Szybki rozwód - czy i kiedy jest to możliwe?

Przeczytaj także: Rozwód a podział majątku

W pierwszej kolejności rozstający się małżonkowie, którzy mają dzieci muszą sobie uświadomić to, że Sąd rozstrzygający ich sprawę orzeka nie tylko o rozwiązaniu ich małżeństwa poprzez rozwód. W wyroku rozwodowym musi bowiem znaleźć się także rozstrzygnięcie o miejscu pobytu i władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, o kontaktach z nimi, a także o alimentach. Na wniosek jednego z małżonków, Sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać także podziału majątku wspólnego stron. W świetle przepisów, Sąd uwzględnia pisemne porozumienie małżonków dotyczące sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dziećmi, jeśli jest ono zgodne z ich dobrem. Zatem już przepis podpowiada małżonkom, w jaki sposób mogą przyspieszyć postępowanie rozwodowe.

Porozumienie wychowawcze może zawierać także szereg innych uregulowań, jak na przykład ochrona dzieci przed negatywnymi skutkami rozpadu rodziny czy też to, w jaki sposób przedstawić dziecku nowego partnera. Mogą się w nim znaleźć też mniej standardowe uregulowania, m.in.: określenie sposobu sprawowania opieki naprzemiennej czy kontakty z dziadkami. Wypracowanie zgodnego porozumienia obejmującego wszelkie kwestie dotyczące małoletnich dzieci stron spowoduje, iż o powyższym nie będzie musiał orzekać Sąd. Innymi słowy, Sąd nie będzie musiał prowadzić postępowania dowodowego w kierunku ustalenia sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci. Nie będzie zatem przesłuchiwał na tę okoliczność świadków, strony nie będą musiały być skierowane na badania do Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów (dawniej RODK). W tym miejscu wskazać należy, iż na terenie Warszawy na termin badań możemy oczekiwać nawet powyżej sześciu miesięcy. Choć przepisy dotyczące porozumienia rodzicielskiego po ich zmianie w połowie 2015 roku nie nakładają na Sąd obowiązku ograniczania władzy rodzicielskiej rodzicowi, który nie sprawuje bezpośredniej opieki nad dziećmi w sytuacji nieprzedstawienia planu wychowawczego, to jednak wypracowanie porozumienia będzie korzystne nie tylko dla rozwodzących się, ale przede wszystkim dla ich dzieci.

Gdy rodzice wypracują wspólne porozumienie dotyczące małoletnich dzieci, do rozstrzygnięcia przez Sąd pozostaje jeszcze kwestia winy za rozpad małżeństwa. Oczywiście, jeśli małżonkowie zgodnie oświadczą, iż nie chcą orzekania o winie, albo że chcą orzeczenia o winie obopólnej, także i w tym wypadku uzyskanie rozwodu nastąpi szybciej. Z pewnością także wcześniejsze zaplanowanie postępowania dowodowego, poprzedzone jego wnikliwą analizą, może spowodować szybsze zakończenie postępowania rozwodowego.

Sąd, może orzec w wyroku rozwodowym (na wniosek jednego z małżonków) także o podziale majątku wspólnego. Rozstrzygnięcie powyższego będzie możliwe jedynie w sytuacji, gdy przeprowadzenie podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W praktyce, Sądy rozstrzygające sprawy rozwodowe godzą się na orzeczenie także działu majątku wspólnego jedynie w sytuacji, gdy strony zgłoszą jednolite stanowisko w zakresie tego, co stanowi składniki majątku wspólnego, jaką przedstawia wartość oraz w jaki sposób ma nastąpić podział tychże składników. W przypadku braku kompromisu małżonków, Sąd będzie zmuszony przeprowadzać postępowanie dowodowe, w tym powoływać biegłych, którzy wskażą wartość składników. W zależności od tego, co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków w postępowaniu możemy mieć od jednego do nawet kilku biegłych, różnej specjalności, a opinia jednego biegłego zajmuje od kilku do kilkunastu miesięcy.

W Warszawie, w sytuacjach, kiedy spór jest bardzo zaogniony i obejmuje wszystkie z powyżej opisanych kwestii, postępowanie może trwać wiele lat. Spotykamy się z postępowaniami, które trwają trzy, cztery lata przed Sądem I instancji. Na rozpoznanie apelacji w stolicy należy oczekiwać około roku. Prawomocne zakończenie sprawy rozwodowej może potrwać zatem nawet pięć lat. Z pewnością próba uzgodnienia przynajmniej kilku kwestii, o których rozstrzyga Sąd, spowoduje znaczne skrócenie postępowania rozwodowego.