Ochrona prawna wynalazków i wzorów użytkowych

Przeczytaj także: Prawo patentowe Unii Europejskiej czekają rewolucyjne zmiany

Zasady normujące ochronę wynalazków oraz wzorów użytkowych

Prawa własności intelektualnej łączą wspólne zasady:

• Zasada wyłączności - tylko uprawniony posiada prawny monopol rozporządzania danym prawem i czerpania z niego korzyści materialnych i niematerialnych.
• Zasada terytorialności - prawa obejmują konkretne terytorium jednego kraju, w którym ochrona została przyznana. Tym samym, aby patent lub prawo ochronne na znak towarowy było skuteczne poza granicami kraju, konieczne jest uzyskanie pozytywnej decyzji urzędu patentowego państwa, w którym poszukuje się ochrony lub wykorzystanie międzynarodowej drogi ochrony przewidzianej przez osobne umowy międzynarodowe. Wyjątkiem jest wspólnotowy znak towarowy i wzór przemysłowy.
• Zasada zbywalności - prawo własności intelektualnej mogą być przenoszone, obciążane prawem do korzystania (licencją), dziedziczone, czy też wnoszone, jako aport.
• Zasada podmiotowości - prawo do konkretnego dobra przysługuje temu, kto je stworzył. Wyjątek stanowi stworzenie dobra w ramach obowiązków pracowniczych, wówczas prawo należy do Pracodawcy.

Prawna ochrona sprzyja nie tylko samej ochronie pomysłu będącego przedmiotem przedsięwzięcia, ale przede wszystkim zwiększa prawdopodobieństwo przekroczenia progu rentowności projektu.

Z założenia system ochrony praw z dóbr niematerialnych ma kształtować bezpieczną i twórczą przestrzeń dla procesu cywilizacyjnego- ekonomicznego rozwoju.

Znaczenie ochrony własności intelektualnej

Budowanie gospodarki opartej na wiedzy bez względu na poziom uświadomienia sobie tego zjawiska wywołuje problem definiowania własności niematerialnych i ich ochrony, bowiem wiąże się to z procesem podejmowania kluczowych decyzji gospodarczych. Nowe produkty, wzory i znaki oraz projekty twórcze pojawiają się prawie codziennie na rynku i są wynikiem nieustającej innowacyjności i kreatywności ludzkiej, siłą napędową takich innowacji są przedsiębiorstwa, najczęściej MŚP, starające się zwiększyć swoje znaczenie na rynku kapitałowym.

Pozostawione bez ochrony dobre pomysły mogą być utracone na rzecz konkurentów, którzy dysponują środkami, aby korzystnie skomercjalizować produkt lub usługę, pozostawiając rzeczywistego wynalazcę lub twórcę bez jakichkolwiek finansowych korzyści lub wynagrodzenia. Wiadomo przecież, że nakłady niezbędne na działalność innowacyjną wykazują tendencję wzrostową, podobnie jak ryzyko, z jakim łączy się wdrażanie nowej myśli i ryzyko inwestycyjne. Odpowiednia ochrona wynalazków i wzorów oraz innych nowatorskich projektów i przedsięwzięć jest posunięciem decydującym o powstrzymaniu potencjalnego naruszenia praw oraz zamienieniem idei w zasoby gospodarcze, posiadające rzeczywistą wartością rynkową.