Dokładnie to dla VAT liczy się nie tyle posiadanie w sensie
cywilistycznym (i oczywiście nie własność), ale prawo do
rozporządzania rzeczą jak właściciel (por. definicja dostawy towarów).
To pojęcie jest interpretowane jako przejęcie ekonomicznego władztwa
nad rzeczą. Przejście własności nie ma żadnego znaczenia dla VAT. Może
być, że własność przechodzi, ale dostawy towarów nie ma
(przewłaszczenie na zabezpieczenie jest tutaj najlepszym przykładem),
może być też tak, że własność nie przeszła, a dostawa towarów już jest
(np. wydanie i przejęcie budynku na podstawie umowy zawartej bez formy
wymaganej pod rygorem nieważności). Akcentują to i polskie sądy, i ETS
(np. sprawa Safe BV dotycząca właśnie nieruchomości).

A klauzula zastrzeżenia własności już dawno została uznana za
niemającą znaczenia podatkowego. Przyznają tak nawet same organy
podatkowe i MF. Por. np. IS Gdańsk (PI/005-2115/04/CIP/09): "zawarta
na fakturze dokumentującej dostawę klauzula "towar stanowi własność
sprzedawcy do czasu całkowitej zapłaty" oraz kwestia zapłaty
należności z odroczonym terminem płatności, nie ma wpływu na
rozliczenie podatku od towarów i usług.". Tak samo WSA w Rzeszowie (I
SA/Rz 706/06): "kwestia zastrzeżenia stron transakcji cyt.: "do czasu
uregulowania zapłaty za fakturę towar jest własnością sprzedawcy" oraz
kwestia terminu uregulowania należności wynikających z otrzymanej
faktury nie ma wpływu na rozliczenie podatku od towarów i usług.
Natomiast na gruncie prawa cywilnego stanowi zabezpieczenie dostawcy
wobec kontrahentów odnośnie kwoty należności z tytułu dokonanej
sprzedaży. (...) kluczowym elementem dostawy (art. 7ust. 1 ustawy o
VAT) jest przeniesienie kontroli nad rzeczą, a więc chodzi o aspekt
ekonomiczny a nie prawny transakcji. Dlatego z dostawą mamy do
czynienia w przypadku faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą a
nie z chwilą przejścia prawa własności w znaczeniu cywilnoprawnym.
Należy również wskazać, iż przepis art. 86 ust 12 ustawy o VAT mówi o
nabyciu prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, a nie o
nabyciu prawa własności."

do góry