Umowa zlecenia: wynagrodzenie za gotowość do jej wykonywania?

Przeczytaj także: Umowa zlecenie – specyfikacja

Gdy nie mamy do czynienia z umową zlecenia, ale z umową o pracę, odpowiedź wydaje się prosta. Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia (art. 81 § 1 Kodeksu pracy). Kodeks pracy odpowiada nam więc nie tylko na pytanie, czy wynagrodzenie się należy, ale dodatkowo – jak powinno być ono liczone.

W przypadku Kodeksu cywilnego i regulacji umowy zlecenia w nim zawartej – próżno szukać wyraźnego przepisu regulującego tę materię. Z art. 735 § 1 Kodeksu cywilnego możemy wyczytać, że „za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie”. Czy więc za niewykonanie zlecenia także może należeć się wynagrodzenie – czy niekoniecznie?

Część sądów okręgowych i apelacyjnych stoi na stanowisku, że za pozostawanie w gotowości do wykonywania zlecenia wynagrodzenie się należy (np. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w wyroku z dnia 25 września 2013r., sygn. akt. VIII Ga 18/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 sierpnia 2012r., sygn. akt I ACa 67/12; wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie [nieprawomocny] z dnia 5 grudnia 2013r., sygn. akt XXVI GC 667/13). W szczególności wypada się przyjrzeć wskazanemu wyrokowi SA w Warszawie, z którego uzasadnienia wynika, że „W sytuacji gdy zlecona czynność nie została dokonana, przyjmującemu zlecenie należy się wynagrodzenie, jeżeli wykaże, że dokonał wszelkich działań w celu wykonania umowy i dołożył w tym zakresie należytej staranności, zaś niedokonanie czynności nastąpiło na skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności”.

Należy spoglądać na wskazane wyżej orzeczenia z dużą ostrożnością. Nie wynika z nich bowiem generalna zasada, że w ramach każdej z umów zlecenia wynagrodzenie za samo pozostawanie w gotowości do jej wykonania się należy. Trzeba więc oceniać każdą umowę indywidualnie, dokonując starannej wykładni jej treści. Wydźwięk mojego dzisiejszego wpisu powinien być jednak dla zleceniobiorców optymistyczny – dochodzenie wynagrodzenia za pozostawanie w gotowości do wykonywania zlecenia jest możliwe!