Nowa ustawa o rzeczach znalezionych podpisana przez Prezydenta

Przeczytaj także: Rzeczy znalezione uregulowane ustawą

Ustawa określa obowiązki i prawa znalazcy oraz przechowującego, postępowanie w sprawach odbierania zawiadomień o znalezieniu rzeczy, przyjmowania i przechowania rzeczy znalezionych oraz poszukiwania osób uprawnionych do ich odbioru, a także postępowanie z rzeczami o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej. Ustawy nie stosuje się do zabytków archeologicznych.

Ustawa uzależnia obowiązki znalazcy od charakteru znalezionej rzeczy oraz okoliczności jej znalezienia. Zgodnie z art. 4. Ustawy, znalazca cudzej rzeczy obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu osobę uprawnioną do odbioru rzeczy i wezwać ją do odbioru rzeczy, gdy znalazca zna (może ustalić tożsamość) osoby uprawnionej do odbioru rzeczy, przy czym osobą tą nie musi być wyłącznie jej właściciel. Jeżeli znalazca nie wie, kto jest tą osobą bądź jeżeli nie może ustalić jej miejsca zamieszkania, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o znalezieniu starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania znalazcy lub miejsce znalezienia rzeczy.

Jeśli znalazca znalazł rzecz, której posiadanie wymaga pozwolenia, w szczególności broń, amunicję, materiały wybuchowe albo dowód osobisty lub paszport, niezwłocznie oddaje rzecz najbliższej jednostce organizacyjnej Policji, a jeżeli oddanie rzeczy wiązałoby się z zagrożeniem życia lub zdrowia – zawiadamia o miejscu, w którym rzecz się znajduje. Z kolei zaś, jednostka organizacyjna Policji niezwłocznie zawiadamia właściwego starostę o znalezieniu rzeczy oraz znalazcy (Art. 6. Ustawy).

Jeśli jednak rzecz została znaleziona w budynku publicznym, innym budynku lub pomieszczeniu otwartym dla publiczności albo środku transportu publicznego, znalazca oddaje rzecz zarządcy budynku, pomieszczenia albo środka transportu publicznego, który po upływie 3 dni od dnia otrzymania rzeczy przekazuje ją właściwemu staroście, chyba że w tym terminie zgłosi się osoba uprawniona do odbioru rzeczy.

Zgodnie z postanowieniami art. 10. Ustawy znalazca przechowujący rzecz, który uczynił zadość swoim obowiązkom, może żądać znaleźnego w wysokości jednej dziesiątej wartości rzeczy, jeżeli zgłosił swoje roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru. W przypadku, gdy rzecz nie jest przechowywana przez znalazcę, znalazca może zastrzec wobec przechowującego, że będzie żądał znaleźnego. W takim przypadku przechowujący zawiadamia znalazcę o wydaniu rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru oraz o jej adresie zamieszkania albo siedziby, a znalazca może zgłosić żądanie znaleźnego w terminie miesiąca od dnia zawiadomienia go o wydaniu rzeczy. Przechowujący informuje o tym osobę uprawnioną do odbioru rzeczy.

Gdy rzecz znaleziona jest zabytkiem lub materiałem archiwalnym i stała się własnością Skarbu Państwa, znalazcy przysługuje nagroda, której warunki i tryb przyznawania, określi w drodze rozporządzenia Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Ustawa określa również minimalną wartość szacunkową rzeczy, w przypadku znalezienia której obligatoryjne jest rozpoczęcie ustawowej procedury poszukiwania osoby uprawnionej do odbioru. Starosta może odmówić przyjęcia rzeczy, której wartość nie przekracza 100 złotych, chyba że rzecz ta ma wartość naukową, historyczną lub artystyczną (art. 12 ust. 4. Ustawy). W razie odmowy przyjęcia rzeczy znalazca może postąpić z nią według swego uznania.

W przypadku gdy brak jest możliwości doręczenia osobie uprawnionej wezwania do odbioru rzeczy lub osoba ta jest nieznana, a szacunkowa wartość rzeczy przekracza 100 złotych, właściwy starosta dokonuje wezwania na tablicy, w urzędzie starosty, przez okres roku, licząc od dnia znalezienia rzeczy, oraz zamieszcza ogłoszenie w Biuletynie Informacji Publicznej. Jeżeli szacunkowa wartość rzeczy przekracza 5 000 złotych, właściwy starosta zamieszcza również ogłoszenie w dzienniku o zasięgu lokalnym lub ogólnopolskim.

Wydając rzecz właściwy starosta informuje osobę uprawnioną do odbioru rzeczy o kosztach przechowania oraz utrzymania rzeczy w należytym stanie, a także o kosztach poszukiwania osoby uprawnionej do odbioru rzeczy i wydaje rzecz osobie uprawnionej do odbioru rzeczy po uiszczeniu przez nią kosztów tych kosztów, natomiast o wydaniu rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru oraz o jej adresie zamieszkania albo siedziby właściwy starosta niezwłocznie zawiadamia znalazcę, który zażądał znaleźnego. Zawiadomienie wysyła się na adres zamieszkania wskazany w wydanym znalazcy poświadczeniu.

W przypadku przypuszczenia, że rzecz znaleziona stanowi rzecz o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej, właściwy starosta w terminie 7 dni od dnia powzięcia wiadomości o znalezieniu rzeczy zawiadamia właściwego miejscowo wojewódzkiego konserwatora zabytków (Art. 22. Ustawy)

Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw RP.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o rzeczach znalezionych (tekst publikowany na http://orka.sejm.gov.pl/proc7.nsf/ustawy/2064_u.htm)