Swoboda zrzeszania się w związki zawodowe
2003-03-20 22:26
Przeczytaj także: Rozwiązywanie sporów zbiorowych: projekt zmian budzi kontrowersje
Tworzenie i rozwiązywanie związków zawodowych
Związek zawodowy może zostać założony przez co najmniej 10 osób (uprawnionych do tworzenia związków zawodowych), które podejmują uchwałę o założeniu związku zawodowego, uchwalają jego statut i wybierają komitet założycielski (3 - 7 osób). Statut powinien określać przedmiot i zakres działalności związku, strukturę organizacji, zasady członkostwa i źródła finansowania oraz osoby uprawnione do reprezentowania związków zawodowych na zewnątrz. Komitet założycielski w terminie 30 dni od dnia utworzenia związków zawodowych składa wniosek o rejestrację związku w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo ze względu na siedzibę związku, który przed rejestracją bada zgodność statutu z ustawą - nie może jednak zmieniać statutu, lecz jedynie odmówić rejestracji. Przyczyną odmowy może też być brak dostatecznej ilości członków założycieli. O zmianie statutu związek musi zawiadomić sąd (zmiana wchodzi w życie po 14 dniach od dnia zawiadomienia sądu). Z chwilą rejestracji związek zawodowy nabywa osobowość prawną. Dobrowolność tworzenia związków zawodowych oznacza także możliwość ich rozwiązania. W następstwie podjęcia takiej uchwały sąd wykreśla związek zawodowy z rejestru, a także wtedy jeżeli liczba członków związku jest niższa niż 10 przez 3 m-ce oraz wtedy, gdy następuje likwidacja lub upadłość zakładu pracy, lub związek zawodowy dopuścił się naruszenia ustawy.
Uprawnienia związków zawodowych
Uprawnienia związków zawodowych można podzielić je na dwie grupy:
- Prawa związkowe - niezbędne dla ochrony interesów pracowniczych; to prawa do prowadzenia rokowań zbiorowych i zawierania układów zbiorowych, prawo do prowadzenia sporu zbiorowego i do strajku, prawo do uzgadniania z pracodawcą niektórych aktów wewnątrzzakładowych regulaminu pracy, wynagrodzenia.
- Uprawnienia w zakresie ochrony praw pracowniczych wspieranie indywiduanych praw pracowniczych (np.do ochrony trwałości stosunku pracy).
Reprezentatywność związków zawodowych
Związki zawodowe reprezentują wszystkich pracowników niezależnie od przynależności do związku, jeżeli jednak w zakładzie działa kilka związków zawodowych, reprezentują oni interesy swych członków. Mogą one też zawierać porozumienia i uzgadniać stanowiska, czy nawet utworzyć wspólną reprezentację związkową. Jeżeli jednak kilka związków zawodowych nie może dojść do porozumienia (np. co do regulaminu wynagradzania) w terminie 30 dni - decyzję podejmuje pracodawca po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk organizacji związkowych, a np. w przypadku regulaminu pracy - ustala sam pracodawca.
Prawo działaczy związkowych
Celem umożliwienia związkowi wykonywania swoich zadań i zachowania niezależności prawo przyznaje osobom pełniącym funkcje związkowe określone uprawnienia i ochronę przed zwolnieniem z pracy. Podstawowym uprawnieniem wynikającym z pełnienia funkcji związkowej jest prawo do zwolnienia od pracy zawodowej, na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z tej funkcji, jeżeli nie może być ona wykonana w czasie wolnym od pracy - z prawem do wynagrodzenia. Członkom zarządu związku zawodowego przysługuje, w ilości uzasadnionej od liczby członków związku w danym zakładzie, częściowe lub całkowite zwolnienie od pracy na okres kadencji bezpłatne lub z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w zależności od wniosku zarządu.
Ochrona trwałości stosunku pracy członka zarządu oraz komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej
Ochrona ta służy w czasie trwania mandatu, oraz przez jeden rok po jego wygaśnięciu - tzn, że pracodawca nie może bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy lub też zmienić jednostronnie warunków płacy lub pracy na niekorzyść pracownika - jeżeli jednak dojdzie do zwolnień grupowych i jeżeli nie jest możliwe dalsze zatrudnienie na dotychczasowym stanowisku pracodawca może wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy, z tym, że jeżeli powoduje to obniżenie wynagrodzenia - przysługuje mu dodatek wyrównawczy do końca okresu ochronnego. W celu umożliwienia swobody tworzenia związków zawodowych z ochrony tej korzystają również członkowie komitetu założycielskiego przez okres 6 miesięcy od dnia utworzenia komitetu założycielskiego.
oprac. : Justitia.pl
Przeczytaj także
-
Obowiązki pracodawcy, który zatrudnia minimum 20 pracowników
-
Czy strajk pracowników znajduje zrozumienie?
-
Samozatrudnieni i zleceniobiorcy stworzą w firmie związki zawodowe
-
Artykuł 23&1 Kodeksu Pracy - ochrona czy eliminacja?
-
TK: zatrudnieni na "śmieciówkach" mogą wstępować do związków zawodowych
-
Rozwiązanie układu zbiorowego pracy
-
Prezydent: emerytura po 40 latach pracy
-
Zmiana układu zbiorowego pracy
-
Pracodawca musi współpracować z przedstawicielami pracowników