Lokale gastronomiczne pod lupą IH. Nieprawidłowości w co 2. placówce

Przeczytaj także: Punkty gastronomiczne pod lupą Inspekcji Handlowej

Obecnie funkcjonuje bardzo wiele miejsc, w których można zjeść, będąc z dala od domu. Głód można zaspokoić zarówno podczas podróży, spaceru po mieście, jak i podczas przerwy w pracy. Istnieje mnóstwo różnego rodzaju budek z jedzeniem, bufetów, barów, klubów, restauracji, itp. Prawdziwą sztuką jest jednak dokonanie trafnego wyboru lokali gastronomicznych. Jego miarą jest na pewno zadowolenie podniebienia, ale również polecenie sprawdzonej placówki swoim bliskim, znajomym czy przyjaciołom.

W związku z rozpoczynającym się okresem turystycznym, Inspekcja Handlowa wzięła pod lupę lokale gastronomiczne, szczególną uwagę zwracając na rzetelność obsługi konsumentów oraz prawidłowość uwidaczniania cen towarów, potraw i napojów. Sezon dopiero się rozpoczyna, kontrola trwa, a jej pierwsze efekty to 58 sprawdzonych lokali gastronomicznych (kontrole przeprowadzone do 10 czerwca br.), z czego w 33 (56,9%) odnotowano następujące nieprawidłowości:

1. nierzetelna obsługa konsumentów (10 lokali gastronomicznych), polegająca na:
   • zaniżonej pojemności napojów alkoholowych (a w konsekwencji pobranie wyższej należności - od 0,70 zł do 13,20 zł) - 3 placówki,
   • zaniżonej wadze oferowanych potraw (a w konsekwencji pobranie wyższej należności - od 1,03 zł do 5,40 zł) - 3 placówki,
   • użyciu do przygotowania dania innego składnika, niż wymieniony w menu (ryba limanda żółtopłetwa zamiast soli, ser „Fawita” w miejsce sera „Feta”, krem dekoracyjny zamiast bitej śmietany) - 3 placówki,
   • doliczeniu do rachunku opakowania do produktu, którego konsument faktycznie nie otrzymał (1 placówka);
2. nieprzestrzeganie przepisów o uwidacznianiu cen (20 placówek gastronomicznych), w tym:
   • w menu nie określono ilości potraw i napojów oferowanych do sprzedaży, do których odnosi się cena – nieprawidłowość dotyczyła 705 potraw i napojów oferowanych w 15 placówkach,
   • przy 11 rodzajach towarów w opakowaniach jednostkowych (napoje bezalkoholowe, artykuły mleczarskie) nie uwidoczniono informacji dot. cen (2 placówki),
   • nie uwidoczniono cen jednostkowych napojów alkoholowych i bezalkoholowych (72 napojów) oraz ilości potraw sprzedawanych na sztuki (52 potrawy) - 5 placówek gastronomicznych;
3. nieprzestrzeganie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców - 2 przypadkach przedsiębiorcy nie zgłosili do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej faktycznie wykonywanej działalności gospodarczej polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków;
4. stosowanie nielegalizowanych przyrządów pomiarowych - w 16 zakładach gastronomicznych przedsiębiorcy posiadali i stosowali narzędzia pomiarowe bez aktualnych cech legalizacji lub używali w kuchniach tzw. „wagi domowe” niepodlegające prawnej kontroli metrologicznej;
5. nieprzestrzeganie przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - w 5 lokalach gastronomicznych (na 35 skontrolowanych w tym zakresie) nie uwidoczniono wymaganych przepisami prawa informacji o szkodliwości spożywania napojów alkoholowych.

Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie przestrzegania:

• ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych,
• ustawy o podatku akcyzowym.

Nie wniesiono również zastrzeżeń do stanu sanitarno-porządkowego lokali gastronomicznych oraz warunków przechowywania środków spożywczych objętych kontrolą.

Nie stwierdzono również na stanie towarów po upływie dat minimalnych trwałości lub terminów przydatności do spożycia.

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami:

• nałożono 14 mandatów karnych na łączną kwotę 1600 zł na osoby odpowiedzialne za popełnienie wykroczeń (z ustawy Prawo o miarach, ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz Kodeksu wykroczeń);
• do sądów rejonowych skierowano 6 wniosków o ukaranie sprawców wykroczeń (z ustawy Prawo o miarach, z Kodeksu wykroczeń);
• wobec 2 sprawców wykroczeń zastosowano art. 41 kw (pouczenie), a w przypadku 2 odstąpiono od kierowania wniosków o ukaranie.

Dodatkowo, wszczętych zostanie 11 postępowań administracyjnych w związku z nieprzestrzeganiem obowiązków w zakresie uwidaczniania cen.

O nieprawidłowościach poinformowano inne organy, w tym właściwe urzędy skarbowe, urzędy miar, Inspekcję Sanitarną, Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Poza tym, pamiętaj o kilku ważnych kwestiach, a wybierając się do lokalu gastronomicznego, kieruj się poniższymi zasadami:

• zwróć uwagę na czystość w lokalu i to nie tylko w odniesieniu do obrusów, naczyń, czy sztućców, ale i podłogi, elementów wystroju i toalet. Jeśli w miejscach dostępnych dla oczu gościa stan higieniczny budzi zastrzeżenia, to tam gdzie on nie zagląda, czyli w kuchni, pomieszczeniach socjalnych, sytuacja może być znacznie gorsza;
• sprawdź, czy w miejscu ogólnodostępnym - wewnątrz lub na zewnątrz lokalu - umieszczony został cennik. Chodzi o to, aby była możliwość poznania cen przed zajęciem miejsca przy stoliku lub złożeniem zamówienia, a nie dopiero przy płaceniu rachunku; Jest to o tyle ważne, że sprzedawcy kształtują swoje ceny swobodnie – przepisy prawa nie określają cen maksymalnych, więc jeśli przy płaceniu rachunku nie chcesz się niemiło zaskoczyć – zwróć uwagę na cenniki, które powinny być umieszczone przed wejściem;
• pamiętaj, że cenniki potraw i napojów muszą zawierać aktualne informacje umożliwiające identyfikację ceny z potrawą lub wyrobem, w szczególności pełną nazwę potrawy lub wyrobu, pod którą jest on sprzedawany oraz określenie ilości potrawy lub wyrobu, do których się odnosi;
• sprawdź, czy cena uwidoczniona na wywieszce, w cenniku lub karcie menu jest zgodna z podaną na paragonie;
• sprawdź, czy do rachunku nie został doliczony produkt, który nie został zamówiony lub napiwek, o którym wcześniej nie informowano – właściciel lokalu może pobierać tzw. „usługę serwisową”, ale konsument musi być o tym wcześniej poinformowany (taka informację często można znaleźć w karcie menu);
• pamiętaj, że złożone zamówienie to nic innego, jak zawarcie umowy, a więc klient jest zobowiązany do zapłaty za produkt, natomiast lokal gastronomiczny do wykonania usługi - podania takiego posiłku jaki został zamówiony. Każda zmiana dokonana przez wykonującego zamówienie bez wcześniejszego poinformowania klienta podlega reklamacji, np.: jeżeli jednym z podanych w menu składników pizzy są oliwki, a nie można ich znaleźć, to z całą pewnością można ją reklamować;
• od osoby, która przyjęła zamówienie, możesz wymagać, by poinformowała Cię o czasie, w którym zamówienie zostanie zrealizowane. W przypadku, gdy termin nie został dotrzymany oznacza to, że lokal nie wywiązał się z umowy, czyli można reklamować usługę i zażądać np.: obniżenia rachunku za posiłek (reklamacji może podlegać również temperatura posiłku);
• w ramach reklamacji możesz żądać towaru zgodnego z zamówieniem, a jeśli nie jest to możliwe - domagać się obniżenia ceny;
• jeśli zaserwowane danie jest nieświeże, można odstąpić od umowy, a w przypadku gdy należność już została uiszczona wcześniej - można domagać się zwrotu pieniędzy;
• gdy wizyta w lokalu zakończyła się zatruciem pokarmowym należy zgłosić sprawę do miejscowej stacji sanitarno-epidemiologicznej, która na podstawie badań laboratoryjnych może stwierdzić czy danie, które zostało skonsumowane zawiera drobnoustroje chorobotwórcze (badania są wykonywane na próbach kontrolnych, które lokal ma obowiązek pobierać i przechowywać przez 48 godzin);
• informacja związana z niewłaściwą, czyli nierzetelną obsługą może być zgłaszana bezpośrednio do właściwego wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Handlowej lub do UOKiK. Informacje od konsumentów są zawsze weryfikowane w pierwszej kolejności, 4 nawet w przypadku kontroli planowych inspektorzy Inspekcji Handlowej typują przede wszystkim placówki, których dotyczyły sygnały konsumentów;
• informacja związana z niewłaściwą jakością serwowanych potraw powinna być zgłoszona do bezpośrednio do właściwego wojewódzkiego inspektoratu Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS) lub Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (GIJHARS).