Nawiązanie stosunku pracy po okresie próbnym

Przeczytaj także: Staż i praktyki absolwenckie a umowa na okres próbny

Pytanie: Kierownik nie przekazał informacji do działu HR w kwestii przedłużenia umów dwóch pracowników, które kończyły się 31 sierpnia. Pracownicy przyszli do pracy i normalnie zostali dopuszczeni do swoich obowiązków. Umowa automatycznie się przedłużyła, jednakże na jaki czas? Obecnie pracownicy byli zatrudnieni na okres próbny, na 3 miesiące. Czy jeżeli teraz okaże się jednak, że kierownik nie chce, aby pracowali, to należy wypowiedzieć im umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia bądź na mocy porozumienia stron porozumieć się?

Odpowiedź: Z okoliczności przedstawionych w pytaniu wynika, iż w sposób dorozumiany pomiędzy stronami stosunku pracy doszło do nawiązania kolejnych umów o pracę. Brak postanowień w zakresie określenia okresu trwania nowej umowy powoduje, iż umowa ta została zawarta na czas nieokreślony.

1. Kolejna umowa po okresie próbnym nie jest obowiązkowa

Umowa na okres próbny jest umowa terminową, która może poprzedzać każda inną umowę o pracę. Maksymalny czas trwania umowy o pracę na okres próbny wynosi 3 miesiące. Po takiej umowie strony mogą zawrzeć każdą inną umowę o pracę, tj. umowę o pracę na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, a jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony obejmujący okres tej nieobecności.

Umowa na okres próbny wraz z upływem okresu, na jaki była zawarta, ulega rozwiązaniu. Strony nie mają obowiązku pozostawania w stosunku pracy po zakończeniu okresu próbnego. Dalsze zatrudnienie zależy zatem od woli obu stron stosunku pracy.

2. Stosunek pracy może nawiązać się w sposób dorozumiany

Umowa o pracę, co do zasady, powinna być zawarta na piśmie. Jednakże niezachowanie tej formy nie oznacza jeszcze, że nie doszło do nawiązania stosunku pracy. Zgodnie bowiem z prezentowanym w orzecznictwie poglądem umowa o pracę może zostać nawiązana także w formie ustnej, a nawet w sposób dorozumiany, tj. np. poprzez określone zachowanie stron stosunku pracy, które w sposób dostateczny wyraża wolę stron stosunku pracy, jaką jest kontynuowanie zatrudnienia.

Jeżeli zatem pracownik po upływie okresu próbnego zostaje dopuszczony do pracy, to mimo niezawarcia z nim ustnej bądź pisemnej umowy o pracę w rzeczywistości doszło do nawiązania umownego stosunku pracy, i to na czas nieokreślony. Podjęcie dalszej pracy przez pracownika i dopuszczenie pracowników do wykonywania pracy po zakończeniu umowy na okres próbny należy uznać jako czynność przejawiającą wolę kontynuowania stosunku pracy. W związku z tym, że strony nie ustaliły okresu trwania nowej umowy o pracę należy przyjąć, iż została ona zawarta na czas nieokreślony.

Zdaniem SN: Zachowanie pracodawcy i pracownika może świadczyć o zawarciu kolejnej umowy o pracę

Dopuszczenie pracownika do świadczenia pracy po rozwiązaniu się umowy na okres próbny, polegające na dowożeniu go do miejsca pracy samochodem służbowym, zapewnieniu pobytu w hotelu oraz wyżywienia, a przede wszystkim akceptowaniu wykonywania przez niego pracy pod nadzorem oznacza, iż między stronami doszło do nawiązania umownego stosunku pracy na czas nieokreślony.
(Wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2001 r., II UKN 611/00).

Jeżeli po okresie świadczenia pacy (pomimo braku zawarcia umowy o pracę) pracodawca nie będzie chciał dalej zatrudniać pracowników w firmie, konieczne będzie wypowiedzenie pracownikom umowy o pracę. Powinno to nastąpić zgodnie z zasadami właściwymi dla umów o pracę zawartych na czas nieokreślony, tj. na piśmie, z zachowaniem okresu wypowiedzenia i podaniem przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy.

Jeżeli zarówno pracodawca, jak i pracownicy nie będą chcieli kontynuować zatrudnienia, rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić na mocy porozumienia stron w dowolnym, ustalonym przez strony terminie.

Podstawa prawna:

• art. 22 § 1, art. 25, art. 29 § 2, art. 30 § 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94).

Portal Kadrowy - odpowiedzi ekspertów prawa pracy. Porady wraz z podstawą prawną otrzymasz na skrzynkę. Dajemy gwarancję profesjonalnej odpowiedzi. W portalu do pobrania m.in. wzory, wskaźniki, kalkulatory, akty prawne.