Zatrudnienie w trakcie roku a dwutygodniowy urlop wypoczynkowy

Przeczytaj także: Urlop wypoczynkowy - wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Dwutygodniowy urlop wypoczynkowy

Według przepisów prawa pracy każda osoba, która zatrudniona jest w oparciu o umowę o pracę, posiada prawo do wykorzystania urlopu w sposób nieprzerwany. Oznacza to, że cały przysługujący urlop pracownik może wykorzystać jednorazowo. W ciągu roku wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy pracownika i wygląda następująco:

• 20 dni, gdy pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
• 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Kodeks pracy jednak dopuszcza możliwość krótszego urlopu, czyli jego podziału na części. Aby udzielić go w częściach, muszą spełnione zostać warunki:

• podział urlopu następuje na wniosek pracownika,
• co najmniej jedna część urlopu w danym roku będzie trwała minimum 2 tygodnie.

Według art. 162 k.p. pracodawca mimo wniosku pracownika powinien odmówić podziału urlopu wypoczynkowego na mniejsze części niż przewidziane w prawie pracy. Przepis ten mówi także, że pracodawca ma prawo, aby nie uwzględnić wniosku pracownika w sprawie podziału urlopu. W rezultacie może dojść do sytuacji, w której pracodawca zobowiązuje pracownika do wykorzystania co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych urlopu lub do wykorzystania go w całości.

Zatrudnienie w ciągu roku a urlop wypoczynkowy

Gdy pracownik zatrudniony został w ciągu roku kalendarzowego lub gdy nie przepracuje całego roku, otrzyma urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do przepracowanego czasu. Rozpoczynając pracę, pracownicy mają prawo do urlopu w wymiarze proporcjonalnym do okresu:

• który pozostał do końca danego roku kalendarzowego (gdy jest zatrudniony na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego),
• zatrudnienia w danym roku kalendarzowym (w przypadku zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego).

Jednak warto pamiętać o tym, że łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym nie może być niższy niż wynikający z okresu przepracowanego w tym roku u wszystkich pracodawców oraz że nie może przekroczyć 20 lub 26 dni w zależności od stażu urlopowego, a także wielkości etatu.

14 dni wypoczynku

Gdy pracownik zostanie zatrudniony w trakcie roku kalendarzowego oraz przysługuje mu prawo do takiej liczby dni urlopu wypoczynkowego, z których na 14 kolejnych dni kalendarzowych wypoczynku przypadałaby jedna jego część, wówczas może on złożyć pracodawcy wniosek o podział urlopu na części. Warto zwrócić uwagę że obowiązek zapewnienia co najmniej 14 dni dotyczy wypoczynku, a nie urlopu wypoczynkowego. W te 14 dni wypoczynku wlicza się także dni wolne od pracy (niedziele, święta, dni wolne z tytułu 5-dniowego tygodnia pracy), na które nie udziela się urlopu. Dlatego pracodawca powinien udzielić tylu dni urlopu wypoczynkowego, aby wypoczynek pracownika trwał dwa tygodnie. W praktyce wymiar udzielonego urlopu może być krótszy niż 14 dni, a cały okres wypoczynku może być większy niż 2 tygodnie.

Przykład 1.
11 czerwca 2018 roku rozpoczął pracę pracownik, którego staż pracy wynosi ponad 10 lat. Zatrudniono go na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym roku nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę u innego pracodawcy. Ustalono że w 2018 r. pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 13 dni (26/12*6 =13 dni). Na wniosek pracownika przysługujący urlop wypoczynkowy można podzielić, ale tylko pod warunkiem, że jedna z części wypoczynku będzie miała co najmniej 2 tygodnie.

Przykład 2.
Pracownik jest zatrudniony od 1 kwietnia do 31 grudnia 2018 roku. Wymiar jego urlopu wynosi 20 dni. Jest to pierwsze zatrudnienie na umowę o pracę w danym roku, więc przysługuje mu 15 dni urlopu (20/12*9=15 dni). Rozkład czasu pracy pracownika przewiduje pracę od poniedziałku do piątku. Wystąpił on o podzielenie urlopu na części. Fragment urlopu według wniosku ma przypadać na okres od 6 do 17 sierpnia 2018 r. Pracodawca może zgodzić się na ten wniosek. Wypoczynek pracownika będzie trwał 14 kolejnych dni kalendarzowych, z czego dni urlopu przypadło 9, a pozostałe z nich to niedziele (12 i 19 sierpnia), święto (15 sierpnia) oraz soboty będące dniami wolnymi od pracy (11 i 18 sierpnia).

Pracodawca nie powinien akceptować wniosku pracownika o podział urlopu na części, gdy pracownik, który został zatrudniony w ciągu roku kalendarzowego, nie nabył prawa do urlopu wypoczynkowego w wymiarze pozwalającym na wykorzystanie 14 kolejnych dni kalendarzowych odpoczynku.

Wśród ekspertów prawa pracy istnieje także odmienny pogląd. Twierdzą oni, że w przypadku rozpoczęcia pracy w ciągu roku kalendarzowego nie ma obowiązku zapewnienia dwutygodniowego wypoczynku. Takie stanowisko mówi, że pracownik, który ma prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni), ma większe możliwości, aby wykorzystać go w sposób bardziej korzystny. Zaś pracownik, który rozpoczął pracę w trakcie roku i przysługuje mu urlop proporcjonalny, nie ma takich możliwości. Taki pogląd jednak nie ma podstaw w przepisach prawa pracy.

Kiedy niemożliwe jest udzielenie 2 tygodni urlopu?

Istnieją jednak sytuacje, w których udzielenie kolejnych 14 dni kalendarzowych wypoczynku jest niemożliwe. Do takich wyjątków należą:

• urlop wypoczynkowy pracownika, który podejmuje pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę. Zgodnie z art. 152 k.p. uzyskuje on z upływem każdego miesiąca pracy urlop w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku,
• obligatoryjne przesunięcie urlopu z powodu jego przerwania. Według art. 166 k.p. może być to spowodowanego m.in. czasową niezdolnością do pracy wskutek choroby lub odosobnieniem z powodu choroby zakaźnej, urlopem macierzyńskim, odbywaniem ćwiczeń wojskowych albo przeszkolenia wojskowego

Pracodawca, który na wniosek pracownika podzieli urlop wypoczynkowy i nie zapewni, aby jedna część jego wypoczynku obejmowała co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych, narusza obowiązujące przepisy prawa pracy. Ponosi on więc odpowiedzialność za nieudzielenie pracownikowi urlopu zgodnie z przepisami prawa pracy. Dlatego to pracodawca powinien skłonić pracownika do podziału urlopu wypoczynkowego tak, aby część wypoczynku przypadała na 14 kolejnych dni kalendarzowych. Pracodawca jednak nie może nakazać pracownikowi wykorzystania urlopu wbrew jego woli. Według przepisów Kodeksu pracodawca tylko w dwóch sytuacjach może nakazać pracownikowi, aby wykorzystał urlop wypoczynkowy, dzieje się tak tylko w przypadku urlopu zaległego oraz udzielanego w okresie wypowiedzenia.