Ewidencja czasu pracy przy umowie zlecenia

Przeczytaj także: Minimalna stawka godzinowa 2017, czyli 13 zł nie dla każdego

Minimum 13 zł

Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę w nowym brzmieniu dotyczy między innymi porozumienia opartego o umowę zlecenie (art. 734 K.c.) oraz umowę o świadczenie usług (art. 750 K.c.) wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi. W takiej sytuacji wedle przepisów, jakie zaczną wkrótce obowiązywać, wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie tak, aby kwota za każdą godzinę wykonywania zlecenia/ świadczenia usług nie była niższa od minimalnej stawki godzinowej, o której mowa w art. 2 tejże Ustawy.

Wysokość minimalnej stawki godzinowej będzie corocznie waloryzowana o wskaźnik wynikający z podzielenia wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonej na rok następny przez wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązującą w roku, w którym odbywają się negocjacje w ramach Rady Dialogu Społecznego. W roku 2017 minimalna stawka godzinowa wyniesie 13 zł.

Nie można przenieść praw

Przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi rozumiemy osobę fizyczną wykonującą działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym krajem członkowskim Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Osoba fizyczna nie zatrudnia pracowników, nie zawiera umów ze zleceniobiorcami, nie wykonuje działalności gospodarczej. Przyjmuje ona zlecenie, wykonuje usługi na podstawie umowy zlecenia/umowy o świadczenie usług na rzecz przedsiębiorcy/innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności.

Może dojść do sytuacji, w której wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie zapewnia przyjmującemu zlecenie otrzymania za każdą godzinę wykonania pracy wynagrodzenia w wysokości co najmniej minimalnej stawki godzinowej. Warto pamiętać więc, że wtedy zleceniobiorcy przysługuje kwota obliczona z uwzględnieniem minimalnej stawki godzinowej. Co istotne, przyjmujący zlecenie/świadczący usługi nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia w kwocie wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej albo przenieść prawa do otrzymania zapłaty na inną osobę. Wypłaty dokonuje się w formie pieniężnej, co najmniej raz w miesiącu, w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż jeden miesiąc.

Obowiązek ewidencyjny

Strony powinny w umowie określić sposób potwierdzania liczby godzin wykonania pracy. W przypadku gdy nie zostaną zawarte odpowiednie zasady, przyjmujący zlecenie/świadczący usługi przedkłada w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej informację o liczbie godzin potrzebnych do wykonania stosownych czynności. Musi to zrobić wcześniej niż wynika to z terminu wypłaty wynagrodzenia. Obowiązku ewidencyjnego nie stosuje się w przypadku skierowania osób do wykonania zlecenia na podstawie przepisów Ustawy z dnia 9 lipca 2003 roku o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Wtedy pracodawca, na rzecz którego jest wykonywane zlecenie prowadzi ewidencję liczby godzin pracy. Przedsiębiorca musi przechowywać dokumenty określające sposób potwierdzania liczby przepracowanych godzin oraz samą liczbę godzin przez trzy lata od dnia, w którym wynagrodzenie stało się wymagalne.

Wyłączenia i kontrola

Przepisów dotyczących obowiązku wypłaty minimalnego wynagrodzenia oraz ewidencjonowania czasu pracy i przechowywania stosownej dokumentacji nie stosuje się do umów zlecenia oraz świadczenia usług. Zasada ta obowiązuje, jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie/świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne.

Nad przestrzeganiem przepisów ma czuwać Państwowa Inspekcja Pracy. Znowelizowana wersja Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 roku o Państwowej Inspekcji Pracy zakłada, że podmiotami kontrolowanymi będą również przedsiębiorcy/inne jednostki organizacyjne przez przyjmującego zlecenie/świadczącego usługi. Kontrola dotyczy zakresu wypłacania takim osobom wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej, zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (art. 13 Ustawy). Za niewypłacanie minimalnej stawki godzinowej grozi kara w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.

Cel Ustawy

Celem Ustawy, jak wskazuje Ministerstwo Pracy, jest przede wszystkim przeciwdziałanie nadużywaniu umów cywilnoprawnych, a także dodatkowa ochrona otrzymujących wynagrodzenie na najniższym poziomie. Statystyki GUS pokazują, że liczba osób pracujących na umowach zlecenia lub umowach o świadczenie usług wynosi około 700 000, czyli 4,4 procenta zatrudnionych, przy czym dla 400 000 z nich umowy te stanowią dodatkowe źródło dochodów. Podkreśla się przy tym, że większość z zatrudnionych nie mogła wybrać innej formy świadczenia pracy, jeśli chciałaby ją wykonywać. Co więcej, 1,36 mln osób otrzymywało w 2014 roku wynagrodzenie brutto nieprzekraczające płacy minimalnej. Funkcjonowanie Ustawy będzie podlegać stosownej ocenie po upływie 24 miesięcy od dnia wejścia w życie, a wyniki oceny zostaną przekazane Sejmowi RP.

Cel: eliminacja

Nowelizacja Ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wprowadziła uciążliwe obowiązki dla przedsiębiorców zatrudniających pracowników na podstawie umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług. W tym miejscu wypada przypomnieć, że w poprzednim stanie prawnym, umowy zlecenia nie podlegały w ogóle oskładkowaniu. Następnie, oskładkowaniu podlegały umowy zlecenia zawierane na dłuższe okresy czasu, by w końcu zostały oskładkowane bez względu na czas ich trwania, co w 2000 roku miało przynieść wpływy w wysokości 400 mln złotych, jak szacował ZUS.

Można wysnuć zatem wniosek, że działania ustawodawcy zmierzają w istocie do wyeliminowania z obrotu umów zlecenia (tak w przypadku osób nieprowadzących działalności gospodarczej, jak i samozatrudnionych) w przypadku, gdy dana umowa nosi znamiona stosunku pracy. Proces ten odbywa się stopniowo, niemniej jednak nowelizacja Ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę pokazuje intencję ustawodawcy, widzącego problem, ale nie do końca potrafiącego sobie z nim poradzić.

Marek Kliś, radca prawny
Dział Prawny Kancelarii Transportowej Koben