Zmiany w dostępie do informacji publicznej

Przeczytaj także: Dostęp do informacji publicznej

Warto wobec tego wskazać, że szczegółowe kwestie związane z dostępem do informacji publicznej w Polsce reguluje ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm., dalej „ustawa”), która wkrótce ulegnie zmianom wobec nowelizacji wchodzącej w życie w dniu 29 grudnia 2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 204, poz. 1195, dalej „nowelizacja”).

Podstawowym celem nowelizacji jest dostosowanie krajowego porządku prawnego do założeń określonych w dyrektywie 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. dotyczącej ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego (Dz. U. L 345, str. 90, dalej „Dyrektywa”), do czego Polska została zobowiązana przez Komisję Europejską już w 2008 roku. Należy przy tym jednak zaznaczyć, że sprawa ta była już przedmiotem postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który w dniu 27 października 2011 r. wydał wyrok w sprawie C‑362/10. W wyroku tym wskazano, że Polska nie przyjmując w wyznaczonym terminie wszystkich przepisów ustawodawczych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych w celu transpozycji do polskiego porządku prawnego art. 2–4, 6–8, 10 i 11 Dyrektywy uchybiła zobowiązaniom, jakie ciążą na niej na mocy tych artykułów. Dodatkowo, Polska została obciążona kosztami postępowania.

Jeżeli chodzi o nowelizację, to w pierwszej kolejności należy wspomnieć, iż ze względu na wprowadzenie do ustawy nowego rozdziału poświęconemu zasadom ponownego wykorzystywania informacji publicznej, zmieniony został tytuł ustawy. Zostało w nim podkreślone, że przepisy ustawy odnoszą się do dwóch różnych zagadnień „dostępu do informacji publicznej” oraz „ponownego wykorzystywania informacji publicznej”.

W związku z powyższym, ustawa będzie nosić tytuł „ustawa o dostępie do informacji publicznej i jej ponownym wykorzystywaniu”.

Z powodu rozszerzenia przedmiotu, który reguluje ustawa o kwestie związane z ponownym wykorzystywaniem informacji publicznej, ustawodawca postanowił dookreślić, że informacją publiczną będzie każda informacja o sprawach publicznych, która podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach oraz w trybie określonych w ustawie.

Nowelizacja wprowadzi także zasadę potwierdzającą, iż ponowne wykorzystywanie informacji publicznej nie będzie naruszać prawa dostępu do informacji publicznej ani wolności jej rozpowszechniania.

Ponadto, zgodnie z nowelizacją, informacje do ponownego wykorzystywania będą dostępne również w centralnym repozytorium informacji publicznych. Centralne repozytorium będzie nowym trybem dostępu do informacji publicznej i jej ponownego wykorzystywania. Przepisy regulujące ten tryb wejdą jednak w życie w dniu 29 września 2012 r.

Największe kontrowersje wśród praktyków wywołało wprowadzenie do nowelizacji na końcowym etapie procesu legislacyjnego (już w Senacie) przepisu, zgodnie z którym prawo do informacji podlega ograniczeniu ze względu na ochronę porządku publicznego i ważnego interesu gospodarczego w zakresie i w czasie, w jakim udostępnienie informacji: 1) osłabiłoby zdolność negocjacyjną Skarbu Państwa w procesie gospodarowania jego mieniem albo zdolność negocjacyjną Rzeczypospolitej Polskiej w procesie zawierania umowy międzynarodowej lub podejmowania decyzji przez Radę Europejską lub Radę Unii Europejskiej, lub 2) utrudniłoby w sposób istotny ochronę interesów majątkowych Rzeczypospolitej Polskiej lub Skarbu Państwa w postępowaniu przed sądem, trybunałem lub innym organem orzekającym.