Praca w niedziele i święta - zmiany

Przeczytaj także: Praca w niedzielę i święta: co w zamian?

Na polskim rynku pracy coraz częściej mamy do czynienia z pracą nie tylko na rzecz zagranicznych pracodawców, ale także z pracą związaną ze świadczeniem usług transgranicznych, czyli z przypadkami kiedy odbiorcą naszych usług jest podmiot zagraniczny. Nie jest niczym dziwnym, że u zagranicznych pracodawców, czy też zagranicznych odbiorców usług transgranicznych obowiązuje inny rozkład tygodnia pracy oraz inny kalendarz świąt. Zdarza się zatem, że u tych pracodawców lub podmiotów tydzień pracy rozpoczyna się w czwartek, a kończy w niedzielę.

W ostatnim czasie problematycznym stało się świadczenie pracy przez polskich pracowników w niedzielę i święta, gdyż zgodnie z obowiązującymi dotychczas przepisami jedynie w ściśle określonych przypadkach praca w te dni w Polsce jest dozwolona. Wśród tych przypadków nie była jednak przewidziana praca na rzecz zagranicznego pracodawcy przy świadczeniu usług transgranicznych. W rezultacie pracodawcy działający na terenie Polski, ale świadczący swoje usługi poza terytorium naszego kraju musieli posiłkować się dostępnymi regulacjami prawa pracy pozwalającymi w pewnym sensie na wykonywanie pracy w niedziele i święta, takimi jak system pracy zmianowej lub ciągłej. Niemniej jednak korzystanie z takich systemów pracy nie stanowiło odpowiedzi na zapotrzebowania pracodawców, dla których niedziele i polskie święta są najzwyczajniej dniami pracującymi.

W odpowiedzi na pojawiające się problemy ustawodawca nowelizacją rozszerzył katalog przypadków określonych w art. 151¹⁰ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm., dalej „Kodeks pracy”), w których praca w niedzielę i święta jest dozwolona. Zgodnie z nowelizacją w te dni dozwolona będzie także praca polegająca na świadczeniu usług odbieranych poza Polską, jeśli dla odbiorcy tych usług niedziela i polskie dni świąteczne są dniami pracy. Warunkiem jest jednak, aby praca ta była wykonywana z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych.

Mając na uwadze powyższe należy wskazać, że środkami komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 1422), do której odsyłają nowe przepisy Kodeksu pracy, są rozwiązania techniczne, takie jak m.in. urządzenia teleinformatyczne, czy narzędzia programowe, które umożliwiają indywidualne porozumiewanie się na odległość, w szczególności za pośrednictwem poczty elektronicznej.

Natomiast urządzeniami telekomunikacyjnymi, w rozumieniu mających zastosowanie przepisów ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800), są urządzenia elektryczne lub elektroniczne przeznaczone do zapewniania telekomunikacji.

Zgodnie z nowelizacją przewidziano także, że praca w niedziele i dni wolne od pracy w Polsce będzie dopuszczalna również w przypadku prac umożliwiających świadczenia usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych, odbieranych poza Polską.

Na pracodawcę został jednocześnie nałożony obowiązek, zgodnie z którym pracownikowi wykonującemu w niedziele i święta prace polegającą na świadczeniu usług lub wykonywaniu prac umożliwiających świadczenie usług odbieranych poza terytorium naszego kraju z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej lub urządzeń telekomunikacyjnych, pracodawca musi zapewnić inny dzień wolny od pracy.

Podsumowując, nowe przepisy prawa pracy wprowadzają istotne zmiany z punktu widzenia możliwości wykonywania pracy w niedzielę i święta w przypadku pracowników podmiotów zagranicznych funkcjonujących na terenie Polski lub podmiotów świadczących usługi na rzecz podmiotów zagranicznych. Nowe regulacje mają na celu przede wszystkim umożliwienie odpowiedniego dostosowania rozkładu pracy takich pracowników. W praktyce okaże się, czy dzięki tym zmianom w rzeczywistości wzrośnie konkurencyjność polskich pracowników i polskiego rynku pracy na arenie międzynarodowej.