Egzekucja komornicza: wierzyciele pokrzywdzeni?

Przeczytaj także: Co może zepsuć nowa ustawa o komornikach?

Konferencja Przedsiębiorstw Finansowych (KPF) już na początku podkreślała niekonstytucyjność projektowanego przepisu. Stanowisko to znajdowało również poparcie Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, która skierowała regulację do dalszych prac w Podkomisji i Komisji Ustawodawczej. Niestety, z uwagi na kwestie regulaminowe, Komisja Ustawodawcza nie rozstrzygnęła problematyki konstytucyjności przepisów. Tymczasem KPF zdecydowanie podtrzymuje odrzucenie projektu ustawy przez ustawodawcę.

Pozbawienie wierzycieli możliwości wyboru komornika sądowego jest przekroczeniem granic dozwolonej ingerencji prawodawcy w sferę wolności gospodarczej. W wyroku z 10 lipca 2000 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zasada lex retro non agit i zasada ochrony praw nabytych mają charakter zasad przedmiotowych.

- Biorąc pod uwagę treść zaproponowanych zmian i porządek konstytucyjny, naszym zdaniem, projekt może zostać uznany za sprzeczny z Konstytucją, gdyż ingeruje w sferę korzystania z konstytucyjnych praw i wolności podmiotów odzyskujących swoje wierzytelności. Taka ingerencja, na podstawie art. 31 ust. 3 Konstytucji RP jest możliwa, ale pod warunkiem spełnienia przesłanek w tym przepisie wymienionych i należytego uzasadnienia, którego projekt nie zawiera – komentuje Mecenas Marcin Czugan, Dyrektor Departamentu Prawno – Legislacyjnego KPF.

Projekt zmian w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji wyraźnie ingeruje także w kwestie konkurencji na rynku usług komorniczych, znacznie ją ograniczając. W tej kwestii wypowiedział się także Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w decyzji nr RKT – 04/2014 wyraźnie podkreślił, że praktyki ograniczające konkurencję na rynku czynności egzekucyjnych wykonywanych przez komorników sądowych, są sprzeczne z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów. Jakość świadczonych przez komorników usług winien zweryfikować rynek, czego pozytywnych efektów doświadczaliśmy jako wierzyciele i profesjonalni uczestnicy tego rynku, także jako konsumenci, w ostatnich 7 latach funkcjonowania słusznego rozwiązania, jakim jest prawo wierzyciela do wyboru komornika, który będzie dochodzić prawomocnie zasądzonych na jego rzecz wierzytelności.

Projektowana zmiana artykułu 8 ustawy ograniczy dotychczasowe prawo wyboru komornika sądowego, co w praktyce oznaczać będzie powrót do zasady rejonizacji sprzed 2007 roku. Jeśli nowa regulacja zostanie przyjęta, wybór komornika przez wierzyciela uzależniony będzie od dwóch kryteriów: stanu zaległości, obsługiwanych przez konkretnego komornika spraw oraz skuteczności w egzekwowaniu należności. Zwłaszcza postawienie komornikom warunku osiągania określonych progów skuteczności wydaje się być niezasadne, bo w zbyt dużym stopniu odrywa się od realiów rynku. Trzeba pamiętać, iż na skuteczność egzekucji komorniczej wpływa w bardzo znacznym stopniu jakość i struktura portfela przekazywanych do windykacji spraw.

- Zgodnie z naszym stanem wiedzy, opartym na doświadczeniu organizacji samorządowej między innymi wierzycieli wtórnych, zarządzających aktualnie portfelami o wartości nominalnej ok. 51 mld PLN, do windykacji komorniczej trafiają często sprawy, które nie znalazły pozytywnego rozwiązania w innych metodach komunikowania się z dłużnikami – mówi Andrzej Roter, Dyrektor Generalny KPF.