Urlop szkoleniowy nie dla każdego pracownika

Przeczytaj także: Prawo do urlopu szkoleniowego

Płatny urlop na uzupełnienie kwalifikacji

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Konkretyzacja tego obowiązku następuje w przepisach Kodeksu pracy dotyczących zdobywania lub uzupełniania wiedzy przez pracownika (art. 103¹ - 103⁶ K.p.). W zakresie pracowniczego dokształcania Kodeks wyróżnia dwie sytuacje, tj. podnoszenie kwalifikacji zawodowych za zgodą lub z inicjatywy pracodawcy lub też dokształcanie całkowicie we własnym zakresie. Tylko w pierwszym przypadku pracownikowi przysługuje płatny urlop szkoleniowy, do którego prawo wynika wprost z przepisów Kodeksu pracy (art. 103¹ § 2 K.p.). Wymiar urlopu jest uzależniony od rodzaju dokształcania podjętego przez zatrudnionego i wynosi:

• 6 dni - dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i maturalnego,
• 21 dni w ostatnim roku studiów - na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Jak widać, ilość dni urlopu szkoleniowego zależy od rodzaju egzaminu kończącego cykl nauki, co warunkuje też wystąpienie samego prawa do wspomnianego urlopu. Jeżeli bowiem nauka nie będzie kończyła się jednym z egzaminów wymienionych w art. 1031 § 2 K.p., to pracownik nie będzie mógł skorzystać z płatnego wolnego na naukę.

W czasie przebywania na urlopie szkoleniowym pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Podstawą do jego obliczenia są składniki wynagrodzenia (zarówno stałe, jak i zmienne) z miesiąca wykorzystywania tego urlopu (§ 5 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań…).

Bezpłatne wolne na mocy porozumienia

Kodeks pracy nakłada na pracodawcę ogólnie sformułowany obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Nie oznacza to jednak bezwzględnego wymogu akceptacji każdego rodzaju dokształcania podjętego przez pracownika. Mogą występować sytuacje, w których pracodawca nie jest zainteresowany edukacyjnymi planami pracownika i nie zamierza w nich uczestniczyć. W takim przypadku mamy do czynienia z dokształcaniem, o którym mowa w art. 103⁶ K.p., tj. podejmowanym bez zgody czy inicjatywy pracodawcy. Jakiekolwiek uprawnienia pracownika z tego tytułu zależą tylko od wzajemnego porozumienia się pracodawcy i pracownika. Jeżeli strony umownie ustalą, że pracownikowi przysługuje bezpłatny urlop w związku z kształceniem, to takie porozumienie będzie wiążące. Jego zawarcie nie jest jednak obowiązkiem pracodawcy.

Należy przy tym pamiętać, że przesłanką rozstrzygającą o zakresie uprawnień dokształcającego się pracownika jest zgoda pracodawcy lub przejawienie przez niego inicjatywy w zakresie podnoszenia kwalifikacji przez zatrudnionego. W myśl stanowiska Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (opublikowanego na stronie Ministerstwa: www.mpips.gov.pl), zgoda pracodawcy może być wyrażona przez każde zachowanie, które ją przejawia, m.in. przez przyznanie dofinansowania do nauki czy płatnego urlopu szkoleniowego.