Black Friday i Cyber Monday: jakie prawa konsumentów?

Przeczytaj także: 7 porad, jak nie wpaść w zakupowe pułapki w Black Friday

Black Friday i Cyber Monday to tradycja, która przywędrowała do nas zza oceanu, ale dość szybko zaskarbiła sobie przychylność polskich kupujących. W tym roku Czarny Piątek przypada 23 listopada. I wprawdzie z założenia dotyczy on sklepów stacjonarnych, to poprzednie lata wyraźnie pokazały, że w święcie tym chętnie uczestniczą również e-sklepy. Z kolei Cyberponiedziałek dotyczy głównie e-commerce i wypada w tym roku 26 listopada.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów podkreśla, że niezależnie od tego, czy kupujemy w cenie regularnej czy promocyjnej, w całej Unii Europejskiej przysługują nam identyczne prawa konsumentów.

Gdy kupujesz stacjonarnie

• Kupując na wyprzedaży masz prawo do reklamacji. Jeżeli produkt ma wadę, zwróć się do sprzedawcy w ciągu 2 lat od dnia wydania rzeczy. Możesz żądać naprawy lub wymiany towaru, obniżenia ceny. Przedsiębiorca musi rozpatrzyć taką reklamację w ciągu 14 dni – jeśli nie dotrzyma terminu, przyjmuje się, że ją uznał. Jeśli wada jest istotna, możesz żądać nawet odstąpienia od umowy. Aby zgłosić reklamację najlepiej posiadać dowód zakupu np. paragon, potwierdzenie przelewu.
• Jesteś niezadowolony z zakupów? Chcesz je oddać? Pamiętaj, jeżeli kupujesz stacjonarnie, taka możliwość zależy tylko od dobrej woli sprzedawcy. Zapytaj o to przed zakupem. Sprzedawca sam określa warunki – może żądać dołączenia oryginalnego opakowania, metek, a w zamian zaproponować zwrot gotówki, bon podarunkowy lub wymianę towaru.
• Jeśli cena przy kasie okaże się wyższa niż na wywieszce na półce lub na metce, masz prawo kupić towar w korzystniejszej dla Ciebie cenie.
• Zwróć uwagę na to, czy „promocja” rzeczywiście jest atrakcyjna – czy sprzedawca sztucznie nie podwyższył ceny wyjściowej. Być może w innym sklepie można ten sam produkt kupić taniej.

Gdy kupujesz przez internet

• Masz prawo do reklamacji na takich samych zasadach, jak przy zakupach zrobionych stacjonarnie. Jeżeli produkt ma wadę, zwróć się do sprzedawcy w ciągu dwóch lat od daty wydania towaru.
• Towar zakupiony przez internet możesz zwrócić bez podania przyczyny w ciągu 14 dni od momentu otrzymania. Musisz tylko wypełnić i odesłać oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Sprzedawcy internetowi powinni udostępniać wzór takiego oświadczenia. Możesz również napisać je samodzielnie i wysłać np. e-mailem. Jeżeli nie zostałeś poinformowany o prawie do odstąpienia, termin ten wydłuża się do 12 miesięcy. Przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić Ci wszystkie dokonane płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy do kwoty za najtańszy zwykły sposób dostarczenia, jaki oferuje.
• Zwracany towar nie powinien nosić śladów użytkowania - możesz go sprawdzić na takiej samej zasadzie jak w sklepie stacjonarnym (w zakresie koniecznym do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania rzeczy). Jeżeli ślady użytkowania są, przedsiębiorca może pomniejszyć wartość zwrotu.
• Sprawdzenie przesyłki przy kurierze nie jest obowiązkowe, choć oczywiście może pomóc w późniejszym dochodzeniu roszczeń np. gdy okaże się, że uległa ona uszkodzeniu w czasie transportu.
• Nie wszystkie towary podlegają zwrotowi. Ograniczenia dotyczą produktów posiadających krótki termin przydatności do użycia, towarów wyprodukowanych na specjalne zamówienie klienta (np. biżuteria z grawerem), nagrań dźwiękowych, wizualnych lub oprogramowania, których opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu, a także usług w zakresie zakwaterowania, wypoczynku (np. pobyt w spa), biletów na koncerty czy wydarzenia sportowe oraz usług dotyczących przewozu osób (np. bilet lotniczy).
• Koszty zwrotu towaru ponosi konsument, chyba że przedsiębiorca go o tym nie poinformował lub zgodził się ponieść je samodzielnie.

Co sprawdzić przed kliknięciem „ZAMAWIAM I PŁACĘ”?

• Kontakt – w tej zakładce sprzedawca powinien podać swoje podstawowe dane: nazwę, adres siedziby, numer telefonu i adres poczty elektronicznej.
• Regulamin – w pierwszych akapitach powinny się znajdować dane rejestracyjne działalności gospodarczej czy spółki. To, że sklep jest prowadzony w języku polskim, a nazwa domeny ma końcówkę „.pl”, wcale nie musi oznaczać, że mamy do czynienia z polskim sprzedawcą.
• Prawa konsumenta – na stronie powinny zostać umieszczone informacje o podstawowych prawach konsumenta – prawie do odstąpienia od umowy oraz prawie do reklamacji.
• Sposób płatności – jeżeli opcją płatności jest zagraniczny przelew ekspresowy lub opłata na konto osoby prywatnej, można z dużym prawdopodobieństwem przypuszczać, że nie jest to sklep godny zaufania.
• Ogólny wygląd strony internetowej – wszelkie błędy stylistyczne, ortograficzne, a także dysproporcje w rozkładzie treści powinny wzbudzić podejrzenia.
• Opinie innych klientów – sprawdź informacje o danym sprzedawcy na forach internetowych lub w mediach społecznościowych.
• Produkty z Chin – upewnij się, czy nie korzystasz z usług pośrednika. Istnieje wiele e-sklepów, które oferują produkty z Azji (głównie sprzęt elektroniczny) po niższych cenach, jednocześnie tłumaczą, że nie są sprzedawcą, odsyłając w razie problemów konsumenta do dostawcy z Azji.

Aby ustrzec się przed praktyką dropshippingu, sprawdź, czy regulamin sprzedawcy nie zawiera poniższych sformułowań:

Pomoc i porady

Możesz skorzystać z bezpłatnej pomocy dla konsumentów: zadzwoń lub napisz: infolinia 801 440 220, 22 290 89 16, adres porady@dlakonsumentow.pl. Wsparcia udzielają też Rzecznicy Konsumentów i Inspekcja Handlowa. W przypadku zakupów od przedsiębiorcy z innego kraju UE pomocy szukaj w ECK Polska.