Urlop na żądanie - czy pracodawca może go odmówić

Przeczytaj także: Urlop okolicznościowy - kiedy przysługuje?

Pracodawca nie może odmówić urlopu

Aby skorzystać z urlopu na żądanie pracownik po prostu zgłasza taki wniosek pracodawcy. Ten ostatni nie może odmówić prawa skorzystania z tego urlopu nawet w sytuacji, gdy ilość pracowników w pracy w dniu, w którym dany pracownik chce skorzystać z tej formy urlopu jest bardzo mała. Jak wyjaśniono wcześniej – urlop ten mieści się w ramach urlopu wypoczynkowego za pracę z tą różnicą, że można go wziąć informując o tym pracodawcę w danym dniu oraz nie jest do tego wymagana jego zgoda. Tym samym pracodawca za czas urlopu na żądanie wypłaca pracownikowi takie same wynagrodzenie jak w przypadku zwykłego urlopu wypoczynkowego.

Czy zatem pracodawca może nie udzielić takiego urlopu pracownikowi bądź go z niego odwołać?

Występuje kilka sytuacji, w których pracodawca może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na żądanie. Pierwsza z nich występuje, gdy pracownik już w całości wykorzystał taki urlop w danym roku kalendarzowym, przy czym bez znaczenia pozostaje fakt, u którego pracodawcy miało to miejsce. Jeżeli więc będziemy mieć do czynienia z sytuacją, w której w trakcie roku kalendarzowego pracownik zmienił pracę oraz wykorzystał cały urlop na żądanie u pierwszego pracodawcy – drugi nie powinien mu takiego urlopu udzielić. Dodać w tym miejscu należy, iż informacja o wykorzystanym urlopie na żądanie powinna się znaleźć na świadectwie pracy (podobnie jak i o wykorzystanym urlopie wypoczynkowym a także wymiarze tego urlopu).

Urlop na żądanie nie przysługuje także pracownikowi, który nie nabył jeszcze prawa do urlopu wypoczynkowego. Jak wyjaśniono bowiem wcześniej – urlop na żądanie mieści się w wymiarze zwykłego urlopu wypoczynkowego. Inny jest jedynie sposób jego udzielania. Tym samym pracownik, który nie nabył jeszcze prawa do urlopu wypoczynkowego (jeżeli np. okres jego zatrudnienia był zbyt krótki), nie może skorzystać z urlopu na żądanie.

Trzecia sytuacja, w której pracownik nie może skorzystać z urlopu na żądanie ma miejsce wtedy, gdy pracownik wykorzystał swój cały urlop wypoczynkowy.

W zakresie odwołania pracownika z urlopu wypoczynkowego występują odmienne zdania wśród ekspertów z dziedziny prawa pracy. Jedni uważają, iż z uwagi na fakt, że przy urlopie na żądanie zmienia się jedynie sposób udzielania tego urlopu w porównaniu ze zwykłym urlopem wypoczynkowym, a tym samym mają do niego zastosowanie wszystkie przepisy odnoszące się do tego drugiego. Tym samym pracodawcy przysługuje prawo do odwołania pracownika z takiego urlopu. Inni wskazują natomiast, iż takie odwołanie może się okazać nieskuteczne. Przepisy prawne wskazują bowiem jedynie limit dni przysługujących pracownikowi w przypadku urlopu na żądanie a nie liczby wniosków jakie może w tej sprawie złożyć. Tym samym może dojść do sytuacji, w której odwołany z urlopu pracownik składa pracodawcy kolejny wniosek o urlop na żądanie.

Tylko stosunek pracy

Kodeks pracy wskazuje, iż z urlopu na żądanie mogą skorzystać pracownicy, którym przysługuje urlop wypoczynkowy. Mają do niego zastosowanie te same przepisy, co do tego ostatniego wskazanego w zdaniu poprzednim. Zmianie ulega jedynie sposób zgłaszania wniosku o taki urlop oraz jego udzielania. Mieści się o również w limicie urlopu wypoczynkowego. Tym samym z urlopu na żądanie nie mogą skorzystać osoby, które zostały zatrudnione np. na podstawie umów cywilnoprawnych (takich jak umowa zlecenie czy o dzieło). Pracownikom tym nie przysługuje bowiem urlop wypoczynkowy, a co za tym idzie nie mają także prawa do urlopu na żądanie.