Umowa konsumencka - nowe obowiązki informacyjne

Przeczytaj także: Nowe prawa konsumenta: umowa sprzedaży

Dodatkowo nowa ustawa ma także uporządkować i zintegrować przepisy dotyczące odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej, w szczególności przepisy stanowiące transpozycję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1999/44/WE z dnia 25 maja 1999 roku w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji oraz dokonać reformy prawa sprzedaży.

Ustawa określa prawa przysługujące konsumentowi, a w szczególności obowiązki przedsiębiorcy zawierającego umowę z konsumentem; zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa; zasady i tryb wykonania przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa oraz zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość dotyczącej usług finansowych.

Ustawa wprowadza do Kodeksu cywilnego szereg nowych zapisów m.in. dotyczących rękojmi, gwarancji przy sprzedaży, obowiązków sprzedawcy, roszczeń sprzedawcy wobec konsumenta a także nowa definicja konsumenta, otóż wg znowelizowanego art. 221. „Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.” Pojawiają się także nowe przepisy dotyczące roszczeń sprzedawcy w związku z wadliwością rzeczy sprzedanej.

Z chwilą wejścia w życie Ustawy o prawach konsumenta przestanie obowiązywać ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2012 r. poz. 1225) oraz Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176, z późn. zm.).

Ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Warto w tym miejscu podkreślić, że do umów zawartych do dnia wejścia w życie nowych przepisów zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe. W praktyce oznaczać to będzie w przypadku sklepów inetrentowych, że sprzedawcy internetowi będą musieli posiadać dwa regulaminy zakupów w sklepie: jeden dostosowany do przepisów ustawy o prawach konsumenta, a drugi dostosowany do przepisów dotychczasowych.

W niniejszym artykule szczegółowo omówiona zostanie kwestia dotycząca umów konsumenckich zawieranych w lokalu przedsiębiorstwa, pozostałe kwestie – w kolejnych publikacjach nt. Ustawy o prawach konsumenta.

Według ustawy lokalem przedsiębiorstwa jest miejsce prowadzenia działalności będące nieruchomością albo częścią nieruchomości, w którym przedsiębiorca prowadzi działalność na stałe, albo miejsce prowadzenia działalności będące rzeczą ruchomą, w którym przedsiębiorca prowadzi działalność zwyczajowo albo na stałe.

Ustawa prowadza szereg obowiązków informacyjnych na przedsiębiorcę zawierającego umowę z konsumentem w lokalu przedsiębiorstwa: musi on najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, poinformować konsumenta, o ile informacje te nie wynikają już z okoliczności, w sposób jasny i zrozumiały o:

1. głównych cechach świadczenia, z uwzględnieniem przedmiotu świadczenia oraz sposobu porozumiewania się z konsumentem;
2. swoich danych identyfikujących, w szczególności o firmie, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą, i numerze, pod którym został zarejestrowany, adresie, pod którym prowadzi przedsiębiorstwo, i numerze telefonu przedsiębiorstwa (nowość!);
3. łącznej cenie lub wynagrodzeniu za świadczenie wraz z podatkami, a gdy charakter przedmiotu świadczenia nie pozwala, rozsądnie oceniając, na wcześniejsze obliczenie ich wysokości – sposobie, w jaki będą one obliczane, a także opłatach za dostarczenie, usługi pocztowe oraz jakichkolwiek innych kosztach, a gdy nie można ustalić wysokości tych opłat – o obowiązku ich uiszczenia; w razie zawarcia umowy na czas nieoznaczony lub umowy obejmującej prenumeratę przedsiębiorca ma obowiązek podania łącznej ceny lub wynagrodzenia obejmującego wszystkie płatności za okres rozliczeniowy, a także wszystkich kosztów, które konsument jest zobowiązany ponieść;
4. sposobie i terminie spełnienia świadczenia przez przedsiębiorcę oraz stosowanej przez przedsiębiorcę procedurze rozpatrywania reklamacji;
5. przewidzianej przez prawo odpowiedzialności przedsiębiorcy za jakość świadczenia;
6. treści usług posprzedażnych i gwarancji;
7. czasie trwania umowy lub – gdy umowa zawarta jest na czas nieoznaczony lub ma ulegać automatycznemu przedłużeniu – o sposobie i przesłankach wypowiedzenia umowy;
8. funkcjonalności treści cyfrowych oraz mających zastosowanie technicznych środkach ich ochrony;
9. mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem.

Wyżej wskazane obowiązki informacyjne nie mają zastosowania do drobnych umów życia codziennego wykonywanych natychmiast po ich zawarciu.
Przedsiębiorca ma także obowiązek, najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową, uzyskać wyraźną jego zgodę na każdą dodatkową płatność wykraczającą poza uzgodnione wynagrodzenie za główne obowiązki umowne przedsiębiorcy. W razie braku takiej wyraźnej zgody, gdy przedsiębiorca założył jej istnienie przez zastosowanie domyślnych opcji, które konsument musi odrzucić w celu uniknięcia dodatkowej płatności, konsument ma prawo do zwrotu uiszczonej płatności dodatkowej.