Gospodarka odpadami poprodukcyjnymi: co musi przedsiębiorca?

Przeczytaj także: Gospodarka odpadami a ryzyko spółek komunalnych

W myśl zasady „zanieczyszczający płaci”, systemem opłat za korzystanie ze środowiska objęty jest praktycznie każdy przedsiębiorca oraz instytucje takie jak szkoły, szpitale, urzędy czy stowarzyszenia. Mają oni obowiązek m.in. uiszczania opłaty za wprowadzanie do środowiska zanieczyszczeń, prowadzenia właściwej segregacji i ewidencji odpadów oraz składania sprawozdań z ich wytwórstwa.

Wprowadzenie zanieczyszczeń kosztuje

Opłaty ponoszone są za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód oraz składowanie odpadów. Korzystający ze środowiska ma obowiązek naliczenia opłaty we własnym zakresie, w oparciu o stawki obwieszczone przez ministra środowiska oraz wniesienia jej bez wezwania. Dodatkowo w przypadku braku odpowiedniego pozwolenia o dopuszczalnej emisji gazów i pyłów do środowiska podmiot ponosi opłaty podwyższone o 200 lub 500 proc. w stosunku do opłat jakie uiszcza podmiot posiadający odpowiednie pozwolenie oraz w zależności od okresu korzystania ze środowiska.

Niewiedza nie usprawiedliwia

Obowiązkiem przedsiębiorcy jest złożenie do gminy deklaracji o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi – jej wysokość naliczana jest w zależności od sposobu segregacji, a także od wielkości firmy. Niezłożenie deklaracji lub brak opłaty we właściwej wysokości, uruchamia procedurę podatkową, co w praktyce może oznaczać zablokowanie przez urząd konta bankowego podmiotu.

Anna Wójcik, ekspertka Stena Recycling zwraca uwagę, że wiele przedsiębiorstw zmaga się z problemem selektywnej zbiórki odpadów.

– Nieprawidłowości w tym obszarze mogą wynikać m.in. z nieznajomości regulaminu o utrzymaniu porządku i czystości uchwalonego przez radę gminy, ewentualnie z zaniedbań lub braku wiedzy pracowników. Od reguł nie ma odstępstw: w pojemnikach przeznaczonych na odpady komunalne nie wolno zbierać odpadów poprodukcyjnych oraz niebezpiecznych, takich jak baterie, tonery, zużyte czyściwa, opakowania po preparatach i szkodliwych substancjach oraz zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Niewiedza i nieuważność nie stanowią usprawiedliwienia, a naruszanie zasad może powodować szereg negatywnych konsekwencji dla firmy – mówi Wójcik.

Na rynku działają firmy, które zajmują się nie tylko recyklingiem i kompleksowym zarządzaniem gospodarką odpadami, ale oferują również specjalistyczne doradztwo w zakresie raportowania środowiskowego oraz outsourcingu usług środowiskowych. Dla przedsiębiorców mogą być one cennym wsparciem.

Zanieczyszczający płaci

Przedsiębiorca, który narusza warunki ustalone w przepisach prawa oraz decyzjach administracyjnych z zakresu gospodarki odpadami, powinien liczyć się z tym, że na jego firmę zostanie nałożona kara pieniężna. Jej wysokość zależy odpowiednio od ilości i rodzaju składowanych lub magazynowanych odpadów oraz od czasu ich składowania lub magazynowania. Karę wymierza Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.

Firmy, które wbrew obowiązkowi nie prowadzą ewidencji odpadów albo prowadzą tę ewidencję w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym, mogą zapłacić grzywnę. Podobnie na karę administracyjną (do 2000 zł) narażają się przedsiębiorcy, którzy nie złożą sprawozdania o ilościach wytwarzanych odpadów do urzędów marszałkowskich. Administracyjna kara pieniężna za naruszenia w gospodarce odpadami może wynosić od 1000 zł do 1 000 000 zł. Przedsiębiorcy, którzy nie wywiążą się z obowiązku uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych zobowiązani są do uiszczenia kary w postaci opłaty produktowej (opłaty za niewykonany odzysk i recykling). Przykładowo ci, którzy pakują swój produkt w opakowania z kartonu (łączna waga opakowań to 10 ton na rok) i nie wykonają ustawowego obowiązku odzysku i recyklingu będą zobowiązani do uiszczenia na konto urzędu marszałkowskiego opłaty produktowej w wysokości ponad 7500 zł. Warto wspomnieć, że obowiązkiem odzysku i recyklingu oraz ewentualnej opłacie produktowej, a także sprawozdawczości z tego zakresu objęte są również opakowania, w których przywieziono do kraju produkty. Opłaty nieuiszczone w terminie podlegają wraz z odsetkami za zwłokę egzekucji w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.