Kiedy wynagrodzenie za pracę w obcej walucie?

Przeczytaj także: Wynagrodzenie w obcej walucie

W pozostałych przypadkach, zwłaszcza dotyczących najczęściej występujących umów o pracę zawieranych między polskim pracodawcą a pracownikiem zamieszkałym i wykonującym pracę w Polsce, odpowiedzi na pytanie o możliwość ustalenia wynagrodzenia za pracę w walucie obcej, szukać należy w przepisach Kodeksu cywilnego. Po myśli bowiem art. 300 Kodeksu pracy, w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Zgodnie zaś z Kodeksem cywilnym, od czasu zniesienia w roku 2009 zasady walutowości, która zakazywała wyrażania zobowiązań pieniężnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w walucie obcej, strony stosunków zobowiązaniowych, w tym strony stosunku pracy, zyskały swobodę wyrażania zobowiązań pieniężnych, a zatem i wynagrodzenia za pracę w wybranej przez siebie walucie.

Innymi słowy w umowie o pracę pracownik i pracodawca mogą ustalić wysokość wynagrodzenia za pracę w walucie innej niż polska. Dotyczy to każdego rodzaju umowy o pracę. Nie oznacza to jednak automatycznie, iż pracownik otrzyma wypłatę w tej walucie. Aby waluta, w której wyrażono wysokość wynagrodzenia w umowie o pracę była także walutą do wypłaty, pracodawca i pracownik powinni wyraźnie zastrzec to w treści umowy o pracę. Jeśli takiego zastrzeżenia zabraknie, pracodawca zgodnie z art. 358 kodeksu cywilnego nadal będzie mógł spełnić świadczenie w walucie polskiej.

Niemniej wówczas pracodawca będzie obowiązany przeliczyć walutę obcą na złotówki. Choć sprawa wydaje się oczywista, powstaje pytanie o to jaki kurs przyjąć do przeliczenia (średni kurs NBP czy kurs kantorowy) oraz w jakim dniu dokonać przeliczenia. Jeśli umowa o pracę i w tym względzie nie zawiera stosownej regulacji, pracodawca będzie musiał skorzystać z reguły zastrzeżonej w kodeksie cywilnym i przeliczyć wartość waluty obcej według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia, czyli de facto z dnia uzgodnionego jako dzień wypłaty wynagrodzenia. Strony umowy o pracę mogą co prawda umówić się, iż dla ustalenia kursu rozstrzygający będzie inny dzień, niemniej nie służy im tutaj pełna swoboda umów, bowiem zastrzeżenie umowne stron nie może być sprzeczne z zasadami ustalonymi kodeksem pracy w zakresie terminów wypłaty wynagrodzenia.

Kolejna pułapka, na którą narażony jest pracodawca to w przypadku opóźnienia w wypłacie wynagrodzenia, możliwe żądanie pracownika o ponowne przeliczenie wynagrodzenia, ale po kursie z dnia, w którym zapłata została dokonana. Zwłaszcza może to dotyczyć sytuacji, gdyby kurs z dnia rzeczywistej zapłaty był dla pracownika korzystniejszy.

Na koniec pracodawca powinien także pamiętać o sprawdzeniu czy wysokość wynagrodzenia pracownika po jej przeliczeniu z waluty obcej na polską nie jest niższa niż przewidują to przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W razie takiej sytuacji pracownikowi służy wyrównanie.