Klauzule niedozwolone - raport wrzesień 2015

Przeczytaj także: Klauzule niedozwolone w e-commerce 2016 roku

Sprzedawca nie może korygować błędnej ceny…

Z uwagi na potencjalną możliwość wystąpienia błędów przy aktualizacji stron internetowych (cen, konfiguracji, parametrów technicznych) z przyczyn za które odpowiedzialność nie ponosi Sprzedawca, ewentualne rozbieżności w zakresie wyświetlanych informacji na stronie WWW zostają korygowane w trakcie potwierdzania zamówienia (numer wpisu: 6113, Sygn. akt XVII AmC 840/15, 841/15,842/15, 843/15)

Na podobną klauzulę wskazywaliśmy już w poprzednim raporcie klauzulowym. Pragniemy przypomnieć, że ustawodawca traktuje sprzedawcę jako profesjonalistę, który odpowiada za organizację i poprawne działanie swojego sklepu internetowego. Sprzedawca nie może przerzucać odpowiedzialności za błędne działanie jego sklepu internetowego na konsumenta.

Pamiętać należy, że zgodnie z art. 385[3] KC w razie wątpliwości za klauzulę niedozwoloną uważa się zapis, który wyłącza lub istotnie ogranicza odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Zapis ten niewątpliwie wyłącza odpowiedzialność sprzedawcy. Za klauzulę niedozwoloną zostanie uznany również zapis, który przyznaje kontrahentowi konsumenta uprawnienia do dokonywania wiążącej interpretacji umowy, czy też uprawnia kontrahenta konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie.

Przypominamy również, że zgodnie z ustawą z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta na sprzedawcy ciąży obowiązek poinformowania konsumenta w sposób jasny i zrozumiały (najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa) o łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości – sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za transport, dostarczenie, usługi pocztowe oraz innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat – o obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę przedsiębiorca ma obowiązek podania łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a gdy umowa przewiduje stałą stawkę – także łącznych miesięcznych płatności. Dlatego za błąd w cenie towaru spowodowany błędem platformy sklepu internetowego odpowie przedsiębiorca.

… a także podwyższać ceny rzeczy (bez ważnej przyczyny wskazanej w umowie?)

„Cena pojazdu określona w Umowie może zostać podwyższona, jeżeli zmieni się jeden z określonych w ust. 1 składników ceny.” (Nr wpisu: 6152, Sygn.akt XVII AmC 2108/13)
„Dla Stron wiążąca jest cena ustalona przez Sprzedawcę w dniu odbioru pojazdu.” (Nr wpisu: 6153, Sygn.akt XVII AmC 2109/13)
„Zmiana ceny zgodnie z postanowieniami niniejszego ustępu nie stanowi zmiany Umowy.” (Nr wpisu: 6154, Sygn.akt XVII AmC 2110/13)

Jak już wyżej wskazaliśmy, uprawnienie sprzedawcy do dokonywania wiążącej interpretacji umowy, czy jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie zawsze będzie uznane za postanowienie niedozwolone. Niewątpliwie, zastrzeżenie prawa do jednostronnej zmiany zmiana ceny pojazdu jest niedozwolone.

Pragniemy podkreślić, że w rejestrze klauzul niedozwolonych znajdziemy również postanowienia, które wydawać by się mogło, wskazują na ważną przyczyną wskazaną w umowie.

Przykładem takiej klauzuli jest Cena samochodu nie może ulec podwyższeniu, poza wypadkiem zmian przepisów prawa lub ich urzędowej interpretacji, a w szczególności wzrostu stawek podatkowych lub celnych. (nr wpisu: 5172, sygnatura akt: XVII AmC 11755/12).

W uzasadnieniu do wyroku dot. ww. postanowienia SOKiK wskazał, że powyższy wyjątek od reguły niezmienności ceny in plus narusza dobre obyczaje, ponieważ jego mocą przedsiębiorca zabezpiecza wyłącznie własne interesy na wypadek zmian sytuacji prawnej, a w szczególności sytuacji prawno – podatkowej. W przypadku zmiany przepisów prawa lub sposobu ich interpretacji całe ryzyko ekonomiczne związane z zaistnieniem powyższych sytuacji jest w całości przeniesione na konsumentów. Jeśli po zawarciu umowy kupna – sprzedaży samochodu pomiędzy konsumentem a pozwanym przedsiębiorcą dojdzie np. do wzrostu stawek podatkowych to mocą kwestionowanej klauzuli całością tego niespodziewanego obciążenia dotknięty będzie konsument.

Należy podkreślić, że z prowadzeniem działalności gospodarczej zawsze wiąże się pewne ryzyko – w tym ryzyko zmiany sytuacji prawnej w jakiej ta działalność jest prowadzona. Nie jest dopuszczalną sytuacja, w której przedsiębiorca – jako strona silniejsza stosunku zobowiązaniowego, przenosi ryzyko prowadzonej działalności na konsumentów, i to konsumenci są wyłącznie narażeni na ponoszenie negatywnych konsekwencji zmian np. prawa podatkowego. Kwestionowana klauzula jednocześnie w sposób rażący narusza interesy – przede wszystkim ekonomiczne – konsumentów. Konsumenci zawierając umowę z przedsiębiorcą są przygotowani na określony wydatek, często jest to wydatek sfinansowany z zaciągniętego kredytu lub pożyczki. Zmiana ceny samochodu może być dla nich zaskakująca i zmusi ich do poniesienia większego, niż planowali uprzednio wydatku. Częstokroć może też dochodzić do sytuacji, w której konsument nigdy nie zdecydował by się na zakup samochodu od pozwanego w sytuacji, w której znałby ostateczną cenę nabywanego auta, natomiast auto nabył w przekonaniu, że umówiona i zapisania w umowie cena jest ostateczna i niezmienna. (Sąd Okręgowy w Warszawie z 2013-05-21, Sygn. akt XVII AmC 11755/12).

Z uwagi na powyższe, zachęcamy, aby z dużą dozą ostrożności wskazywać ważne przyczyny. Stanowczo odradzamy w regulaminach sklepów internetowych zawierać postanowienia, które uprawniają sprzedawcę do dokonywania wiążącej interpretacji umowy, czy jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie.

Podsumowanie raportu klauzulowego

Jak widać, pomimo wielokrotnego wskazywania między innymi przez nas na zamieszczane w regulaminach zapisy, które mogą zostać uznane za klauzule niedozwolone, sprzedawcy niestety nie uczą się na błędach. Nadal można spotkać w regulaminach sklepów klasyczne klauzule niedozwolone, czego dowodem jest niniejszy raport. Dodajmy, że każda przegrana sprawa przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, to koszt rzędu 1000-1500 zł.
Eksperci z serwisu KlauzuleNiedozwolone.pl będą na bieżąco obserwować rejestr i informować Państwa o nowych klauzulach niedozwolonych.

Dawid Bugajski, radca prawny,