Uszkodzenie samochodu w warsztacie: jakie mamy prawa?

Przeczytaj także: Naprawa samochodu - prawo do reklamacji

Zlecenie naprawy samochodu obejmuje swoim zakresem wykonanie usługi oraz opiekę nad powierzonym warsztatowi samochodem. Wynika to z konstrukcji takiej umowy będącej połączeniem umowy o dzieło z umową przechowania. Przedsiębiorca ma dbać nie tylko o osiągnięcie rezultatu określonego w umowie, ale także o to, aby powierzone auto nie uległ uszkodzeniu bądź utracie. Niedopełnienie któregokolwiek z wyżej wymienionych obowiązków może skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą wobec poszkodowanego wynikającą albo z samego stosunku umownego (kontraktu) albo z dokonania czynu niedozwolonego (deliktu).

Zdecydowanie łatwiej jest dochodzić realizacji roszczeń z tytułu odpowiedzialności kontraktowej, ponieważ nie musimy wykazywać wtedy winy sprawcy, a jeżeli dodatkowo jest on ubezpieczony na wypadek powstania takiej odpowiedzialności, nasze żądania mogą zostać zaspokojone przez ubezpieczyciela. Powołując się np. na umyślne spowodowanie usterek celem dalszego korzystania z usług tego warsztatu udowodnić musielibyśmy związek przyczynowy pomiędzy usterką a działaniem pracownika warsztatu. Trzeba jednak zastrzec, że taki związek może być w praktyce niemożliwy do udowodnienia.

Umowa której celem jest naprawa samochodu jest najczęściej zawierana w formie umowy o dzieło regulowanej przepisami Kodeksu Cywilnego – art. 627 k.c. W wypadku powierzenia samochodu przez konsumenta – art. 627¹ k.c., który odsyła do przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.

Wspomniana umowa o dzieło jest umową rezultatu, a więc zakres obowiązków po stronie przedsiębiorcy jest nie tylko wykonanie pracy, ale także uzyskanie określonego efektu. Nie ma więc znaczenia, że zamontowano odpowiednią część silnika, jeżeli nie działa ona jak należy, ponieważ umowa obejmowała jego naprawę.

Z kolei art. 627¹ wskazuje przesłanki odpowiedzialności wobec konsumenta, są to: zawarcie umowy w zakresie działania przedsiębiorstwa przyjmującego zamówienie, konsumentem ma być osoba fizyczna zamawiająca dzieło będące rzeczą ruchomą, zaś cel zamówienia ma być niezwiązany z działalnością gospodarczą zamawiającego. Decyduje to o charakterze odpowiedzialności, gdyż podstawą roszczeń nie będzie gwarancja a tzw. niezgodność towaru ( usługi) z umową.

Zakres odpowiedzialności instytucji niezgodności towaru z umową określany jest w art. 8 wspomnianej wyżej ustawy. Konsument może więc ubiegać się o doprowadzenie towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy - pod warunkiem, iż nie jest to niemożliwe lub nadmiernie kosztowne. Jeżeli warsztat nie dokona lub nie może dokonać naprawy, bądź wymiany mamy prawo domagać się obniżenia ceny albo odstąpić od umowy. To ostatnie uprawnienie nie dotyczy usterek o charakterze nieistotnym. Warto zaznaczyć, iż w wypadku naprawy albo wymiany warsztat nie ma prawa żądać żadnych związanych z tym kosztów np. demontażu, robocizny, nowych materiałów, bądź ponownego zamontowania.

Aby móc skorzystać z któregoś z tych rozwiązań należy sporządzić pismo do wykonawcy umowy, w którym wskażemy jak wada się ujawniła, kiedy i w jaki sposób naprawy wpłynęły na jej powstanie, a jeżeli już wcześniej wnioskowaliśmy o naprawę bądź wymianę, to należy także opisać dlaczego była ona nieskuteczna albo nie przywracała pojazdu do stanu zgodnego z umową. W piśmie należy wyznaczyć termin dokonania naprawy wraz z miejscem i czasem dostarczenia i odebrania samochodu z serwisu.

Nie jest właściwym rozwiązaniem dokonanie napraw we własnym zakresie bez ustaleń z warsztatem, który nienależycie wykonał usługę. W takiej sytuacji nie możemy liczyć na zwrot kosztów. O powstaniu wady należy poinformować warsztat przed upływem 2 miesięcy od chwili jej ujawnienia, gdyż dłuższa zwłoka spowoduje utratę przez konsumenta uprawnień.

Prawo do żądania opisanych czynności zachowujemy przez dwa lata od wydania towaru. Wszystkie ujawnione w tym okresie wady podlegają odpowiedzialności z ustawy. Przedawnienie poszczególnych roszczeń następuje z upływem roku liczonym od momentu stwierdzenia niezgodności z umową. Okres ten nie zawiera w sobie czasu wykonywania naprawy, wymiany lub prowadzenia rokowań w celu polubownego załatwienia sprawy.

Ubieganie się o naprawę, wymianę lub obniżenie ceny może być utrudnione, jeżeli nie jesteśmy w stanie określić wcześniejszego stanu pojazdu. Pamiętajmy więc, aby oddając samochód do warsztatu sporządzić protokół przyjęcia auta, w którym dokładnie opiszemy stan zewnętrzny (stan powłoki lakierniczej, ewentualne uszkodzenia karoserii), a także usterki wewnętrzne i stan licznika. Możemy go również uzupełnić dokumentacją fotograficzną. Protokół taki może być podstawą do rozstrzygnięcia ewentualnego sporu. W każdym momencie mamy też prawo powołać niezależnego rzeczoznawcę w celu wykonania ekspertyzy technicznej auta.

Staranność po stronie właściciela pojazdu może w znaczący sposób przyczynić się do należytego wykonania umowy, a w sytuacji zaistnienia szkody, może być istotną przesłanką do polubownego rozwiązania sporu. Dochodzenie jakichkolwiek roszczeń wobec warsztatu będzie zawsze utrudnione, jeżeli nie postaramy się o rzetelne udokumentowanie stanu technicznego auta – zarówno przed oddaniem do naprawy, jak również przy odbiorze. Staranna kontrola pozwoli nam uniknąć wlielu problemów związanych z długotrwałym dochodzeniem swoich praw przed sądem.