Regulamin urzędowania sądów powszechnych: co się zmieniło?

Przeczytaj także: Wchodzą zmiany w sądowych e-protokołach

Wśród nowych rozwiązań wskazać należy wprowadzenie słowniczka wyjaśniającego pojęcia istotne z punktu widzenia działalności sądów. Ujednolicenie sposobu rozumienia niektórych określeń w założeniu ustawodawcy ma przyczynić się do usprawnienia pracy sądów, czego przykładem jest enumeratywne wskazanie tak zwanych spraw pilnych (§ 2 pkt 5 lit. a - i). Z mocy § 46 ust. 2 sprawy pilne winny być kierowane na terminy rozpraw lub posiedzeń poza kolejnością wpływu (nieobowiązujące już rozporządzenie z dnia 23 lutego 2007 roku w § 46 ust. 4 pkt 1-7 również posługiwało się pojęciem spraw pilnych, niemniej jednak ich katalog miał charakter otwarty).

Obecnie obowiązujący regulamin zakłada możliwość realizowania ochrony osób i mienia w formie zabezpieczenia technicznego. Stanowi on bowiem, iż budynek sądu powinien w miarę możliwości posiadać dwa odrębne wejścia: jedno dla sędziów i pracowników sądu, drugie dla innych osób. Natomiast przy wejściu do sądu przeznaczonym dla innych osób niż sędziowie i pracownicy sądu, powinny znajdować się w miarę możliwości technicznych urządzenia umożliwiające kontrolę osób wchodzących do sądu oraz kontrolę ich bagażu, a także innych przedmiotów wnoszonych do sądu (§ 9 ust. 1-2).

Nowy regulamin urzędowania sądów powszechnych wprowadza także szereg zmian mających na celu ułatwienia zainteresowanym dostępu do informacji o toczących się w sądach postępowaniach. Co istotne, rozporządzenie wprowadza obowiązek utworzenia w każdym sądzie biura obsługi interesantów (wyjątkowo nie tworzy się biura jeżeli nie jest to celowe z uwagi na realizację zadań w zakresie informowania zainteresowanych w wydziałach sądu lub z innych ważnych względów). Do głównych zadań biura należy między innymi udzielanie informacji o stanie postepowań na podstawie danych z sądowych systemów informatycznych, wydawanie odpisów dokumentów, akt sądowych, wydawanie zapisów dźwięku albo obrazu i dźwięku z posiedzenia lub rozprawy, udostępnianie formularzy sądowych i wzorów pism. Biuro obsługi interesantów powinno być usytuowane w pobliżu wejścia do budynku sądu, a jeżeli nie ma możliwości takiej lokalizacji, jego usytuowanie powinna wskazywać tablica kierunkowa (§ 28 ust. 1 -5). Komórki organizacyjne sądu zajmujące się obsługą interesantów zostały zobligowane do ich przyjmowania przez co najmniej 7 godzin (§ 40 ust.3).

Doprecyzowaniu uległ tryb udzielenia informacji interesantom. Bez ustalania tożsamości osób telefonujących do sądu, pracownicy sądu udzielają telefonicznie danych tożsamych z udostępnianymi na wokandzie sądowej, nadto informacji o terminie spraw i o tym, czy została ona rozstrzygnięta. Przekazanie powyższych informacji następuje po wskazaniu przez zainteresowanego sygnatury albo oznaczenia stron lub co najmniej jednego uczestnika postępowania nieprocesowego i przedmiotu sprawy (§ 89 ust. 1-2). Co ważne, osoba będąca stroną, uczestnikiem postępowania lub ich pełnomocnikiem albo obrońcą, może otrzymać informacje o sprawie inne niż wskazane powyżej, do których uzyskania jest uprawniona, bez konieczności osobistego stawiania się w budynku sądu.

Wówczas, gdy złoży ona zapytanie skierowane drogą elektroniczną, podpisane za pomocą bezpiecznego podpisu elektronicznego lub innym rodzajem podpisu elektronicznego niż określony wyżej, jeżeli zapytanie zostało przesłane z adresu poczty elektronicznej, który został uprzednio wskazany przez tę osobę w piśmie procesowym jako adres służący do otrzymywania informacji jawnych o toczących się sprawach (§ 90 ust. 1 pkt 1-2).

Daniel Reck, Aneta Krzemińska z