Przepisy prawne: najważniejsze zmiany I 2016 r.

Przeczytaj także: Zmiany w prawie 2018 ważne dla przedsiębiorców

TERMINY ZAPŁATY W TRANSAKCJACH HANDLOWYCH

1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830), na podstawie której znowelizowano m.in. ustawę z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 403). Głównym celem ww. zmian jest przeciwdziałanie opóźnieniom w płatnościach w transakcjach handlowych oraz wprowadzenie jednolitego mechanizmu naliczania odsetek w obrocie cywilnoprawnym. Do nowości należą m.in.:

• nowe pojęcie - „odsetki ustawowe w transakcjach handlowych”, zdefiniowane jako odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i ośmiu punktów procentowych, które zgodnie z art. 6 ww. ustawy będą przysługiwały wierzycielowi bez wezwania po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty, jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty. Powyższe odsetki będą miały zastosowanie w obrocie profesjonalnym; „odsetki ustawowe w transakcjach handlowych” zastąpią odsetki przewidziane w ustawie – Ordynacja Podatkowa, czyli tzw. „odsetki podatkowe”, które dotychczas były przewidziane w ustawie;
• w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny wprowadzono rozróżnienie na ustawowe odsetki kapitałowe i ustawowe odsetki za opóźnienie. Ustawodawca dokonał również rozróżnienia w zakresie wysokości ww. odsetek, w zależności od tytułu z jakiego będą one przysługiwały wierzycielowi;
• możliwość umówienia się przez podmioty stosunku gospodarczego na termin zapłaty dłuższy niż 60 dni, który jest liczony od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, o ile ustalenie to nie jest rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela. Poprzednia regulacja pozwalała na powyższe ustalenie między stronami, jedynie w przypadku gdy nie było ono sprzeczne z zasadami społeczno-gospodarczymi, celem umowy i zasadami współżycia społecznego oraz było obiektywnie uzasadnione, biorąc pod uwagę właściwość towaru lub usługi.

PRAWO RESTRUKTURYZACYJNE

1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015 r., poz. 978). Głównym celem nowych przepisów jest z jednej strony zaspokojenie wierzycieli, a z drugiej pomoc dla zadłużonych firm i utrzymanie ich w obrocie gospodarczym.

Wśród nowych regulacji :

• wprowadzono cztery nowe postępowania restrukturyzacyjne:
  • 1. postępowanie o zatwierdzenie układu;
  • 2. przyspieszone postępowanie układowe;
  • 3. postępowanie układowe;
  • 4. postępowanie sanacyjne;
  
  zastosowanie jednego z ww. postępowań uzależnione będzie od stopnia zadłużenia podmiotu;
• określono, iż sprawy w ramach postępowania restrukturyzacyjnego rozpoznawane będą przez sąd restrukturyzacyjny, którym będzie sąd rejonowy – sąd gospodarczy, natomiast samo postępowanie prowadzone będzie przy udziale nadzorcy, którym jest nadzorca układu albo nadzorca sądowy, albo zarządcy;
• licencja syndyka została zastąpiona licencją doradcy restrukturyzacyjnego, do którego uprawnień należą uprawnienia syndyka wynikające z ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe, jak również uprawnienia nadzorcy i zarządcy wynikające z ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne oraz uprawnienia związane z doradztwem restrukturyzacyjnym;
• nadal obowiązywać będzie ustawa Prawo upadłościowe i naprawcze, jednakże z tytułu tej ustawy zostały usunięte słowa "i naprawcze". Nowy tytuł tego aktu ma odzwierciedlać aktualną zawartość ustawy. Uchylone w niej zostały przepisy o postępowaniu naprawczym, upadłości z możliwością zawarcia układu oraz o wstępnym zgromadzeniu wierzycieli. Ponadto wprowadzono nową definicję niewypłacalności, w myśl której „dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych”, z kolei „domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące”.
• utworzono Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości, który będzie obejmował informacje o postępowaniach restrukturyzacyjnych, upadłościowych, o uznanie zagranicznego orzeczenia o ogłoszeniu upadłości, wtórnych postępowaniach upadłościowych oraz postępowaniach w przedmiocie orzeczeń zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Jednakże ww. rejestr zacznie funkcjonować dopiero od 1 lutego 2018 r.;
• nowe regulacje będą miały zastosowanie w sprawach, w których wniosek o ogłoszenie upadłości będzie składany od 1 stycznia 2016 r.