Nagana, upomnienie, kara pieniężna. Co warto wiedzieć o karach pracowniczych?

Przeczytaj także: Kara porządkowa: kiedy i za co?

W praktyce taką karę można zastosować m.in. za spóźnianie się pracownika do pracy, wykonywanie w czasie pracy czynności niezwiązanych z obowiązkami pracowniczymi, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w miejscu pracy, niewłaściwe zachowanie się pracownika w stosunku do przełożonych, podwładnych lub współpracowników, jak również nieprzestrzeganie wewnętrznych aktów prawnych obowiązujących u pracodawcy.

Ograniczony wymiar kar

- Katalog kar porządkowych jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że pracodawca nie może nałożyć na pracownika innej kary niż kara upomnienia, kara nagany lub kara pieniężna. Ta ostatnia może zostać nałożona na pracownika za nieprzestrzeganie przepisów BHP lub przepisów p.poż., opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy. Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od 1-dniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać 1/10 części wynagrodzenia – mówi r.pr. Katarzyna Kałuża, ekspert Impel Business Solutions

Kolejną zasadą przy stosowaniu kar porządkowych, o której pracodawca powinien pamiętać to jedna kara - jeden czyn, co jednakże nie wyklucza możliwości zastosowania wobec pracownika innej sankcji (np. nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy, poza karą nagany może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika).

- Informacje o karach porządkowych powinny być zawarte w Regulaminie Pracy, w którym pracodawca może uściślić katalog zdarzeń skutkujących prawem nałożenia na pracownika kary porządkowej – dodaje Katarzyna Kałuża.

Przy stosowaniu kary upomnienia czy kary nagany pracodawca bierze pod uwagę w szczególności rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika i jego dotychczasowy stosunek do pracy. Pracodawca nie jest związany gradacją kar porządkowych, to znaczy nie ma obowiązku w pierwszej kolejności za dane przewinienie stosować kary upomnienia jako gatunkowo lżejszej.

Pracodawca musi stosować się do wymogów formalnych

Skuteczne i zgodne z prawem nałożenie kary porządkowej związane jest z zachowaniem wymogów formalnych, których naruszenie może skutkować uchyleniem kary porządkowej przez sąd pracy.

Kara porządkowa nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego przez pracodawcę i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Kara upomnienia lub nagany może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika lub złożeniu przez niego wyjaśnień na piśmie. Pracodawca może stosować kary porządkowej bez uprzedniego wysłuchania pracownika tylko wówczas, gdy ten zrezygnował z ustnego złożenia wyjaśnień.

Jeżeli z powodu nieobecności w pracy pracownik nie może być wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy.