eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo gospodarczePrawo pierwokupu w spółkach z udziałem Skarbu Państwa

Prawo pierwokupu w spółkach z udziałem Skarbu Państwa

2014-02-03 10:28

Prawo pierwokupu w spółkach z udziałem Skarbu Państwa

Prawo pierwokupu w spółkach z udziałem Skarbu Państwa © virtua73 - Fotolia.com

Umowa spółki z o.o., jak i statut spółki akcyjnej mogą zawierać ograniczenia rozporządzania odpowiednio udziałami lub akcjami (art. 182 k.s.h. – spółka z o.o., art. 337 k.s.h. – S.A.). Owe ograniczenia mogą polegać na ustanowieniu prawa pierwszeństwa lub prawa pierwokupu, które zabezpieczałyby wspólników (akcjonariuszy) przed sytuacją, w której udziały (akcje) miałyby zostać zbyte na rzecz osób trzecich. Zrozumiałym jest, że nie zawsze mogą oni życzyć sobie, by wspólnikami stały się obce osoby lub podmioty.

Przeczytaj także: Jak zabezpieczyć prawo pierwokupu akcji lub udziałów?

Nasuwa się pytanie, co w przypadku, gdy w spółce uczestniczy Skarb Państwa, którego udziały (akcje), zgodnie z ustawą o komercjalizacji i prywatyzacji (dalej „u.k.p.”), mogą być sprzedawane wyłącznie w jednym z określonych trybów publicznych – np. w drodze negocjacji podjętych na podstawie publicznego zaproszenia (art. 33 u.k.p.)? Czy wspomniane uprawnienia wspólników (akcjonariuszy) zapisane w aktach założycielskich są wtedy nieskuteczne?

Dotychczasowa praktyka sądowa dopuszczała możliwość respektowania uprawnień wynikających z praw pierwszeństwa lub pierwokupu sprzedając udziały (akcje) w obowiązkowym trybie publicznym. Skarb Państwa miał zawierać z podmiotem wyłonionym w tym trybie umowę sprzedaży zawierającą warunek, że do sprzedaży dojdzie, jeżeli żaden ze wspólników (akcjonariuszy) nie skorzysta ze swojego uprawienia (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 12 marca 2008 r., I ACa 140/08).

Aktualne stanowisko w orzecznictwie jest zgoła odmienne. SN wskazał przede wszystkim, że przepisy u.k.p. wykluczają możliwość posłużenia się opisaną wyżej umową warunkową, rozporządzając udziałami Skarbu Państwa. Stanowią one prawo bezwzględnie obowiązujące i są wyrazem intencji ustawodawcy, jaką jest ochrona interesów Skarbu Państwa. Podkreślono ponadto, że byłoby nieracjonalne uruchamianie trybu publicznego z zastrzeżeniem zawarcia umowy sprzedaży pod warunkiem, że w miejsce osoby wyłonionej nie wstąpi jeden z obecnych wspólników (akcjonariuszy). Zastrzeżenie to mogłoby bowiem zniechęcać potencjalnych zainteresowanych, a tym samym osłabiać funkcję stymulującą trybu publicznego. Zdaniem SN, daje to podstawę do uznania zapisów o prawie pierwszeństwa lub pierwokupu za bezskuteczne, w zakresie w jakim sprzedawane są udziały (akcje) Skarbu Państwa (por. wyrok SN z dnia 7 maja 2010 r. III CSK 246/09, oraz glosa M. Borkowskiego).

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: