Nowe terminy przedawnienia i koniec samowoli windykatorów

Przeczytaj także: Czym jest przedawnienie długu? Jakie są terminy przedawnienia?

Jednym z głównych punktów opracowanej przez resort sprawiedliwości nowelizacji jest skrócenie podstawowego terminu przedawnienia z dotychczasowych 10 do 6 lat. Jednocześnie ustawodawca nie przewidział zmian w przypadku roszczeń związanych z działalnością gospodarczą oraz dotyczących świadczeń okresowych (np. czynsz najmu i dzierżawy) - w ich przypadku obowiązującym pozostawać ma termin trzyletni.

Zmianie mają natomiast ulec zasady liczenia terminów przedawnienia. I tak, za koniec biegu przedawnienia przyjmować się będzie ostatni dzień roku kalendarzowego, w którym upływa termin. Co istotne, reguła ta nie będzie znajdowała zastosowania w przypadku terminów krótszych niż dwa lata.

Koniec samowoli firm windykacyjnych

Obecny porządek prawny nie sprzyjał dłużnikom - wierzyciele z powodzeniem mogli wykorzystywać ich niewiedzę i odzyskiwać nawet te roszczenia, które już dawno się przedawniły. Jak zaznacza adwokat Jakub Łosoś-Czernicki, najczęściej niewiedzę dłużników wykorzystują firmy windykacyjne.

– Nawet gdy upłynął okres przedawnienia roszczenia, sąd rozpoznający sprawę może to wziąć pod uwagę wyłącznie, gdy dłużnik wykaże się odpowiednią inicjatywą i podniesie taki zarzut przed sądem. Jeśli tego nie zrobi – a wielu ludzi nie ma świadomości przysługujących im praw – powództwo zostanie uwzględnione. Nieświadomość ludzi wykorzystują firmy windykacyjne, które masowo skupują przedawnione roszczenia, licząc na to, że dłużnicy nie podniosą przed sądem zarzutu przedawnienia. Następnie przysługuje im prawo do przymusowej egzekucji spłaty przedawnionych wierzytelności. – zaznacza Jakub Łosoś-Czernicki. Nowe prawo nakaże sądowi cywilnemu w sprawie przeciwko konsumentowi zbadać z własnej inicjatywy, czy roszczenie nie jest przedawnione. - Jeśli okaże się, że roszczenie jest przedawnione, sąd będzie musiał oddalić powództwo. – Podkreśla Jakub Łosoś-Czernicki i dodaje - Tylko wyjątkowo, ze względów słusznościowych, sąd nie będzie mógł nie uznać przedawnienia. Ponadto w sprawach o zasądzenie roszczenia powód będzie musiał wskazać datę jego wymagalności. – zaznacza Jakub Łosoś-Czernicki.

Dłuższa egzekucja z rachunku bankowego

Nowelizacja przewiduje także zmiany dotyczące egzekucji sądowej i administracyjnej z rachunku bankowego.

- Aktualnie obowiązujący przepis umożliwia organowi egzekucyjnemu zajęcie rachunku bankowego dłużnika drogą elektroniczną. Obecnie banki są zobowiązane do bezzwłocznego przekazania zajętej kwoty, co uniemożliwia podjęcie przez dłużnika obrony, nawet jeśli zajęcie jest bezzasadne, bo np. dług został uregulowany lub roszczenie jest przedawnione. – ocenia Marcin Śnieżek, dyrektor ds. windykacji Lex Inkasso International.

Projekt przewiduje wydłużenie okresu przekazania długu do min. 7 dni. To okres, w którym dłużnik będzie mógł wnieść powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, co umożliwi mu wyjaśnienie sprawy.

Wydłużony okres zajęcia wierzytelności nie będzie jednak dotyczyć długu związanego z niepłaceniem alimentów lub zasądzonej od dłużnika renty, np. na rzecz osoby przez niego poszkodowanej.

Zmiany mogą wejść w życie jeszcze przed wakacjami, po ich zatwierdzeniu przez Senat i podpisaniu ustawy przez Prezydenta. Dla wszystkich długów będą obowiązywać liczone od nowa terminy przedawnienia (czyli od 2018 r.). Należy pamiętać, że nowelizacja dotyczy także długów powstałych przed wejściem w życie nowego prawa. Stare wierzytelności objęte będą dotychczasowymi terminami przedawnienia, jeżeli ich termin nie jest dłuższy od nowego, krótszego terminu ich przedawnienia.