Czas pracy niepełnosprawnych: do VII 2014 zmiana przepisów

Przeczytaj także: Normy czasu pracy dla niepełnosprawnych - zmiany

Od 2012 r. niepełnosprawnych obowiązują dłuższe normy

Kilka lat temu, tj. w maju 2011 r., Sejm znowelizował przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. Nr 127, poz. 721 ze zm.) w zakresie norm czasu pracy osób niepełnosprawnych. Zmiana weszła w życie od 1 stycznia 2012 r. Przed zmianą przepisów podstawowe normy czasu pracy osoby niepełnosprawnej w stopniu znacznym lub umiarkowanym wynosiły 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Wyjątkowo pracodawca mógł zastosować normy: 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu w sytuacji, gdy na wniosek osoby zatrudnionej lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyraził na to zgodę. Po zmianie przepisów, podstawowe normy czasu pracy osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym lub umiarkowanym zostały wydłużone do 8 godzin na dobę i 40 godzin w tygodniu. Natomiast obniżenie norm do 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu stało się wyjątkiem – stosowanym tylko, gdy lekarz wyda w odniesieniu do pracownika zaświadczenie o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy.

Trybunał uznał przepisy za niekonstytucyjne

Po ww. zmianie przepisów, do Trybunału Konstytucyjnego trafił wniosek, o uznanie nowego stanu prawnego za niezgodny z Konstytucją RP. Trybunał zajął się sprawą 13 czerwca 2013 r., orzekając, że zmienione przepisy są niezgodne z Konstytucją (sygn. K 17/11). Zdaniem Trybunału, osobom niepełnosprawnym należy zagwarantować prawo do obniżonych norm czasu pracy. Wyrok został opublikowany 9 lipca 2013 r. i od tej daty rozpoczął bieg roczny termin wyznaczony przez Trybunał na dokonanie stosownych zmian w ustawie o rehabilitacji.

Dwa konkurencyjne projekty zmian

Orzeczenie Trybunału spowodowało rozpoczęcie prac nad nowelizacją przepisów ustawy o rehabilitacji. Pojawiły się dwa konkurencyjne projekty zmian w tej materii.

Pierwszy z projektów został przygotowany przez Rządowe Centrum Legislacyjne. W projekcie tym założono powrót do rozwiązań stosowanych przez 2012 rokiem. Art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji ma otrzymać następujące brzmienie: „Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo”. Ponadto, założono uchylenie art. 15 ust. 2a i ust. 4 – tj. przepisów określających, od jakiej daty osobie niepełnosprawnej przysługują szczególne uprawnienia pracownicze oraz kto finansuje koszt badań lekarskich. Przepisy te stały się zbędne z uwagi na fakt, że osobie niepełnosprawnej będzie przysługiwała obniżona norma czasu pracy bez konieczności prowadzenia dodatkowych badań lekarskich.

Nieco szerszy zakres zmian przewidziano w projekcie przygotowanym przez Senat. Oprócz zmian w art. 15 ustawy o rehabilitacji (w kształcie identycznym jak w projekcie RCL), założono również nowelizację art. 16 ww. ustawy dotyczącym badań stanowiących podstawę ewentualnego wydłużenia podstawowej normy czasu pracy osoby niepełnosprawnej. Senat proponuje, aby badanie lekarskie pod kątem ewentualnego przedłużenia normy mogło nastąpić zarówno na wniosek pracownika jak i na wniosek pracodawcy. Przy czym, każda ze stron niezadowolona z wyniku badania miałaby możliwość wystąpienia z wnioskiem o ponowne badanie i wydanie zaświadczenia do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy.

W chwili obecnej, nie da się jeszcze przewidzieć, który z tych projektów zyska akceptację Sejmu.

Źródło:

• Projekt RCL z 12.3.2014 r.
• Projekt Senatu z 7.3.2014 r. druk sejmowy 580