eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo dla biznesuPostępowanie karne: cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia możliwe

Postępowanie karne: cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia możliwe

2014-02-11 11:07

Postępowanie karne: cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia możliwe

Cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia jest możliwe © apops - Fotolia.com

W dniu 24 stycznia 2013 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której stwierdził, że oskarżyciel prywatny może odwołać złożone przed rozpoczęciem przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej oświadczenie o odstąpieniu od oskarżenia - do chwili wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania (sygn. akt I KZP 20/12, dalej "uchwała").

Przeczytaj także: Zmiany w Kodeksie postępowania karnego - ściganie karne

W stanie faktycznym sprawy, na gruncie której podjęta została uchwała, oskarżyciel prywatny wniósł do sądu prywatny akt oskarżenia. Następnie oskarżyciel ten złożył oświadczenie o odstąpieniu od oskarżenia prywatnego. W rezultacie sąd wydał postanowienie o umorzeniu postępowania, jednak jeszcze przed doręczeniem jego odpisu oskarżycielowi, oskarżyciel odwołał wcześniejsze oświadczenie o odstąpieniu od oskarżenia prywatnego. Pismo to zostało potraktowane jako zażalenie na postanowienie o umorzeniu postępowania.

W związku z rozpatrywaniem ww. zażalenia Sąd Okręgowy przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne, formułując następujące pytanie: czy - a jeżeli tak, to w jakim terminie - dopuszczalne jest cofnięcie (odwołanie) przez oskarżyciela prywatnego oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia złożonego przed rozpoczęciem przewodu sądowego?

Rozpatrując powyższe zagadnienie prawne w pierwszej kolejności Sąd Najwyższy zajął stanowisko w kwestii ogólniejszej tzn. wskazał, że w polskim postępowaniu karnym obowiązuje reguła, iż odwołanie (cofnięcie) czynności procesowej jest co do zasady dopuszczalne (choć nie ma przepisu, który wprost by na to zezwalał).

W związku z powyższym, Sąd Najwyższy po rozważeniu przedstawianych dotąd w doktrynie i orzecznictwie poglądów odnośnie kwestii możliwości odwołania oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia prywatnego wywiódł, że na gruncie obowiązującego obecnie stanu prawnego odwołanie (cofnięcie) oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia należy uznać za możliwe. Sąd Najwyższy rozważył także kwestię, do jakiego momentu strona może odwołać (cofnąć) oświadczenie o odstąpieniu od oskarżenia.

fot. apops - Fotolia.com

Cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia jest możliwe

Sąd Najwyższy zastrzegł, że cofnięcie tego oświadczenia możliwe jest do chwili wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania w związku z oświadczeniem o odstąpieniu od oskarżenia.


W tym kontekście Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że w przypadku odstąpienia oskarżyciela prywatnego od oskarżenia, postępowanie toczące się z tego oskarżenia nie ulega automatycznemu umorzeniu. W celu zakończenia tego postępowania konieczne jest wydanie przez sąd stosownego orzeczenia o umorzeniu postępowania.

W związku z powyższym, Sąd Najwyższy rozważał problem, czy odwołanie (cofnięcie) oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia może nastąpić do momentu wydania postanowienia o umorzeniu postępowania, czy też do momentu uprawomocnienia się tego postanowienia.

W tej kwestii Sąd Najwyższy zauważył, że dopuszczenie możliwości odwołania (cofnięcia) oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia aż do uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania rodziłoby negatywne konsekwencje. Sąd Najwyższy zauważył bowiem, że mogłoby to prowadzić do niekończącego się składania oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia, a następnie o odwołaniu takiego oświadczenia. Jeśli bowiem przyjąć, że można cofnąć oświadczenie o odstąpieniu od oskarżenia już po wydaniu postanowienia umarzającego postępowanie (np. wraz z wniesieniem zażalenia na takie postanowienie), obligowałoby to sąd odwoławczy każdorazowo do uchylenia postanowienia o umorzeniu postępowania.

Przede wszystkim z tego względu, Sąd Najwyższy jednoznaczne wskazał więc, że cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia prywatnego możliwe jest do momentu wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania, nie zaś do momentu jego uprawomocnienia się.

Podsumowując, w omawianej uchwale Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od oskarżenia prywatnego jest możliwe. Jednocześnie Sąd Najwyższy zastrzegł, że cofnięcie tego oświadczenia możliwe jest do chwili wydania przez sąd postanowienia o umorzeniu postępowania w związku z oświadczeniem o odstąpieniu od oskarżenia. Takie podejście godzi zasadę dyspozycyjności i kontradyktoryjności w sprawach z oskarżenia prywatnego, z potrzebą zapewnienia pewności i stabilności procesu karnego.

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: