Informatyka śledcza - nowe możliwości dochodzeniowe

Przeczytaj także: Live Forensic: kontrowersje związane z materiałem dowodowym

Informatyka śledcza to skuteczne rozwinięcie standardowych procedur dochodzeniowych oraz wsparcie w procesie pozyskania informacji na potrzeby prowadzonych postępowań wyjaśniających. Obecnie co trzecia kancelaria prawna stosuje techniki informatyki śledczej przy tworzeniu optymalnej struktury roszczeń oraz przy gromadzeniu dokumentacji dowodowej w sprawach związanych z nadużyciami gospodarczymi. W praktyce zastosowanie technik informatyki śledczej pozwala potwierdzić lub wykluczyć przyjęte hipotezy badawcze podczas prowadzenia dochodzeń czy śledztw gospodarczych na bazie informacji niemożliwych bądź trudnych do uzyskania innym sposobem. Dodatkowo pozwala na usystematyzowanie posiadanych już wniosków, ukierunkowuje dalsze prace, a także umożliwia pozyskanie skutecznego prawnie materiału dowodowego.

Informatyka śledcza służy jednak nie tylko organom ścigania w walce z przestępczością, ale także prywatnym firmom zwalczającym szpiegostwo przemysłowe, łamanie zakazu konkurencji czy przypadki nielojalności i nieuczciwości swoich pracowników. Poszukiwanie i analiza danych zapisanych na różnych nośnikach cyfrowych np. komputerach, tabletach, telefonach, czy smartfonach może być pomocne także w procesie zarządzania zgodnością lub ryzykiem nadużyć. Klienci starają się identyfikować niezgodne z przyjętym standardem zachowania oraz nieprawidłowości, wyjaśniają je oraz zapobiegają ich pojawieniu się w przyszłości.

W ramach informatyki śledczej pozyskuje się oraz zabezpiecza materiał elektroniczny, który może stać się materiałem dowodowym w postępowaniach związanych z nadużyciami i nieprawidłowościami w firmach. W celu wyszukania interesujących informacji dane są przetwarzane i analizowane na potrzeby danego postępowania. W niektórych przypadkach udostępniane są wstępne wyniki wyszukań za pośrednictwem zaawansowanych technologicznie dedykowanych platform. Takie działanie umożliwia przeprowadzenie dalszych szczegółowych analiz przez osoby prowadzące postępowanie prawne.

Przykładem może być sytuacja, w której jeden z przedstawicieli najwyższej kadry menedżerskiej działał na niekorzyść swojego pracodawcy prowadząc działalność konkurencyjną. Niestety nie jest to w dzisiejszych czasach często odosobniony przypadek i nie byłoby nic w tym nadzwyczajnego, gdyby przed rozpoczęciem procedur wyjaśniających nie usunięto kilka dni wcześniej części danych elektronicznych. Dzięki technikom informatyki śledczej usunięcie danych w pierwszej kolejności wzbudziło zainteresowanie zespołu wyjaśniającego nieprawidłowości i wstępnie potwierdziło istniejące podejrzenia. Następnie zaś właśnie usunięte dane stanowiły materiał dowodowy pozwalający na wniesienie skutecznych roszczeń cywilnoprawnych przez kancelarię prawną obsługującą organ zarządczy klienta.

W takich przypadkach nie sposób przecenić korzyści płynących ze stosowania nowoczesnych technik śledczych, jak computer forensics. Gdyby nie fakt, że wszelkie zdarzenia dokonywane w cyfrowym świecie pozostawiają trwały ślad, to zapewne bardzo wiele informacji pozostawałoby niedostępnych, a dogłębne wyjaśnienie spraw byłoby utrudnione.

Rafał Turczyn, Lider zespołu Zarządzania Ryzykiem Nadużyć i Ekspertyz w Sprawach Spornych,