Mediacje gospodarcze po 1 stycznia 2016 roku

Przeczytaj także: Mediacja i zawezwanie do próby ugodowej - ważne zmiany

CEL USTAWY

Celem nowych przepisów jest przede wszystkim wzrost ilości spraw gospodarczych kierowanych do mediacji, ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce poprzez zmniejszenie finansowych obciążeń związanych z postępowaniem sądowym, skrócenie czasu rozstrzygania sporów, zwiększenie kultury prawnej oraz wprowadzanie i promocja najwyższych standardów w biznesie. Takie rozwiązanie umożliwia zakończenie konfliktu w tańszy, szybszy i mniej sformalizowany sposób. Co nowego zaproponował ustawodawca?

NOWE ROZWIĄZANIA

Zmiany dotyczą trzech wymiarów: proceduralnego, ekonomicznego oraz podatkowego. Wprowadzone są również regulacje dotyczące kwalifikacji mediatorów stałych. Niezwykle ważny dla biznesu jest fakt, iż wśród nowych rozwiązań są także zachęty podatkowe. Ustawa wprowadza także szereg zmian w procedurze cywilnej, w tym w zakresie kosztów sądowych i pozwala na zaliczenie kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd do wydatków sądowych. Zmianie ulegają także niektóre opłaty sądowe związane z prowadzeniem postępowania mediacyjnego. Wszystkie rozwiązania zaproponowane w ustawie mają przede wszystkim skłaniać strony do podejmowania prób polubownego rozwiązywania sporu zamiast kierowania sprawy do sądu.

ZMIANY PROCEDURALNE

1. Wprowadzenie obowiązku poinformowania w pierwszym piśmie procesowym, tj. w pozwie, czy strony podjęły próbę mediacji lub innej alternatywnej metody rozwiązania sporu lub informowanie o przyczynach ich niepodjęcia.
2. Zachęcanie przez sąd stron do mediacji i pouczanie
   o możliwości ugodowego rozwiązania sporu a także skierowanie na spotkanie informacyjne.
3. Koordynatorzy ds. mediacji działający w sądach okręgowych.
4. Dokonywanie na każdym etapie procesu przez sędziego oceny czy sprawa może zostać zakończona polubownie i nakłanianie stron do mediacji.
5. Skierowanie przez sąd do mediacji na okres do 3 miesięcy.
6. Niewliczanie czasu trwania mediacji do czasu trwania postępowania.
7. Utworzenie list stałych mediatorów prowadzonych przez Prezesa Sądu Okręgowego. A także określenie wymogów niezbędnych do wpisu na listę stałych mediatorów.
8. Zobowiązanie mediatora do niezwłocznego ujawniania stron okoliczności, które mogą wzbudzić wątpliwości co do jego bezstronności.
9. Umożliwienie mediatorowi zapoznania się z aktami sprawy, chyba że strona się temu sprzeciwi.
10. Skrócenia terminu na wniesienie skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego z trzech do dwóch miesięcy.

ZMIANY EKONOMICZNE

1. Uwolnienie od opłaty sądowej wniosku o zatwierdzenie ugody pozasądowej zawartej przed mediatorem.
2. Uwzględnianie przez sąd przy ustalaniu kosztów procesu nakładu pracy profesjonalnego pełnomocnika w dążeniu do polubownego rozwiązania sporu.
3. Możliwość zwolnienia od kosztów mediacji sądowej osób ubogich.
4. Rezygnacja z pobierania opłaty od wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie umowy o mediację.
5. Możliwość obciążenia strony kosztami powstałymi wskutek oczywiście nieuzasadnionej odmowy poddania się mediacji wywołanymi jej niewłaściwym i niesumiennym zachowaniem.
6. Wyprowadzenie opłaty stałej (40 zł) od wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu wynosi mniej niż 100 000 zł.
7. Wprowadzenie opłaty stałej (300 zł) od wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego w sprawach w sprawach niemajątkowych oraz w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przekracza 100 000 zł.

ZMIANY PODATKOWE

1. Ustawa wprowadza możliwość rozliczania faktury korygującej i innych dokumentów korygujących w zakresie korekty przychodu oraz kosztów uzyskania przychodów (korekta podstawy opodatkowania w PIT i CIT) w bieżącym okresie rozliczeniowym, co zmniejszy uciążliwości w stosunku do dzisiejszego obowiązku dokonywania korekty wstecz.

Ustawa wprowadza także zmiany w zakresie arbitrażu. Tutaj nowe rozwiązania dotyczą m.in. wprowadzenia jednoinstancyjności prowadzonych w sądach powszechnych spraw o uznanie lub stwierdzenie wykonalności wyroków krajowych sądów polubownych oraz postępowań ze skarg
o uchylenie wyroku sądu polubownego (tzw. postępowania postarbitrażowe).