uprawnień pow. 3,5. Do tej pory GITD wydało 906 licencji i blisko 6900 wypisów z tych licencji. Oznacza to, że wiele firm nie ma jeszcze niezbędnych uprawnień, by wyruszyć w trasę po wprowadzeniu nowych przepisów, wynikających z Ustawy o transporcie drogowym i pakietu mobilności.

Bardzo istotnym aspektem jest to, że kara w wysokości 12 tys. za brak licencji może być nałożona na firmę transportową za każdą kontrolę drogową. 3-krotnie skontrolowanie kierowcy w trakcie miesiąca trasy bez licencji dla firmy, może wiązać się z karą w wysokości aż 36 tys. zł. Dodatkowo, sankcje zostaną nałożone na kierowcę i osobę zarządzającą transportem.

Tak wysokie kary mają na celu powstrzymywać przewoźników od nielegalnych praktyk na rynku transportowym i wyjazdów bez licencji. Jeśli firma busiarska ma 100 kierowców i 50 z nich zostanie tylko raz skontrolowana w ciągu 3 miesięcy, to przewoźnik, który zaniedbał przepisy, może dostać karę w wysokości nawet 600 tys. zł, a to poważnie dotknie jego biznes – komentuje Jakub Ordon, Regionalny Ekspert, Grupa Inelo i dodaje, że trzeba wziąć pod uwagę to, że każdy kraj Unii Europejskiej ma inne kary, najczęściej są one większe niż w Polsce.

Utrata dobrej reputacji a licencja transportowa

Wszystkie firmy, uprawniające do transportu oczywiście podlegają pod kontrolę dobrej reputacji. Warto jednak wiedzieć, że większość naruszeń z ustawy o transporcie nie jest na chwilę obecną skierowana do firm busiarskich ze względu na brak tachografów oraz konieczność przestrzegania norm rozporządzenia nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego, mimo wszystko nie są oni bezkarni.

Już za sam fakt niewyposażenia kierowcy w wypis z licencji, może wiązać się z 1 BPN (bardzo poważne naruszenie) nałożonym na firmę. Trzy takie sytuacje w ciągu roku mogą spowodować wszczęcie postępowania przez GITD w zakresie utraty dobrej reputacji, a w konsekwencji utratę usprawnień do wykonywania zawodu przewoźnika drogowego – mówi Mateusz Włoch, Ekspert ds. Rozwoju i Szkoleń, Grupa Inelo i dodaje, że warto również pamiętać o tym, że nowy taryfikator mandatów, obowiązujący od 1 stycznia 2022 roku nakłada dodatkowe kary za przeładowanie busów:

Zgodnie z tym, przeładowanie pojazdu o 100 kg będzie sankcjonowane dodatkową karą dla firmy w wysokości 500 zł, a o 800 kg zostanie naliczona dodatkowa kara w wysokości 2000 zł – zauważa Mateusz Włoch, Ekspert ds. Rozwoju i Szkoleń , Grupa Inelo.

Ile przewoźników czeka w kolejce na wyrobienie licencji?

Według badania Done! Deliveries przeprowadzonego pod koniec 2021 roku, na polskim rynku funkcjonuje ok. 10 tys. przewoźników, wykonujących transport międzynarodowy pojazdami o DMC do 3,5 tony. Jak wynika z najnowszych informacji GITD (stan na połowę maja 2022), prośbę o udzielenie licencji dla transportu lekkiego złożyło 2194 przewoźników, z czego już 906 licencji zostało wydanych. Porównując te dane można przypuszczać, że tylko co 4 firma ma szansę wyrobić uprawnienia w terminie.

Z pewnością część busów po 21 maja br. zostanie unieruchomiona, lecz na ten moment nie możemy dokładnie określić skali tego problemu ze względu na to, że przepisy dotyczące transportu lekkiego są nowością na rynku transportowym. Do tej pory, firmy busiarskie oraz ich kierowcy musiały przestrzegać przepisów ruchu drogowego, prawa przewozowego (min. CMR), a także lokalnych przepisów dotyczących pojazdów dostawczych do 3,5 tony. Nowe przepisy mają na celu regulację rynku transportowego, aby „pozwalać” na realizację przewozów. Sytuacja ta związana jest z coraz większym wpływem pojazdów do 3,5 tony na transport pojazdami ciężarowymi – mówi Jakub Ordon, Regionalny Ekspert, Grupa Inelo.

GITD aktualnie rozpatruje wnioski w przeciągu jednego miesiąca, ale trzeba liczyć się z tym, że termin ten może ulec wydłużeniu ze względu na niekompletność składanych dokumentów. Obowiązuje kolejność zgłoszeń.

Nowa rzeczywistość firm busiarskich

Do ubiegania się o licencję wspólnotową niezbędne jest spełnienie, kilu wymogów przez przewoźników:

• posiadania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego,
• dostępu do bazy transportowej z wymaganą liczbą miejsc parkingowych, odpowiadającą przynajmniej 1/3 liczby pojazdów zgłoszonych przez firmę do organu, który wydaje zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego,
• posiadania dobrej reputacji, stanowiącej warunek prowadzenia działalności, co oznacza, że przewoźnik nie może być skazany za poważne przestępstwa ani nie mogą ciążyć na nim sankcje za poważne naruszenia, a zwłaszcza dotyczące przepisów wspólnotowych związanych z transportem drogowym,
• posiadania zdolności finansowej, która wynosi 1800 euro na pierwszy pojazd oraz 900 euro na każdy dodatkowy, wykorzystany pojazd,
• wyznaczyć zarządzającego transportem, który posiada certyfikat kompetencji zawodowych,
• kierowcy, którzy są spoza Unii Europejskiej muszą posiadać dodatkowo świadectwo kierowcy i wypis z licencji na każdy pojazd.

Warto zaznaczyć, że wykazanie zdolności oraz kompetencji zawodowych jest bardziej złożoną kwestią niż spełnienie pozostałych warunków dotyczących podania adresu siedziby firmy oraz bazy eksploatacyjnej. Zabezpieczenie finansowe powinno zawierać informacje o kapitale firmy w długoterminowej perspektywie oraz o dysponujących środkach rezerwowych, a także być okazane na podstawie sprawozdania, potwierdzonego przez osoby trzecie – komentuje Mateusz Włoch, i dodaje, że certyfikat kompetencji zawodowych związany jest z wymogiem dobrej reputacji i jest potwierdzeniem doświadczenia oraz wiedzy przewoźnika.

Jakie dokumenty są niezbędne do wyrobienia licencji i ile ona kosztuje?

Opłata za wyrobienie licencji na międzynarodowy zarobkowy przewóz drogowy wynosi 4000 zł + 440 zł za każdy wypis z licencji, jeśli jej ważność wynosi do 5 lat. Jeśli jednak przewoźnik chce wyrobić licencję na okres dłuższy – do 10 lat - będzie musiał zapłacić 8000 zł + 880 zł za każdy wypis z licencji. Dodatkowo trzeba doliczyć koszty związane z uzyskanie Certyfikatu Kompetencji Zawodowych – 800 zł oraz zezwoleniem na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, niezbędnym do wydania licencji – 1000 zł.

Aby uzyskać licencję wspólnotową trzeba przygotować pakiet dokumentów:

• oryginał wniosku o udzielenie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i licencji wspólnotowej dotyczącej międzynarodowego zarobkowego przewozu drogowego rzeczy w przypadku pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 2,5 tony i pon. 3,5 tony – druk LM1,
• oryginał oświadczenia osoby zarządzającej transportem,
• kserokopię certyfikatu kompetencji zawodowych,
• dokumenty potwierdzające posiadanie sytuacji finansowej, zapewniające podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego (na całość taboru), zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 w wysokości 1800 euro na pierwszy pojazd i 900 euro na kolejny po-jazd,
• oryginał oświadczenia dotyczącego bazy eksploatacyjnej (załącznik OB),
• informację z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności za przestępstwa w dziedzinach określonych w art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) 1071/2009 przedsiębiorcy/wszystkich osób uprawnionych do reprezentacji według KRS/ osoby zarządzającej transportem,
• oryginał oświadczenia o niekaralności (załącznik ON) przedsiębiorcy/ wszystkich osób uprawnionych do reprezentacji według KRS/ osoby zarządzającej transportem,
• oryginał wykazu pojazdów (załącznik WPCM),
• dowód uiszczenia opłaty za wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego,
• dowód uiszczenia opłaty za wydanie licencji wspólnotowej i wypisu(ów) z tej licencji.

Na tym nie koniec zmian dla busiarzy. Kolejne przepisy związane z wymogiem posiadania tachografów i przestrzeganiem przepisów dotyczących czasu jazdy i odpoczynku, jak dla kierowców ciężarówek zaczną obowiązywać od 1 lipca 2026 roku.