eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPrawoPrawo dla biznesuCofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych

Cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych

2015-03-23 00:13

Cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych

Cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych możliwe? © corund - Fotolia.com

Na gruncie ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 roku (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1182 ze zm.) przetwarzanie danych osobowych jest możliwe m. in. w przypadku, gdy osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych oraz gdy jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą (art. 23 ust. 1 pkt 1) i 3) tej ustawy). Drugi ww. przypadek nie wymaga zatem uzyskania dodatkowej zgody strony tej umowy. Przepis wprowadza upoważnienie w tym zakresie, o ile tylko wymaga tego wykonanie lub zawarcie umowy. Czy zatem jest możliwe cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych w związku z realizacją umowy?

Przeczytaj także: Ochrona danych osobowych a cloud computing

Przepisy ustawy o ochronie danych osobowych przewidują możliwość odwołania zgody przez osobę, która ją wcześniej wyraziła. Regulacja taka znajduje się w art. 7 pkt 5) tej ustawy, zgodnie z którym, jeżeli w ustawie jest mowa o zgodzie osoby, której dane dotyczą - rozumie się przez to oświadczenie woli, którego treścią jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych tego, kto składa oświadczenie; zgoda nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści; zgoda może być odwołana w każdym czasie. Dotyczy to jednak przypadku, w którym już na przetwarzanie danych osoba taka wyraża zgodę. Natomiast, w sytuacji, w której dane są przetwarzane w celu wykonania umowy, oświadczenie (zgoda) takiej osoby nie jest potrzebna. Takie rozumienie potwierdza m. in. decyzja GIODO z dnia 24 czerwca 2005 roku (GI-DEC-DS-159/05) mówiąca, że wskazane w przywołanym powyżej art. 23 ust. 1 ww. ustawy przesłanki przetwarzania danych osobowych należy traktować rozłącznie, tzn. w przypadku zaistnienia jednej z nich, zbędne jest wykazywanie posiadania pozostałych, a oświadczenie o wyrażeniu zgody przez osobę, której dane dotyczą, nie jest wyłączną przesłanką przetwarzania jej danych osobowych. Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w jednym ze swoich wyroków podkreślił, że przepisy ustawy nie nakładają na strony umów cywilnoprawnych obowiązku wprowadzania do ich treści postanowień dotyczących przetwarzania danych osobowych (por. wyrok z 6.02.2007 r., II SA/WA 1786/06, Legalis).

Przed udzieleniem odpowiedzi na postanowione powyżej pytanie warto jeszcze przyjrzeć się samemu znaczeniu „odwołania” lub „cofnięcia” zgody na przetwarzanie danych osobowych. W literaturze oba te pojęcia traktuje się równoznacznie, przyjmując zarazem, że odwołanie (cofnięcie) zgody odnosi skutek na przyszłość i oznacza brak możliwości dalszego przetwarzania danych osobowych na podstawie dotychczasowej zgody. W tym miejscu jednak znowu następuje powrót do kwestii przetwarzania danych osobowych w oparciu o zgodę, a nie w związku z umową. Co w takim razie, gdy przetwarzanie danych następuje w oparciu o dwie ww. przesłanki albo tylko o jedną z nich, którą jest realizacja umowy?

fot. corund - Fotolia.com

Cofnięcie zgody na przetwarzanie danych osobowych możliwe?

Jeśli przedsiębiorca dysponuje danymi niezbędnymi do realizacji określonej umowy, która pozostaje w mocy, to chcąc skutecznie cofnąć zgodę w pierwszej kolejności należałoby poczekać na wygaśnięcie lub zakończenie w inny sposób takiej umowy.


W takim przypadku przyjmuje się, że przetwarzanie danych osobowych w oparciu o więcej niż jedną przesłankę po wygaśnięciu jednej z nich (tutaj cofnięciu zgody) można wykonywać operacje na danych w oparciu o drugą z nich (o ile jest ona wystarczająca dla danego zakresu (kategorii) tych danych). Wyjaśnia to sytuację, w której dane byłyby pozyskiwane w oparciu o samą zgodą lub zgodę i umowę i następuje cofnięcie tej zgody. W pierwszym przypadku dalsze operacje na danych byłyby wykluczone, w drugim – możliwe w oparciu o drugą przesłanką legalizującą, jaką jest umowa, ale w takim zakresie, w jakim daje ona możliwość wykonywania tych operacji. W zależności od okoliczności może być on większy lub mniejszy niż wynikający z udzielonej równolegle zgody. Co w takim razie, gdy dane osobowe są przetwarzane „jedynie” w celu realizacji umowy, a więc zebrane zostały bez zgody w powyższym rozumieniu, ale następnie strona oświadcza, że nie wyraża zgody na dalsze wykonywanie czynności na tych danych? Skoro, zgodnie z powyższym, przesłanki przetwarzania danych są niezależne, należałoby przyjąć, że samo oświadczenie o braku zgody na (dalsze) przetwarzanie danych osobowych nie powinno wpływać na dokonywanie takiej czynności w związku z umową – w niezbędnym zakresie i w celu jej realizacji. Czyli właśnie w oparciu o przesłankę art. 23 ust.1 pkt 3) ww. ustawy. Dopiero rezygnacja z umowy (zakończenie obowiązywania umowy) uniemożliwiałoby dalsze przetwarzanie danych osobowych w takim przypadku.

Taką interpretację potwierdza również stanowisko wyrażone przez GIODO (z dnia 15 marca 2011 roku, zamieszczone na stronie jego stronie internetowej giodo.gov.pl/1520001/id_art/4019/j/pl/). Wynika z niego, że jeśli przedsiębiorca dysponuje danymi niezbędnymi do realizacji określonej umowy, która pozostaje w mocy, to chcąc skutecznie cofnąć zgodę w pierwszej kolejności należałoby poczekać na wygaśnięcie lub zakończenie w inny sposób takiej umowy. Analogicznie należałoby, w ocenie GIODO, postąpić również z danymi, które są niezbędne np. do rozliczenia kontraktu.

Skuteczne cofnięcie zgody mogłoby natomiast dotyczyć przetwarzania innych danych (innych niż niezbędne i bezpośrednio związane z realizacją umowy). Jako przykład wskazuje się wykorzystywanie danych w celach marketingowych lub przekazywanie ich innym podmiotom. Wtedy nawet przy trwającej umowie dopuszcza się możliwość odwołania zgody (por. GIODO w ww. wypowiedzi). Z uwagi jednak na opisaną niezależność przesłanek legalizujących przetwarzanie danych osobowych, innych niż zgoda osoby, należałoby się zastanowić, czy w takim przypadku przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych nie będzie dozwolone w oparciu o kolejną przesłankę – z art. 23 ust. 1 pkt 5) w zw. ust. 4 ww. ustawy.

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć jednostkę ZUS.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: