Spółka cywilna czy jawna?

Przeczytaj także: Spółki cz.XIII - podsumowanie

Spółka cywilna bardziej wiarygodna

Spółka cywilna nieprzerwanie od lat cieszy się dużą popularnością. Ta forma prowadzenia działalności gospodarczej jest dość specyficzna. Nie każdy bowiem zdaje sobie sprawę, że spółka ta na gruncie prawa cywilnego to wyłącznie stosunek zobowiązaniowy - umowa łącząca wspólników. Nie przysługuje jej status przedsiębiorcy. Spółka ta nie podlega wpisowi do KRS ani do CEIDG.

Prowadzenie działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej przez osoby fizyczne powoduje, że są one traktowane jako przedsiębiorcy na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Dlatego też każda z nich musi mieć wpis w CEIDG. Uzyskanie go, jak i zgłaszanie zmian jest wolne od opłat.

Co ważne, wprowadzenie centralnej ewidencji działalności gospodarczej ułatwiło wykazanie, że przedsiębiorca funkcjonuje w ramach spółki cywilnej. Jej identyfikatory, tj. NIP i REGON podlegają wpisowi do CEIDG, jeżeli przedsiębiorca zawarł umowę takiej spółki/-ek. Dane te są upublicznione w wyszukiwarce przedsiębiorców udostępnionej na stronie internetowej www.ceidg.gov.pl. Wydruk ze strony internetowej CEIDG stanowi zaświadczenie o wpisie w CEIDG. Każdy może przeglądać bazę przedsiębiorców. Przykładowo kontrahent spółki cywilnej korzystając z niej może sprawdzić dane poszczególnych wspólników. Jest to duże ułatwienie w porównaniu do czasów, gdy funkcjonowały gminne ewidencje.

Tańsze założenie jawnej

Niedawno wzrosła także atrakcyjność spółki jawnej. Kwestią odstraszającą przyszłych wspólników od jej wyboru mogły być koszty rejestracji spółki w KRS. Każda spółka handlowa podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Uzyskanie wpisu wiąże się zaś z koniecznością poniesienia opłaty sądowej oraz opłaty za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Opłaty te wynoszą aktualnie zaledwie 600 zł. Są to dużo niższe koszty w porównaniu z tymi, jakie obowiązywały przed 1 lipca 2011 r. - 1.250 zł oraz między tą datą a 17 maja br. 1.000 zł.
Trzeba jednak mieć na uwadze, że spółka jawna zobowiązana jest do ujawnienia w rejestrze przedsiębiorców szeregu danych. Chodzi tu m.in. o firmę (tj. nazwę), adres, informacje o umowie spółki, wzmianki o jej zmianie, oznaczenie wspólników, dane dotyczące reprezentacji spółki i inne. W trakcie funkcjonowania na spółce ciąży obowiązek aktualizowania na bieżąco danych jej dotyczących, podlegających wpisowi do KRS. Wniosek o dokonanie zmiany wpisu spółki w KRS podlega opłatom na łączną kwotę 500 zł. Zaś wykreślenie spółki z KRS to koszt rzędu 550 zł.

Można zatem stwierdzić, że choć opłata za rejestrację spółki w KRS uległa znacznemu obniżeniu, to jednak w dalszym ciągu korzyści, jakie niesie za sobą figurowanie podmiotu w tym rejestrze, obarczone są koniecznością ponoszenia określonych opłat.

Podobieństwa w funkcjonowaniu

Oceniając ogólnie spółkę cywilną i jawną można wskazać na wiele istotnych podobieństw. Zarówno spółki jawne, jak i cywilne podlegają wpisowi do rejestru REGON i są ewidencjonowane przez urząd skarbowy. Nadawane są im NIP i REGON.

Wyjątkowo na gruncie podatku od towarów i usług przepisy przyznają spółce cywilnej status samodzielnego podatnika VAT. Również spółka jawna jest odrębnym od wspólników podatnikiem VAT.

Natomiast żadna z tych spółek nie jest podatnikiem podatku dochodowego. Każdy ze wspólników płaci podatek dochodowy od dochodu osiągniętego ze spółki.

Warto też dodać, że wspólnik spółki cywilnej, jak i jawnej jest płatnikiem składek na własne ubezpieczenia w ZUS. Natomiast spółka pełni funkcję płatnika składek wyłącznie za osoby świadczące w niej pracę (np. za pracowników i zleceniobiorców).