Dzień Dziecka: jak wybrać bezpieczne zabawki?

Przeczytaj także: Czy elektryczne zabawki dla dzieci są bezpieczne? Są wyniki kontroli IH

Zabawki dostępne na naszym rynku są stale kontrolowane przez Inspekcję Handlową na zlecenie UOKiK. Od początku 2013 roku do końca pierwszego kwartału 2014 kontrolerzy sprawdzili łącznie 4124 zabawki badając m.in., czy na każdej znajduje się obowiązkowy znak CE, czy dołączone są ostrzeżenia i wymagane instrukcje obsługi. W Specjalistycznych Laboratoriach UOKiK badano także sposób wykonania, emisję hałasu a także, czy zastosowane przez producenta materiały nie zawierają niedozwolonych substancji.

Najwięcej zastrzeżeń dotyczyło nieprawidłowości w oznakowaniu i dołączonej dokumentacji - ponad 40 proc. (1725 produktów). Przedsiębiorcy często boją się, że ich zabawki mogą nie spełniać obowiązujących wymogów i zabezpieczają się przed kontrolą niejako na wyrost. W blisko 10 proc. przypadków jako nieodpowiednie dla dzieci poniżej 3 roku życia oznaczali oni zabawki przeznaczone dla maluchów w tym wieku (np. pluszowe misie). Równie często pojawiały sie ostrzeżenia przed nieistniejącym ryzykiem, np. o małych elementach, których zabawka nie zawierała.

Pod względem wad konstrukcyjnych oraz występowania niedozwolonych substancji zbadano 742 zabawki kwestionując 218 (29,3 proc.). Przykłady stwierdzonych nieprawidłowości to zbyt duży hałas, za małe - grożące połknięciem - elementy w zabawkach dla niemowląt, zbyt długie linki, które grożą zaplątaniem się dziecka oraz zbyt łatwy dostęp do baterii.

Przekroczenie dopuszczalnej zawartości szkodliwych ftalanów stwierdzono w 71 z 287 sprawdzonych zabawek (24,7 proc.) - np. w lalkach oraz figurkach. Substancje te służące do zmiękczania części plastikowych są dozwolone w stężeniu nie wyższym niż 0,1 proc. w stosunku do masy materiału. W przeciwnym wypadku mogą negatywnie wpływać na gospodarkę hormonalną dziecka.

W większości przypadków działania Inspekcji Handlowej po kontrolach polegały na wystąpieniu do przedsiębiorców o dobrowolne usunięcie nieprawidłowości (1123 razy). Działo się tak, gdy wykryto uchybienia formalne lub łatwe do usunięcia. Inspekcja Handlowa wydała także 52 zakazy dalszego przekazywania zabawki konsumentom. Do UOKiK wpłynęły akta z kontroli 156 zabawek z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego, a do organów ścigania skierowano 110 wniosków o podejrzenie popełnienia przestępstwa.

Urząd przypomina, jak wybierać zabawki:

Krok I. Wybierz zabawkę odpowiednią dla wieku twojego dziecka. Pomocne będą informacje na opakowaniu wskazujące, dla której grupy wiekowej jest przeznaczona, np. dla dziecka poniżej 3. roku życia. Przykładowo zabawki przeznaczone dla najmłodszych, takie jak maskotki, gryzaki, klocki, lalki, nie mogą zawierać szklanych lub porcelanowych elementów. Znak CE, który musi znaleźć się na każdej zabawce, jest deklaracją producenta, że produkt spełnia zasadnicze wymagania bezpieczeństwa.

Krok II. Obejrzyj dokładnie zabawkę, szczególnie pod kątem bezpiecznego używania przez najmłodszych. Niektóre istotne cechy można sprawdzić samodzielnie. Warto upewnić się czy zabawka nie ma ostrych krawędzi, sztywnych lub wystających elementów. Mogą one znajdować się np. w kierownicy roweru, ramie wózka dla lalek. Zabawki, które można złożyć (np. krzesełka, dziecięce deski do prasowania) muszą być wyposażone w blokadę zabezpieczającą. Zwróć uwagę, czy drobne elementy nie odpadają przy lekkim naciśnięciu, ponieważ dziecko może je połknąć lub się nimi udławić.

Krok III. Sprawdź, czy jest dołączona instrukcja montażu lub obsługi w języku polskim. Do niektórych zabawek. np. rowerów, hulajnóg, huśtawek, zabawek funkcjonalnych, powinny być dołączone instrukcje użytkowania, a w przypadku zabawek kupowanych w stanie zdemontowanym również instrukcje montażu.

Krok IV. Jeżeli jednym z elementów zabawki są linki i sznurki zakończone kółkiem lub innym elementem, który może tworzyć zaciągającą się pętlę, sprawdź czy nie są zbyt długie (poniżej 220 mm dla zabawki przeznaczonej dla malucha poniżej 3. roku życia). W przypadku huśtawek linki nie powinny być zbyt cienkie.

Krok V. Przyjęcie zwrotu nieudanego prezentu, który nie ma wad, a jedynie dziecku nie podoba się, zależy tylko od dobrej woli sprzedawcy, przy czym deklaracja przyjęcia zwrotu złożona w momencie zakupu jest dla sprzedawcy wiążąca. Oczywiście, każdą zabawkę można reklamować w ciągu dwóch lat od zakupu, ale nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od wykrycia wady lub niezgodności z umową.

Krok VI. Jeśli uważasz, że zabawka, którą bawi się twoje dziecko nie jest bezpieczna, sprawdź czy nie znajduje się ona w rejestrze wyrobów niezgodnych z wymaganiami na stronie UOKiK lub w Europejskim Systemie Szybkiej Wymiany Informacji o Produktach Niebezpiecznych RAPEX - w języku angielskim). Możesz również zgłosić się do Inspekcji Handlowej, której dane znajdziesz na stronie Urzędu, a także zawiadomić UOKiK, korzystając ze specjalnego formularza.