Naprawa samochodu - prawo do reklamacji

Przeczytaj także: Uszkodzenie samochodu w warsztacie: jakie mamy prawa?

Wizyty w serwisach samochodowych stanowią dla firmowej floty chwilową utratę mobilności, jednak każdy pojazd prędzej czy później wymaga chociażby profilaktycznej wymiany części ulegających stopniowemu zużyciu. Nierzadko zdarza się, że wykonana naprawa dalece odbiega od naszych oczekiwań bądź w ogóle ich nie spełnia. Co w takiej sytuacji możemy zrobić? Czy zawarcie jedynie ustnej umowy z serwisem ogranicza nasze prawa? Czy rękojmia obowiązuje również przy naprawie samochodu?

Charakter umowy

Oddanie samochodu do naprawy traktowanie jest jako specyficzny rodzaj umowy mieszanej – umowy o dzieło i umowy przechowania. Przepisy kodeksu cywilnego nie przewidują dla żadnej nich szczególnej formy, dlatego też każda z umów może być zawarta zarówno ustnie jak i pisemnie. Forma pisemna gwarantuje przedsiębiorcy (w przypadku ewentualnych sporów) pewność, że druga strona nie będzie mogła kwestionować istnienia powołanych przez nas ustaleń umownych. W praktyce rynkowej przeważają jednak umowy ustne, co nierzadko nastręcza wiele trudności w ustaleniu treści porozumienia, którym związały się strony.

Termin reklamacji

Przekazując do naprawy nasz pojazd, nawet nie spisując umowy, wstępujemy w stosunek prawny na podstawie, którego serwisant zobowiązuje się wykonać naprawę, natomiast my zobowiązujemy się zapłacić wynagrodzenie. Mechanik samochodowy z mocy prawa odpowiada za wady wykonanej pracy przez okres jednego roku od dnia wydania naprawionego samochodu. Jeżeli wada wyjdzie na jaw w przeciągu tego okresu, będziemy mogli skutecznie dochodzić swoich praw. Przepisy wprowadzają jednak ograniczenie czasowe. Przedsiębiorca zobowiązany jest do zgłoszenia wady niezwłocznie po jej wykryciu.

Brakuje tutaj ustawowej definicji terminu „niezwłocznie”, lecz przyjmuje się, że to okres do kilku dni. Niezachowanie tego czasu niesie ze sobą poważne konsekwencje, gdyż prowadzi do utraty uprawnienia do dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi (odpowiedzialności serwisanta z tytułu wykonanej naprawy). Przedsiębiorca zachowuje uprawnienia w przypadku, gdy serwisant podstępnie wady zataił lub wiedząc o wadach nie poinformował o nich przedsiębiorcy.

Uprawnienia przedsiębiorcy

Wykrycie wad oraz ich terminowe zgłoszenie stwarza po stronie przedsiębiorcy roszczenie, które uzależnione jest od charakteru wady. W przypadku wystąpienia wad usuwalnych, czyli takich, które z perspektywy aktualnego stanu wiedzy technicznej mogą być zlikwidowane, przedsiębiorca może wyznaczyć serwisantowi termin do ich usunięcia z zastrzeżeniem, że po upływie tego terminu nie przyjmie naprawy. Istotne, aby wyznaczony czas obiektywnie zapewniał serwisantowi wystarczającą ilość czasu pozwalającą na usunięcie usterki.

Pomimo tego możemy spotkać się z odmową ponownej naprawy, która wymagałaby nadmiernych kosztów – mechanik ma do tego prawo. Jeżeli serwisant uchyla się od zreperowania samochodu, bądź znacząco przekroczył wyznaczony przez nas termin czy też oświadczył, że nie dokona naprawy z uwagi na jej nadmierne koszty, możemy żądać stosunkowego obniżenia ceny naprawy bądź w przypadku odstąpienia, zwrotu całego zapłaconego wynagrodzenia.

Przedsiębiorca nie ma jednak wolnej ręki co do wyboru dalszej drogi. Odstąpienia od umowy możemy żądać tylko wtedy, gdy wady są istotne. W przypadku nieistotnych usterek pozostaje nam żądanie stosunkowego obniżenia ceny. Jak jednak stwierdzić czy wada jest istotna? Ponownie przepisy nie zawierają ustawowej definicji. Przyjmuje się jednak, że takowe uszkodzenie uniemożliwia korzystanie z samochodu zgodnie z jej przeznaczeniem. Natomiast wada nieistotna nie ma wpływu na główne przeznaczenie rzeczy.

W przypadku wystąpienia wad nieusuwalnych, przedsiębiorca z oczywistych względów nie musi wyznaczać mechanikowi dodatkowego terminu do przeprowadzenia ponownej naprawy. Może on bezpośrednio wystąpić o stosunkowe obniżenie ceny (wada nieistotna), lub odstąpić od umowy żądając zwrotu zapłaconego wynagrodzenia (wada istotna).

Gwarancja

Niezależnie od uprawnień z tytułu rękojmi, serwisant może udzielić przedsiębiorcy gwarancji, wystawiając kartę gwarancyjną na wykonaną naprawę. Stanowi ona umowę dodatkową w stosunku do samej naprawy, jednak jej zawarcie zależy jedynie od woli serwisanta. Gwarancja może kształtować sytuację przedsiębiorcy w sposób korzystniejszy od uregulowań kodeksu cywilnego, nie może jednak ograniczać praw przysługujących mu z mocy prawa. Pomimo wystawienia karty gwarancyjnej posiadacz pojazdu zachowuje uprawnienie do swobodnego wyboru drogi reklamacyjnej.