Spory rozwiązywane polubownie. Rząd chce ułatwić mediację

Przeczytaj także: Więcej mediacji i arbitrażu: prawo mocniej "zasugeruje" polubowne rozwiązanie sporu

Do polskiego porządku prawnego mediacja w sprawach cywilnych trafiła w roku 2005. Niestety nie uznała ona uznania ani konsumentów ani przedsiębiorców, bowiem liczba ugód zawieranych w wyniku mediacji nie przekracza 0,2 proc. spraw rozpoznawanych przez sądy. Jedną z głównych barier, która hamuje rozwój mediacji jest brak wiedzy o mediacji i innych sposobach polubownego rozwiązywania sporów. Dlatego między innymi nowe przepisy mają również uświadamiać stronom sporu, że mediacja może być alternatywą wobec procesu sądowego i pozwolić na tańsze, szybsze i mniej sformalizowane zakończenie konfliktu. Nowe regulacje mają również zwiększyć liczbę mediacji pozasądowych, a tym samym odciążyć sądy oraz obniżyć koszty, jakie generują spory sądowe.

Celem rządowego projektu jest upowszechnienie wykorzystywania mediacji i arbitrażu w sprawach cywilnych, zwłaszcza pomiędzy przedsiębiorcami. Zwiększeniu popularności mediacji mają służyć zachęty o charakterze ekonomicznym, np. zwolnienie od opłaty sądowej wniosków o zatwierdzenie ugody pozasądowej zawartej przed mediatorem, możliwość zwolnienia od kosztów mediacji sądowej osób ubogich. Zachęty mają skłonić strony do podejmowania prób polubownego rozwiązania sporu, zarówno przed skierowaniem sprawy do sądu, jak i w toku postępowania na najwcześniejszym jego etapie.

Mediator będzie mógł zapoznać się z aktami sprawy zaraz po przestąpieniu stron do mediacji, dane kontaktowe stron sąd przekaże mediatorowi w jak najkrótszym czasie. Mediacja będzie mogła zostać wyznaczona na okres do 3 miesięcy. Jeżeli nie dojdzie do wszczęcia mediacji przedsądowej z powodów niezależnych od wierzyciela (np. druga strona nie wyrazi zgody na mediację), wierzyciel zachowa pozytywne skutki związane z przerwaniem biegu przedawnienia roszczenia, jeżeli wniesie pozew w terminie 3 miesięcy.

Według rządu, rozwiązanie sporu w drodze polubownej ułatwi przedsiębiorcom prowadzenie działalności i pozwoli kontynuować współpracę pomiędzy firmami, co na ogół nie jest możliwe po długotrwałym i kosztownym procesie sądowym.