Postępowanie restrukturyzacyjne. Które wybrać? Jak otworzyć?

Przeczytaj także: Jakie są etapy postępowania restrukturyzacyjnego?

Samodzielny układ

Pierwszą możliwością, przeznaczoną dla podmiotów, które nie wymagają pomocy w restrukturyzacji przedsiębiorstwa i są w stanie we własnym zakresie wynegocjować warunki układu z wierzycielami jest postępowanie o zatwierdzenie układu. Jego podstawową zaletą jest to, że przeprowadza się je w zasadniczej części bez udziału sądu, jedynie z pomocą wybranego przez dłużnika nadzorcy układu (którym może być każda osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego). Po zawarciu umowy z nadzorcą, dłużnik negocjuje z wierzycielami warunki układu, a następnie zbiera ich głosy na piśmie. Gdy układ zostanie w ten sposób zawarty – do czego potrzebna jest zwykła większość głosów wierzycieli uprawnionych do głosowania, mających łącznie co najmniej 2/3 sumy wierzytelności - dłużnik składa do sądu wniosek o zatwierdzenie układu wraz ze sprawozdaniem nadzorcy układu, a sąd powinien wydać decyzję w tym zakresie w ciągu dwóch tygodni.

Procedura ta niewątpliwie jest najszybszym i najtańszym sposobem restrukturyzacji, jednak będą mogli z niej skorzystać tylko dłużnicy, którzy są w stanie wynegocjować z wierzycielami warunki układu jedynie z pomocą nadzorcy sądowego, bez zapewnienia im choćby czasowej ochrony przed działaniami wierzycieli, a więc będący w relatywnie dobrej sytuacji ekonomicznej.

Układ z pomocą

Podmioty, które wymagają bardziej kompleksowej restrukturyzacji będą mogły skorzystać z jednego z dwóch podstawowych trybów restrukturyzacji tj. postępowania układowego lub przyspieszonego postępowania układowego. Wybór pomiędzy nimi nie jest dowolny, lecz zależy od tego, czy suma wierzytelności spornych (a więc takich, które dłużnik kwestionuje) przekracza 15% - jeśli nie, dłużnik może wszcząć wyłącznie postępowanie przyspieszone. Tak jak w przypadku wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych, celem obydwu omawianych procedur jest zawarcie układu z wierzycielami.

Aby otworzyć postępowanie układowe dłużnik będzie musiał złożyć do sądu wniosek, dołączając do niego m.in. propozycje układowe i wstępny plan restrukturyzacyjny. Otwierając postępowanie (decyzja ta powinna zostać wydana w ciągu tygodnia) sąd wyznaczy dłużnikowi sędziego-komisarza oraz nadzorcę sądowego, którzy będą nadzorować przebieg postępowania. Zasadniczą nowością w tym zakresie jest to, że dłużnik może mieć wpływ na wybór konkretnego nadzorcy, jeżeli jego wniosek zostanie poparty przez wierzycieli.

W obydwu procedurach układowych przeprowadza się postępowanie, w którym następuje m.in. weryfikacja wierzytelności względem dłużnika, jednak w ramach postępowania przyspieszonego ma ono znacznie węższy zakres (przykładowo nie sporządza się spisu inwentarza). Co istotne, w trakcie postępowania dłużnicy nie muszą – a nawet nie mogą – spełniać świadczeń, które z mocy prawa są objęte układem. Postępowania egzekucyjne w stosunku do tych wierzytelności ulegają zawieszeniu z mocy prawa, a sędzia-komisarz może uchylić dokonane zajęcia. Możliwe będzie również zawieszenie na okres do trzech miesięcy egzekucji co do wierzytelności nieobjętych z mocy prawa układem, czyli np. prowadzonej przez wierzyciela zabezpieczonego hipoteką. Wszystko to ma umożliwić dłużnikowi odpowiednie przygotowanie się do zawarcia i wykonywania układu.

Powyższe zasady są częściowo zbieżne z przepisami obecnego postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu, jednak postępowania restrukturyzacyjne mają dwie zasadnicze zalety. Po pierwsze, nie wywołują negatywnych skojarzeń z upadłością, co obecnie jest istotną barierą restrukturyzacji, a po drugie, z uwagi na znaczne uproszczenie i przyspieszenie procedur, będą trwały zdecydowanie krócej.