Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy

Przeczytaj także: Dorabianie do etatu - co na to prawo i pracodawcy?

Pracownica zatrudniona na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony jest chroniona przed zwolnieniem do końca urlopu macierzyńskiego, natomiast przy umowie terminowej, do dnia porodu. Istnieją dwa wyjątki od tego zakazu - pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy, pod warunkiem że związkowa organizacja wyrazi na to zgodę. Ponadto wypowiedzenie w tym okresie jest także możliwe z powodu likwidacji lub upadłości pracodawcy. Termin rozwiązania umowy musi być uzgodniony z organizacją związkową reprezentującą pracownicę.

Jeżeli rozwiązanie umowy następuje w okresie ciąży, to pracownicy służy dodatkowo prawo do zasiłku macierzyńskiego. W przypadku umowy na czas określony, których rozwiązanie nastąpiło by po upływie 3 miesięcy ciąży, z mocy prawa następuje przedłużenie takiej umowy terminowej do dnia porodu. Kobieta zatrudniona na podstawie powołania może być w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego odwołana z zajmowanego stanowiska. W takim przypadku przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego organ odwołujący ma obowiązek zapewnić jej inną pracę, odpowiednia ze względu na kwalifikacje z zachowaniem prawa do wynagrodzenia przez okres równy okresowi wypowiedzenia.

Jeżeli pracownica nie wyrazi zgody na inne prace stosunek pracy ulega rozwiązaniu po upływie okresu wypowiedzenia rozpoczynającego się od dnia zaproponowania na piśmie innej pracy. W razie odwołania pracownicy w okresie urlopu macierzyńskiego odwołanie jest równoznaczne z wypowiedzeniem umowy o pracę, którego bieg rozpoczyna się dopiero po upływie urlopu macierzyńskiego. Stosunek pracy z wyboru z kobietą w ciąży i urlopu macierzyńskiego rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu. Jeżeli pracownica zgłasza się do pracodawcy, który ją zatrudnił w chwili wyboru, to korzysta z ochrony stosunku pracy w tym zakładzie.

Kobieta zatrudniona na podstawie mianowania w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego korzysta z ochrony przed wypowiedzeniem oraz rozwiązaniem stosunku pracy na podstawie wypowiedzenia złożonego przed rozpoczęciem okresu ochronnego, gdy przepisy szczególne zawarte w pragmatykach służbowych przewidują wypowiedzenie jako jeden ze sposobów rozwiązania stosunku pracy z mianowania. Natomiast wypowiedzenie i rozwiązywanie umów o pracę przez pracownicę w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego nie podlega ograniczeniom, ma ona możliwość cofnięcia złożonego wypowiedzenia, a w przypadku rozwiązania stosunku pracy może nawet wystąpić o ponowne jego nawiązanie, jeżeli składając wypowiedzenie nie wiedziała że jest w ciąży lub zaszła w nią w okresie wypowiedzenia.

W okresie urlopu wychowawczego ochrona trwałości stosunku pracy obejmuje okres od złożenia przez pracownicę wniosku o urlop wychowawczy do końca tego urlopu. Od chwili złożenia wniosku o urlop pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę, a jeżeli wniosek został złożony już po wypowiedzeniu umowy przez pracodawcę, wypowiedzenie powinno być cofnięte. W okresie ciąży oraz urlopu macierzyńskiego i wychowawczego pracownica korzysta także z ochrony przed pogorszeniem warunków pracy i płacy. Zakazy wypowiadania i rozwiązywania stosunków pracy w tym okresie odnoszą się również do wypowiadania warunków pracy lub płacy. Jednak w przypadku niemożliwości dalszego zatrudniania pracownicy z przyczyn pracodawcy to pracodawca może wypowiedzieć jej dotychczasowe warunki pracy i płacy. Jeżeli spowodowałoby to obniżenie wynagrodzenia to pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy do końca okresu szczególnej ochrony stosunku pracy. Jeżeli wymagają tego potrzeby pracodawcy, może on powierzyć pracownicy w okresie ciąży na okres 3 m-cy. inną pracę niż określoną w umowie, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i zgodne jest z jej kwalifikacjami.