Upadłość konsumencka - co się zmieniło?

Przeczytaj także: Nowa upadłość konsumencka w kontekście pandemii koronawirusa

Jakie są rezultaty ogłoszenia upadłości konsumenckiej?

Poprzez upadłość konsumencką dochodzi nie tylko do oddłużenia, ale też do wystąpienia wielu innych skutków. Przede wszystkim ogłoszenie upadłości skutkuje podaniem stosownej informacji do wiadomości publicznej – zwykle przez wywieszenie informacji w budynku sądowym. Taka informacja jest publikowana również w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości. Jest to rejestr prowadzony przez Ministra Sprawiedliwości, który pozwala sprawdzić, czy konkretna osoba fizyczna ogłosiła upadłość i na jakim etapie jest postępowanie upadłościowe.

Kolejny efekt ogłoszenia upadłości przez konsumenta to zawieszenie z mocy prawa postępowań egzekucyjnych skierowanych przeciw niemu w chwili ogłoszenia upadłości. Poza tym postępowanie egzekucyjne ulega umorzeniu po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. W razie ogłoszenia upadłości nie trzeba więc martwić się, że komornik zajmie wynagrodzenie za pracę. Oprócz tego pozwala to uwolnić się od firm windykacyjnych.

Mniej korzystny efekt ogłoszenia upadłości konsumenckiej polega na tym, że przez jakiś czas w praktyce nie można uzyskać pożyczki ani kredytu bankowego. Przez dłuższy czas banki będą uznawać, że były przedsiębiorca nie posiada zdolności kredytowej.

Jednocześnie nie można zapominać, że skutkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej – najbardziej podstawowym i istotnym – jest likwidacja większości majątku dłużnika. Z uzyskanych tą drogą środków dochodzi do spłaty jego długów. Czasem można umorzyć długi bez spłaty, jednak wyłącznie wtedy, gdy dłużnik w ogólnie nie był w posiadaniu majątku.

Ponadto ogłoszenie upadłości wpływa na odsetki. Z masy upadłościowej można zaspokoić odsetki od wierzytelności za okres od dnia ogłoszenia upadłości. Odsetki powstałe po tej dacie nie mogą być dochodzone z masy upadłości. Wierzyciel ma prawo domagać się ich zapłaty z mienia innego niż masa upadłości. Niestety dla wierzyciela taki pozew cechuje się niską skutecznością. Może dać efekty głównie wtedy, gdy po postępowaniu upadłościowym pozostanie odpowiednia wartość majątku dłużnika, do czego nie chodzi zbyt często.

Warto pamiętać także, że nie wszystkie długi można umorzyć w ramach postępowania upadłościowego. Nie można objąć nim długów wynikających z renty, grzywny, alimentów, obowiązków naprawienia szkody za wywołanie rozstroju zdrowia, niezdolności do pracy czy śmierci, a także zobowiązań nieumyślnych nieujawnionych podczas postępowania oraz niektórych świadczeń wynikających z postępowań karnych – nawiązek lub świadczeń pieniężnych orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie czy też zobowiązania do naprawy szkody wynikłej z wykroczenia stwierdzonego z prawomocnym orzeczeniem lub przestępstwa.

Czy upadłość konsumencka niesie ze sobą więcej korzyści?

Pomiędzy upadłością konsumencką a upadłością przedsiębiorcy występują pewne znaczące różnice. Główna z nich, korzystna dla konsumenta, to cele postępowania – podczas gdy celem upadłości przedsiębiorcy jest zaspokojenie wierzycieli w jak największym stopniu, a także zachowanie przedsiębiorstwa upadłego (w miarę możliwości), w przypadku upadłości konsumenckiej celem jest również oddłużenie upadłego. Jak widać, sytuacja upadłego konsumenta jest nieco lepsza niż upadłego przedsiębiorcy.

Poza tym konsument nie jest zobowiązany do ogłaszania upadłości, choć ma takie prawo. Dzięki temu może ogłosić swoją upadłość w dogodnym dla siebie momencie. W czasie upadłości konsumenckiej nie dochodzi też do przejęcia domu lub mieszkania przez syndyka. Z urzędu uwzględnia się więc potrzeby mieszkaniowe konsumenta. Za to aktywny przedsiębiorca nie jest objęty takim preferencyjnym traktowaniem.

Poza tym dla konsumenta korzystny jest również plan spłaty wierzycieli, który nie występuje u upadłego przedsiębiorcy. Jeśli plan spłaty zostanie zrealizowany, sąd będzie zobowiązany do umorzenia zobowiązań upadłego. Za to przedsiębiorca podczas postępowania upadłościowego ma prawo do uzyskania umorzenia zobowiązania tylko wtedy, gdy niewypłacalność nie powstała z jego winy.

Wnioski

Uwzględniając powyższe korzyści nie dziwi więc, że liczba postępowań w sprawie upadłości konsumenckiej wzrosła od 2020 roku z około 8 tysięcy do około 14 tysięcy rocznie. To szansa dla byłych przedsiębiorców na oddłużenie, nowy początek i uniknięcie angażowania komornika. Ponadto daje im większy komfort psychiczny i poczucie spokoju.

Likwidację masy upadłościowej przeprowadza syndyk, za to dłużnik pozostaje ze środkami, które pozwalają mu na stosunkowo swobodną egzystencję. Dlatego w przypadku poważnych problemów finansowych warto skonsultować się z doradcą restrukturyzacyjnym w kwestii ogłoszenia upadłości.

Kamila Wasilewska