Egzekucja długów: jak uzyskać europejski nakaz zapłaty?

Przeczytaj także: Europejski Nakaz Zapłaty, czyli transgraniczne dochodzenie roszczeń

Bezsporność roszczeń wymogiem nr 1

Bezsporność roszczenia – czyli brak wątpliwości co do jego zasadności – to kwestia wyjściowa w staraniach o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. Ta oczywistość prawna łącząca strony wynika bezpośrednio z przytoczonego przez powoda stanu faktycznego i prawnego sprawy. Przekłada się to na brak potrzeby prowadzenia szczegółowych i wnikliwych analiz celem rozstrzygnięcia sporu, a tym samym na sprawny i szybki przebieg całego procesu. Jak podkreśla przedstawiciel wrocławskiej Kancelarii Radców Prawnych i Adwokatów S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy: - Zgodnie z pkt. 6 preambuły rozporządzenia 1896/2006, szybkie i skuteczne odzyskiwanie bezspornych długów ma dla podmiotów gospodarczych w UE szczególne znaczenie, gdyż opóźnienia w płatnościach stanowią jeden z głównych powodów niewypłacalności, zagrażającej istnieniu zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, i prowadzą do utraty dużej liczby miejsc pracy. Jednak nie wszystkie roszczenia mogą być dochodzone w tym trybie. Rozpatruje się w nim jedynie sprawy cywilne (oprócz spraw majątkowych, upadłości, zabezpieczenia społecznego, roszczeń wynikających ze zobowiązań pozaumownych) i gospodarcze niezależnie od wartości roszczenia. Niedopuszczalne są zaś te o charakterze podatkowym, celnym, administracyjnym i dotyczące odpowiedzialności państwa za działania czy zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej.

Formularze zamiast sali sądowej

Europejskie postępowanie nakazowe nie wymaga posiedzeń sądu i jest prowadzone w trybie pisemnym. Oznacza to, że od początku do końca bazujemy na gotowych formularzach będących załącznikami do rozporządzenia 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady. Można je pobrać ze strony internetowej e-justice.europa.eu zarządzanej przez Komisję Europejską lub stron sądów powszechnych. Spośród wszystkich siedmiu formularzy (od A do G) wyjściowym jest formularz A, czyli pozew wypełniany przez powoda. Można go złożyć w każdej formie (pisemnej, elektronicznej, faksem) akceptowalnej w danym kraju członkowskim. Decydując się na kanał elektroniczny, należy pamiętać o konieczności opatrzenia dokumentu podpisem elektronicznym. - Postępowanie wszczęte na podstawie pozwu w formie elektronicznej nie ma jednak charakteru postępowania elektronicznego (tzw. e-sąd), jako że pozostały tok procesu ma formę pisemną, nie elektroniczną – uczula prawnik z kancelarii CWW i kontynuuje: - Pozostałe pisma należy zaś doręczać drogą pocztową w formie papierowej. Poza podpisem nie muszą one zawierać dodatkowych pieczęci czy oznaczeń. A załączniki, jeśli pierwotnie zostały sporządzone w innym języku, niż obowiązujący w trakcie postępowania, mogą zostać opieczętowane przez tłumacza przysięgłego.

Zasady postępowania krok po kroku

Złożenie pozwu do sądu właściwego państwa członkowskiego jest równoznaczne z wszczęciem postępowania o wydanie europejskiego nakazu zapłaty. W przypadku stwierdzenia braków formalnych w jego treści, sąd wzywa powoda do ich uzupełnienia (formularz B) w wyznaczonym terminie. Jeśli spełnione są wszystkie wymogi formalne, a roszczenie w uznaniu sądu jest zasadne, wydaje on europejski nakaz zapłaty (formularz E) do 30 dni od wniesienia pozwu. Nakaz ten doręczany jest pozwanemu wraz z odpisem pozwu. Również jemu przysługuje 30 dni na złożenie ewentualnego sprzeciwu (formularz F). W wypadku skorzystania z takiej możliwości przez pozwanego, dalsze postępowanie toczy się na podstawie przepisów regulujących tryb zwykły w danym państwie członkowskim (chyba że powód zastrzegł, że wniesienie sprzeciwu ma zakończyć sprawę). Zaś w sytuacji bezskutecznego upływu terminu na złożenie sprzeciwu sąd niezwłocznie stwierdza wykonalność nakazu (formularz G) i doręcza go powodowi. - Zgodnie z art. 21 ust. 1 rozporządzenia, postępowanie wykonawcze podlega prawu państwa wykonania. W polskim porządku prawnym egzekucją prawomocnych orzeczeń sądowych zajmują się Komornicy Sądowi – konkluduje prawnik z wrocławskiej kancelarii.

Pomoc prawna – kiedy przydatna?

Europejskie postępowanie nakazowe, choć uproszczone, może rodzić pewne trudności. - Jego przedmiotem są sprawy z tzw. elementem transgranicznym, gdzie co najmniej jedna ze stron ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym mieści się siedziba sądu rozstrzygającego sprawę. Wiąże się to z koniecznością rozstrzygnięcia często problematycznych kwestii związanych ze stosowaniem regulacji krajowej danego państwa członkowskiego, ale i prawa europejskiego czy międzynarodowego – uczula wrocławski radca prawny. Stąd usługi prawne w tym zakresie świadczone m.in. przez kancelarię CWW tak powodom, jak i pozwanym obejmują pomoc w zakresie analizy prawnej stanu faktycznego sprawy, sporządzania pism procesowych czy tych służących uzyskaniu zasądzonego roszczenia. Z fachowym wsparciem powodowi łatwiej będzie ustalić, na prawie jakiego państwa członkowskiego bazować, do którego sądu się zwrócić oraz jak przebiega procedura krajowa w danym państwie w razie wniesienia przez pozwanego sprzeciwu. Natomiast pozwany może liczyć na pomoc prawniczą przy ustaleniu skutków procesowych wniesienia sprzeciwu od europejskiego nakazu zapłaty (w myśl procedury cywilnej państwa członkowskiego). A powodów, by zasięgnąć rady eksperta zapewne znajdzie się więcej, gdy sprawa nabierze rozpędu.