Aneks do umowy o pracę – co można nim zmienić?

Przeczytaj także: Okres wypowiedzenia umowy o pracę w razie przekształceń własnościowych firmy

Aneks to obustronne oświadczenie woli, które powinno być sporządzone w formie pisemnej, gdzie strony składają swoje podpisy - dokument wymaga obustronnej akceptacji. Pracodawca występuje z propozycją zmiany warunków umowy, a pracownik w określonym czasie przyjmuje i zgadza się z proponowanymi zmianami.

Elementy, jakie powinien posiadać aneks do umowy:

• w tytule powinien się znaleźć zapis, że jest to aneks do umowy,
• data zawarcia,
• miejsce podpisania,
• informacja jakiej to dotyczy umowy (data zawarcia pierwotnej umowy),
• data wchodzących zmian,
• zapis, że pozostałe warunki umowy nie ulegają zmianie.

Propozycję zmiany do umowy może złożyć pracodawca lub pracownik.

Zmiana warunków umowy o pracę może być bezterminowa lub określona na konkretny czas. Za pomocą aneksu można zmienić wysokość wynagrodzenia, ale nie może być ono niższe od wynagrodzenia zagwarantowanego przez przepisy.
Można zmienić wymiar czasu pracy lub stanowisko. Można też, za porozumieniem stron (aneksem), zmienić rodzaj umowy, czyli z umowy na czas nieokreślony na czas określony. Jeśli w umowie wynagrodzenie jest określone kwotowo jako płaca minimalna i zmienia się minimalne wynagrodzenie, to pracownik powinien otrzymać aneks do umowy, który będzie informować o zmianie tej płacy.

Zmiany, które można dokonywać przez aneks:

• zmiana wysokości wynagrodzenia,
• zmiana wysokości etatu,
• zmiana stanowiska pracy.

Pracownik może nie zgodzić się z proponowaną zmianą i wtedy obowiązują dotychczasowe warunki umowy.

Czego nie można zmienić za pomocą aneksu do umowy:

• nałożyć na pracownika dodatkowych obowiązków, które nie są ujęte w przepisach prawa pracy,
• skrócić okresu wypowiedzenia jaki obowiązuje zgodnie z przepisami,
• zabrać pracownikowi prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach,
• przedłużyć trzeciej umowy na czas określony.

Takie aneksy są nieważne z mocy prawa, pomimo że strony zawarły takie porozumienie w formie aneksu.

Przykład 1
Pracownik Jan Nowak miał następujące umowy na czas określony od 01.01.2014 do 31.12.2014, drugą umowę od 01.01.2015 do 31.12.2015 i trzecią umowę od 01.01.2016 do 31.07.2016. Pracodawca zaproponował, aby kończącą się trzecią umowę na czas określony aneksować i przedłużyć ją jeszcze na okres jednego roku.

Jest to przykład aneksu, który jest niedopuszczalny, ponieważ wynika to wprost z przepisów kodeksu pracy. Mówi o tym art. 25 pkt 1 § 1, który brzmi: “Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech”.

Przykład 2
Pracownikowi Adamowi Rakowi zaproponowano podpisanie zmiany warunków wynagrodzenia. Do tej pory pracownik miał określone w umowie wynagrodzenie w kwocie brutto 2000 zł. Od 1 lipca 2016 wynagrodzenie tego pracownika ma wynieść 2600 zł brutto. Pozostałe warunki umowy nie uległy zmianie.

Ten przykład przedstawia poprawny sposób zawarcia aneksu do umowy o pracę.