Opłata reprograficzna: przepisy do zmiany?

Przeczytaj także: Prawa autorskie: kiedy utwór będzie podlegał ochronie?

Definicje nie powinny pozostawiać wątpliwości

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 20 ust. 1 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631, z późn. zm.), producenci oraz importerzy urządzeń i nośników są zobligowani do uiszczania opłaty reprograficznej związanej z możliwością dokonania przez konsumentów dozwolonej kopii do użytku osobistego.

W ustawie zabrakło jednak definicji terminu „importer”, na skutek czego niemożliwe jest jednoznaczne określenie podmiotów zobowiązanych do wnoszenia opłat i skutkuje trudnościami interpretacyjnymi. W związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej przez pojęcie „importera” rozumie się podmiot dokonujący przywozu towarów spoza terytorium UE, a wewnątrzwspólnotowe nabycie jest terminem funkcjonującym w polskim porządku prawnym na równi z importem, nie jest z nim jednak tożsame. ZIPSEE proponuje, aby w znowelizowanej ustawie „importera” zastąpić pojęciem „wprowadzający do obrotu”, definiowanym jako podmiot dokonujący po raz pierwszy sprzedaży na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej urządzeń i nośników w celu ich używania lub dystrybucji na terytorium kraju.
 
Obecnie funkcjonująca ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie precyzuje również definicji urządzenia reprograficznego. Taka sytuacja może prowadzić do niejasności prowadzących do różnej interpretacji. ZIPSEE jest przekonane, że wprowadzenie definicji urządzenia reprograficznego na potrzeby ustawy w sposób jasny i precyzyjny pozwoli na zakwalifikowanie w odpowiedni sposób konkretnego sprzętu. Z tego powodu proponuje zapisać w nowelizacji ustawy, że „urządzeniem reprograficznym jest urządzenie zwielokrotniające utwór oraz dokonujące reprodukcji utworu na papierze lub podobnym nośniku.” Jednocześnie, mając na uwadze niezwykle szybki rozwój technologiczny, ZIPSEE rekomenduje ustawowy obowiązek dla Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeglądu, weryfikacji i aktualizacji katalogu urządzeń podlegających opłacie reprograficznej co dwa lata.


Jak określić podstawę opłaty reprograficznej?

- Chcemy również wskazać uwagę ustawodawcy na kwestię podstawy, od której naliczana jest opłata reprograficzna. Naszym zdaniem powinna być to kwota netto, gdyż to gwarantuje równość podmiotom funkcjonującym na rynku. Dla przykładu, przedsiębiorca, u którego wartość sprzedaży
w poprzednim roku podatkowym nie przekracza kwoty 150.000 zł, jest w całości zwolniony z opodatkowania i nie dolicza kwoty podatku VAT do sprzedaży. Również sprzedawca zagraniczny, który nie posiada w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej nie płaci VAT, gdyż podatek jest rozliczany przez nabywcę. Takie podmioty wystawiają faktury bez uwzględnienia podatku VAT, a więc wartość opłat reprograficznych skalkulowanych na podstawie kwot im należnych byłaby niższa niż wartość opłat od urządzeń o tej samej cenie sprzedaży netto, ale wyliczonych w przypadku ich sprzedaży przez podmioty zobowiązane do uwzględnienia podatku VAT, - mówi Michał Kanownik, dyrektor ZIPSEE.